Rakesh Mani , lãnh đạo ngành Bán lẻ và Tiêu dùng ở Đông Nam Á và là đối tác của Tư vấn PwC Đông Nam Á, đã đề cập đến cách cải thiện chiến lược về cơ sở hạ tầng và hệ sinh thái có thể nâng Việt Nam trở thành một lực lượng văn hóa hàng đầu trong khu vực.

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, lạm phát ảnh hưởng như thế nào đến hành vi chi tiêu của người tiêu dùng trong lĩnh vực bán lẻ và các nhà bán lẻ nên áp dụng chiến lược nào để giải quyết những thay đổi này ở cả Việt Nam và trên toàn cầu?

Lạm phát là một trong những động lực chi phối hình thành hành vi người tiêu dùng hiện nay, gây áp lực lên toàn cầu, khu vực và cả những thị trường như Việt Nam. Với sự gia tăng chi phí sinh hoạt, một loạt các mặt hàng thiết yếu như hàng tạp hóa và đồ gia dụng sẽ tiêu tốn phần lớn thu nhập của hộ gia đình và người mua hàng buộc phải trở nên sáng suốt hơn trong quyết định mua hàng của mình.

Ý thức về giá trị cao hơn này đang khiến người tiêu dùng trì hoãn chi tiêu không thiết yếu, so sánh giá cả kỹ lưỡng hơn, tìm kiếm các chương trình khuyến mãi và trong trường hợp mức độ gắn kết và giá trị thương hiệu yếu hơn. Có lẽ họ cũng chuyển sang các loại sản phẩm giá cả phải chăng hơn để tăng thu nhập khả dụng.

Hành vi này phản ánh một xu hướng rộng hơn nhưng cũng có những sắc thái khác nhau; với các số liệu như sự giàu có, độ tuổi và niềm tin kinh tế được nhận thức, tất cả đều đóng vai trò ảnh hưởng đến mức độ mà các xu hướng rộng lớn hơn này ảnh hưởng đến hành vi của người tiêu dùng cá nhân.

Để đáp ứng, các nhà bán lẻ đã đặt ra nhiều công việc cho họ. Trong thời gian ngắn, điều này sẽ liên quan đến việc điều chỉnh các chiến lược khuyến mãi, điều chỉnh chủng loại và kết hợp sản phẩm cũng như đánh giá các đề xuất thị trường phù hợp hơn. Song, về lâu dài, thách thức là phải đổi mới với một quyền giành chiến thắng giúp nâng cao trải nghiệm và lòng trung thành của khách hàng cũng như đề xuất và khả năng giá trị khác biệt.

Khi thương mại điện tử tiếp tục thu hút sự chú ý của người tiêu dùng vì sự tiện lợi và hiệu quả, ông thấy xu hướng này ảnh hưởng đến bán lẻ truyền thống như nào?

Sự gia tăng áp dụng thương mại điện tử đánh dấu một sự chuyển đổi then chốt trong lĩnh vực bán lẻ, được thúc đẩy bởi sức hấp dẫn của sự tiện lợi, giao hàng và thanh toán trực tuyến hợp lý. Điều này ngày càng trở thành một khía cạnh thống trị trong bối cảnh bán lẻ, hứa hẹn sẽ chiếm thị phần lớn hơn, được hỗ trợ rất nhiều bởi sự xâm nhập mạnh mẽ của điện thoại thông minh trên toàn khu vực.

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải thừa nhận rằng tác động của thương mại điện tử thay đổi đáng kể tùy theo các nhóm và nhân khẩu học thị trường khác nhau. Ở nhiều khu vực, thương mại truyền thống vẫn phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là bên ngoài nhóm dân số trẻ hơn và trong số những người có mức thu nhập thấp hơn, nơi mà sự thâm nhập của thương mại điện tử ít rõ rệt hơn.

Con đường dẫn đến việc áp dụng thương mại điện tử rộng rãi hơn không chỉ liên quan đến việc nâng cao niềm tin của người tiêu dùng vào trải nghiệm mua sắm trực tuyến, bao gồm đảm bảo chất lượng và dễ dàng trả lại và hoàn tiền, mà còn yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử đạt được quy mô tạo nên tính kinh tế của chuỗi cung ứng và logistics khả thi.

Đối với các nhà bán lẻ, chúng tôi nhận thấy sự tập trung nhiều hơn vào tiếp thị kỹ thuật số để thu hút người tiêu dùng trên điện thoại thông minh của họ, xây dựng mức độ hiển thị, lời hứa và lòng trung thành của thương hiệu, đồng thời mài giũa các chiến lược đa kênh và đầu tư vào khả năng chuỗi cung ứng của họ để linh hoạt hơn trong thế giới đa kênh.

Trong bối cảnh những thách thức kinh tế và áp lực cạnh tranh, các nền tảng thương mại điện tử đang điều hướng sự phức tạp của việc bán hàng trực tuyến và trực tiếp ra sao?

