Nhiều chuyên gia đồng ý rằng các nhà sản xuất nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc, đang tăng cường nỗ lực tuyển dụng và di dời sang Việt Nam.

Adecco báo cáo nhu cầu về các vị trí sản xuất và kỹ thuật tăng 10% trong nửa đầu năm 2024 so với năm 2023, trong đó yêu cầu đáng chú ý là kỹ năng tiếng Trung đối với các vị trí kiểm soát chất lượng và quản lý chuỗi cung ứng.

Theo Adecco, "Nhu cầu ngày càng tăng đối với nhân viên thông thạo tiếng Trung và các ngôn ngữ khác làm nổi bật sức hấp dẫn ngày càng tăng của Việt Nam như một điểm đến đầu tư, xuất phát từ nhu cầu tăng cường kết nối quốc tế".

Tương tự, Navigos Search, một công ty săn đầu người cho quản lý cấp trung và cấp cao, lưu ý rằng các công ty sản xuất có vốn đầu tư của Trung Quốc đang mở rộng tại Việt Nam, tìm kiếm ứng viên có kinh nghiệm (68,3%) và kỹ năng quản lý (22%).

Về mặt công nghiệp, các công ty này đang chuyển hướng sang các lĩnh vực công nghệ cao, bao gồm linh kiện và phụ kiện cho sản xuất công nghiệp, điện tử và sản xuất ô tô. Nhu cầu về nhân sự nói tiếng Trung là động lực cụ thể thúc đẩy hoạt động trong thị trường lao động này.

Trong số 62 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư mới được cấp phép tại Việt Nam trong bảy tháng đầu năm, nguồn vốn từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đứng đầu danh sách. Cụ thể, vốn nước ngoài từ Hồng Kông đạt 1,31 tỷ đô la, trong khi vốn từ Trung Quốc đại lục đạt 1,22 tỷ đô la. Hai nhà đầu tư này chiếm 23,4% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mới đăng ký.

Ngoài Trung Quốc, các tập đoàn toàn cầu ngày càng lựa chọn Việt Nam làm trung tâm sản xuất bổ sung. Tổng cục Thống kê báo cáo rằng tổng vốn FDI (bao gồm cả đầu tư mới và đầu tư bổ sung) trong bảy tháng qua đã vượt quá 18 tỷ đô la, đánh dấu mức tăng gần 11% so với cùng kỳ năm 2023. Vốn thực hiện đạt 12,55 tỷ đô la, mức cao nhất trong bảy tháng đầu năm kể từ năm 2020.

Các dự án mới và mở rộng chủ yếu tập trung tại các khu công nghiệp phía Bắc. Trong quý II, Bắc Ninh tiếp tục nổi bật với một số dự án mới, như nhà máy sản xuất bảng mạch điện tử trị giá 383 triệu đô la Mỹ của Foxconn tại Khu công nghiệp Nam Sơn - Hạp Linh, nhà máy sản xuất vật liệu và thiết bị bán dẫn của Amkor tại Khu công nghiệp Yên Phong II-C, với vốn đầu tư tăng thêm vượt 1 tỷ đô la Mỹ.

Tại Hải Phòng, đầu tháng này, Tập đoàn Khu công nghiệp Việt Nam đã khởi công giai đoạn 2 của dự án nhà xưởng xây sẵn tại Khu công nghiệp DEEP C, dự án sẽ bổ sung hơn 80.000 mét vuông kho hỗn hợp và cơ sở lưu trữ chất lượng cao.

Chi phí cạnh tranh là một lợi thế

Theo báo cáo "Tổng quan về Việt Nam" của HSBC tháng 7, Việt Nam có lợi thế là "điểm đến FDI hàng đầu, vượt trội so với các nước Đông Nam Á khác" trong xu hướng dịch chuyển sản xuất. Điều này được cho là do cơ cấu chi phí cạnh tranh thuận lợi và lao động có tay nghề.

Trong 20 năm qua, Việt Nam đã nổi lên như một trung tâm sản xuất quan trọng, hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Xuất khẩu đã tăng trung bình hơn 13% mỗi năm kể từ năm 2007, chủ yếu nhờ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

Theo truyền thống, hầu hết FDI đến từ Hàn Quốc, đặc biệt là Samsung. Những nỗ lực của những người tham gia thị trường sớm này đã khuyến khích các tập đoàn công nghệ lớn khác đầu tư vào Việt Nam. Năm ngoái, các nhà sản xuất Trung Quốc chiếm gần 20% tổng số FDI mới đăng ký.

Trong xu hướng "Trung Quốc + 1", chi phí cạnh tranh và chính sách hỗ trợ là những yếu tố then chốt thu hút đầu tư vào Việt Nam. Khi so sánh chi phí lao động trên toàn châu Á, tiền lương sản xuất tại Việt Nam thấp hơn so với Trung Quốc và các nước khác. Ngoài ra, theo kết quả khảo sát PISA, trình độ giáo dục của Việt Nam được đánh giá cao.

Các chi phí khác, chẳng hạn như giá năng lượng, cũng có tính cạnh tranh. Việt Nam có chi phí sản xuất điện thấp thứ hai ở Đông Nam Á. Nhiên liệu diesel, được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp, tương đối rẻ. Hơn nữa, tính đến tháng 5, Việt Nam đã ký kết, thực hiện hoặc đang đàm phán 19 hiệp định thương mại tự do (FTA).

Một lý do khác khiến Việt Nam trở thành điểm đến ưa thích cho việc di dời sản xuất, theo HSBC, là sự hỗ trợ chủ động từ chính phủ thông qua hệ thống thuế của mình. Việt Nam có lợi thế cạnh tranh với mức thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Ngoài ra, chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách miễn, hoãn hoặc giảm thuế để hỗ trợ doanh nghiệp.

"Trên thực tế, sự tham gia của Việt Nam vào chuỗi giá trị toàn cầu đã tăng đáng kể trong những năm qua và hiện có thể so sánh với Singapore", báo cáo của HSBC nêu rõ.

Tuy nhiên, Việt Nam chủ yếu vẫn là trung tâm nhập khẩu linh kiện để lắp ráp cuối cùng. Do đó, để duy trì dòng đầu tư mạnh mẽ, HSBC khuyến nghị Việt Nam nên nâng cao chuỗi sản xuất và tăng tỷ trọng giá trị gia tăng trong nước.

Một thách thức khác trong việc thu hút đầu tư nước ngoài là tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề. Sự thiếu hụt này cản trở sự phát triển năng lực sản xuất trong các lĩnh vực công nghệ cao như chất bán dẫn, hậu cần và vận tải biển.

Theo HSBC, các vấn đề như chất lượng cơ sở hạ tầng, năng lực số hóa để đảm bảo quy trình thương mại diễn ra suôn sẻ và nguồn cung cấp năng lượng ổn định cũng ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các tập đoàn đa quốc gia trong những năm tới.

NM- Tttbđtbđt