Chúng tôi đang thấy một phương thức hoạt động kép, trong đó người tiêu dùng tích cực tham gia vào cả cửa hàng trực tuyến và cửa hàng thực tế. Vì vậy, về cơ bản, nhiều người đang sử dụng cả hai cho các dịp và danh mục mua hàng khác nhau ở những nơi khác nhau, điều này có thể phức tạp.

Để đáp lại, các nhà bán lẻ đang ngày càng áp dụng các chiến lược liên quan nhằm kết hợp sự tiện lợi kỹ thuật số với trải nghiệm xúc giác của các cửa hàng thực tế. Cách tiếp cận này đáp ứng các động lực mua hàng đa dạng, từ nhu cầu tương tác vật lý với sản phẩm đến sự tiện lợi, khả năng so sánh giá và tiết kiệm trực tuyến, cho thấy bước đi chiến lược hướng tới mô hình bán lẻ kết hợp có thể đáp ứng linh hoạt trước những thay đổi về sở thích của người tiêu dùng và điều kiện kinh tế.

Tuy nhiên, một số dữ liệu khảo sát người tiêu dùng của chúng tôi cũng cho thấy rằng vẫn còn một số cảnh giác khi mua hàng trực tuyến, trong đó người tiêu dùng lo ngại về chất lượng sản phẩm và việc đảm bảo họ nhận được những gì họ nghĩ họ đang mua. Vì vậy, vẫn còn một số cây cầu phải vượt qua về mặt đó.

Làm thế nào các hình thức bán lẻ truyền thống và nhỏ hơn có thể duy trì tính cạnh tranh trong bối cảnh sự gia tăng của các cửa hàng quy mô lớn và nền tảng thương mại điện tử?

Giống như bất kỳ hoạt động kinh doanh nào khác, các nhà bán lẻ truyền thống và nhỏ hơn có thể tận dụng thế mạnh của mình và thích ứng với sự thay đổi trong sở thích của người tiêu dùng cốt lõi.

Hiểu được cơ sở khách hàng là điều tối quan trọng. Đối với các nhà bán lẻ nhỏ hơn, đặc biệt là các cửa hàng nhỏ lẻ, vị trí vững chắc của họ trong cộng đồng địa phương và mối quan hệ cá nhân với khách hàng mang lại một điểm khởi đầu tuyệt vời. Họ có thể xây dựng dựa trên sự quen thuộc và kết nối địa phương - thường trải dài qua nhiều thế hệ - khiến họ trở nên đặc biệt, cung cấp các chủng loại phù hợp và duy trì dấu ấn cá nhân mà những người chơi quy mô lớn khó có thể tái tạo nếu không có nhiều tương tác kỹ thuật số được cá nhân hóa.

Xem xét các động lực và xu hướng bán lẻ độc đáo ở Việt Nam, ông dự đoán xu hướng mua bán và sáp nhập (M&A) nào trong tương lai trong lĩnh vực bán lẻ Việt Nam?

Tôi nhận thấy bối cảnh Việt Nam khá năng động và tươi sáng, có nhiều năng lượng để thử nghiệm các sản phẩm, nền tảng và kênh mới. Vì vậy, một mặt, chúng tôi có sự năng động và sẵn sàng đón nhận sự đổi mới; mặt khác, vẫn là một kênh thương mại truyền thống đáng kể, đặc biệt là bên ngoài các thành phố lớn. Trong những năm tới, chúng ta có thể sẽ thấy ngành bán lẻ hiện đại chiếm thị phần lớn hơn, đây là một cơ hội lớn.

Về mặt M&A, tôi nghĩ Việt Nam đã chứng kiến ​​làn sóng đầu tư nước ngoài đáng khen ngợi, với sự hiện diện mạnh mẽ của các công ty bán lẻ từ Thái Lan, Nhật Bản và nhiều nước khác. Tôi kỳ vọng sẽ tiếp tục thấy sự quan tâm đầu tư vào lĩnh vực bán lẻ: khi nền kinh tế tiếp tục phát triển nhanh chóng và lĩnh vực bán lẻ có tổ chức tiếp tục mở rộng, sẽ có nhiều người muốn tham gia vào câu chuyện đó, dù là đầu tư hữu cơ hay đầu tư chiến lược.

Trong nước cũng vậy, với các hoạt động hiện có, chúng tôi sẽ tiếp tục nhận thấy các khoản đầu tư chiến lược nhằm nâng cao năng lực phân phối và hậu cần. Nhưng nơi chúng ta có thể thấy sự gia tăng đầu tư lớn là vào các công nghệ mới. Điều này có thể có nhiều hình thức thú vị: từ thực tế ảo và tăng cường đến truy xuất nguồn gốc thực phẩm hoặc nâng cao trải nghiệm của khách hàng tại cửa hàng; áp dụng AI để hiểu hành vi và nét mặt của người tiêu dùng tại cửa hàng hoặc để hỗ trợ việc định giá linh hoạt. Trí tuệ nhân tạo thậm chí có thể được sử dụng trong chế tạo robot để đảm nhận một số nhiệm vụ trong cửa hàng như dọn dẹp hoặc nhập kho lại. Khả năng cho tương lai thực sự là vô tận.

Ông có thể cung cấp thông tin chi tiết về các loại sáng kiến ​​mà PwC Consulting đang tư vấn cho khách hàng của mình, bao gồm cả tác động của những chuyển đổi đối với hiệu quả hoạt động và mức độ tương tác của khách hàng?

Không có gì bí mật rằng lĩnh vực bán lẻ đang trải qua một thời kỳ thay đổi và tái tạo đáng kể, với trọng tâm chính là số hóa trên các khía cạnh hoạt động và tăng trưởng khác nhau. Những nỗ lực của chúng tôi hướng tới việc giúp các nhà bán lẻ khai thác công nghệ để tái tạo theo nhiều cách khác nhau.

Có nhiều cách chơi hiệu quả và hiệu quả để đạt được vị trí tốt nhất cho việc tái đổi mới và nắm bắt các khả năng phía trước, từ việc xem xét các đòn bẩy quản lý doanh thu thông qua việc định giá và khuyến mãi cho đến các hệ thống nâng cấp và mua sắm hỗ trợ kỹ thuật số chặt chẽ hơn. Việc thúc đẩy lòng trung thành của khách hàng lớn hơn cũng có thể đạt được thông qua tương tác kỹ thuật số được cá nhân hóa, quản lý và báo cáo tài chính sắc nét hơn cũng như tận dụng việc quản lý và phân tích dữ liệu theo cách mạnh mẽ hơn, tất cả đều được tích hợp khả năng AI.

Trước những nỗ lực của Việt Nam nhằm thu hút các sự kiện lớn và người nổi tiếng để thúc đẩy lĩnh vực du lịch và bán lẻ, ông có lời khuyên chiến lược nào cho Việt Nam để tăng cường cơ sở hạ tầng và thúc đẩy các xu hướng văn hóa để tăng trưởng kinh tế?

Đây là khoảng thời gian thú vị với nhiều hoạt động văn hóa đa dạng đang tạo ra niềm đam mê và sự quan tâm trên toàn khu vực. Taylor Swift gần đây đã đến Singapore và còn có nhiều nghệ sĩ khác ở châu Á. K-pop và K-drama là một hiện tượng trong thời đại hiện nay. Sau đó, chúng tôi cũng có những bộ phim như Barbie, với tất cả sự hợp tác thương hiệu mà bộ phim đã kích hoạt.

Sự tham gia của người tiêu dùng và chi tiêu bán lẻ, thậm chí chỉ đối với hàng hóa, đi kèm với những điều này là khá đáng kinh ngạc và thể hiện sự mờ nhạt thú vị giữa mua sắm và giải trí, điều mà có lẽ chúng ta sẽ ngày càng thấy nhiều hơn trong những năm tới. Vì vậy, tôi đồng ý rằng đây là một lĩnh vực quan trọng và đang được quan tâm  đối với cả các thương hiệu, nhà bán lẻ và các quốc gia khi cân nhắc thông qua cách tiếp cận và mô hình tương tác của họ để xác thực lập trường.

Khi tư vấn cho các công ty, chúng tôi khuyến khích họ đầu tư vào những khả năng khác biệt, tập trung vào những điều quan trọng mà họ có thể làm thực sự tốt và xây dựng xung quanh điều đó về mặt tập trung vào thị trường và đề xuất giá trị.

Có lẽ chỉ một ví dụ là tôi luôn bị ấn tượng bởi sự khéo léo của ẩm thực Việt Nam khi đến đây và nghĩ rằng có tiềm năng rất lớn trên toàn thế giới. Thế giới ngày càng bị thu hút bởi những ảnh hưởng của châu Á, như chúng ta đã thấy với K-pop trong những năm gần đây. Trước đó chúng ta đã thấy ngành công nghiệp điện ảnh Ấn Độ có ảnh hưởng to lớn trong việc phát triển quyền lực mềm của quốc gia đó, xuất khẩu các câu chuyện và nhạc kịch đến nhiều nơi trên thế giới, đồng thời thu hút sự quan tâm và đầu tư vào nước này.

Tuy nhiên, về cốt lõi, tôi cho rằng đó là việc tập hợp xung quanh một số khu vực, xây dựng các hệ sinh thái và cấu trúc hỗ trợ xung quanh, đồng thời để cho sự năng động tự nhiên phát huy tác dụng kỳ diệu của “Văn hóa”.

Cảm ơn ông đã dành thời gian chia sẻ!

TTtKbđt