Thủ tướng Anh, Bà Liz Truss đã tuyên bố từ chức ngày 20/10 sau khi thất bại trong kế hoạch cắt giảm ngân sách làm rung chuyển thị trường tài chính thời gian qua và dẫn đến một cuộc nổi dậy trong Đảng Bảo thủ của Bà.

Như vậy bà Truss chỉ nắm quyền điều hành nước Anh trong vòng 44 ngày, sau khi tuyên bố từ chức bà sẽ trở thành thủ tướng tại vị ngắn nhất trong lịch sử nước Anh.

Phát biểu tại số 10 Phố Downing ngày 20/10, Thủ tướng Anh Liz Truss cho biết bà không thể thực hiện những lời hứa khi tranh cử lãnh đạo Đảng Bảo thủ vì đã đánh mất niềm tin trong nội bộ đảng. Bà Truss nói: “Chúng tôi đặt ra tầm nhìn cho một nền kinh tế tăng trưởng cao, thuế thấp sẽ tận dụng được các quyền tự do của Brexit. Mặc dù vậy, Tôi thừa nhận không thể hoàn thành nhiệm vụ mà nhờ đó tôi được Đảng Bảo thủ bầu chọn. Do đó, tôi đã trao đổi với Nhà vua và thông báo việc tôi sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ”.

Đảng bảo thủ sẽ hoàn tất cuộc bầu cử lãnh đạo trong tuần tới, nhanh hơn nhiều so với thời gian 2 tháng vào mùa hè năm nay. Graham Brady - chính trị gia Đảng Bảo thủ phụ trách các cuộc bỏ phiếu và cải tổ lãnh đạo, chia sẻ với các phóng viên rằng ông hiện đang xem xét cách thức bỏ phiếu có thể bao gồm các nghị sĩ Đảng Bảo thủ và nhiều thành viên hơn trong đảng.

Ngay sau khi tin tức Bà Truss từ chức, Đồng bảng Anh đã tăng 0,6% trong ngày so với đồng đô la, lúc 5h chiều ngày 20/10 ở mức 1.128 USD đổi 1 bảng Anh

Các đảng đối lập gồm Lao động, Đảng Quốc gia Scotland và Đảng Dân chủ Tự do đã kêu gọi tổ chức một cuộc tổng tuyển cử ngay lập tức vào chiều ngày thứ 5. Lãnh đạo đảng Lao động -Keir Starmer cho rằng “Đảng Bảo Thủ đã cho thấy họ không còn nhiệm vụ cầm quyền nữa”

Vào ngày 23/9 vừa qua, bộ trưởng tài chính đầu tiên dưới thời Bà Truss nắm quyền - Kwasi Kwarteng, đã công bố chương trình “ngân sách nhỏ” mới tại quốc hội, với mục tiêu giảm thuế hộ gia đình và hóa đơn năng lượng trong khi thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đây là bản ngân sách giảm thuế mạnh nhất của Anh kể từ năm 1972. Theo ông Kwarteng, ngân sách mới sẽ giải quyết ba vấn đề chính: đảm bảo giá năng lượng, hỗ trợ bình đẳng cho các doanh nghiệp và cấp nguồn vốn cho thị trường năng lượng. Kế hoạch ngân sách dự kiến sẽ giảm sàn thuế thu nhập doanh nghiệp từ 20% xuống 19% và mức trần từ 45% xuống 40%.

Ngay sau khi chương trình “Ngân sách nhỏ” được công bố thị trường tài chính Anh đã rơi vào một cuộc hỗn loạn. Và ngay sau đó 3 tuần chương trình này đã bị đảo ngược hoàn toàn khi bộ trưởng tài chính thứ 2 của Bà Truss - Jeremy Hunt lên thay ông Kwasi Kwarteng.

Khó khăn sẽ chờ đợi Thủ Tướng mới

Theo tin tức CNBC đưa ra, một số ứng viên sáng giá có thể kế nhiệm sau khi bà Truss từ chức trong đó bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace, Jeremy Hunt – bộ trưởng tài chính đương nhiệm, Penny Mordaunt - ứng viên thuộc đảng Bảo Thủ và cả cựu thủ tướng Boris Johnson

Việc từ chức của bà Truss có thể khiến tình trạng cập nhật ngân sách dự kiến ​​của Đảng Bảo thủ vào ngày 31/10 tới đây trở nên không chắc chắn, nhưng bà Truss cho biết việc bàn giao quyền lãnh đạo sẽ vẫn đảm các kế hoạch tài chính vẫn sẽ được duy trì.

Trong tuyên bố của mình, bà Truss cũng gợi ý những di sản trong nhiệm kỳ ngắn ngủi của Bà là hỗ trợ các hộ gia đình với việc giảm hóa đơn năng lượng và cắt giảm tỷ lệ bảo hiểm quốc gia, một loại thuế chung ở Anh. Việc cắt giảm là một trong số rất ít biện pháp của chương trình “ngân sách nhỏ” được duy trì; trong khi gói hỗ trợ năng lượng ban đầu được thiết lập để thực thi trong vòng 2 năm sẽ rút xuống còn khoảng 6 tháng.

Bà Truss cũng cho biết Vương quốc Anh vẫn sẽ “tiếp tục sát cánh với Ukraine và để bảo vệ an ninh của chính chúng tôi”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden sau khi biết tin cho hay: “Hoa Kỳ và Vương Quốc Anh là những đồng minh mạnh mẽ và là những người bạn lâu năm - và sự thật đó sẽ không bao giờ thay đổi”. “Tôi cảm ơn Thủ tướng Liz Truss vì sự hợp tác của Bà trong nhiều vấn đề, bao gồm cả việc buộc Nga phải chịu trách nhiệm về cuộc chiến chống Ukraine ... Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với chính phủ Anh và làm việc cùng nhau để đối phó với những thách thức toàn cầu mà quốc gia của chúng tôi phải đối mặt”.

Paul Dales - nhà kinh tế trưởng tại Capital Economics, cho biết tân Thủ tướng sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa để lấy lại niềm tin của thị trường tài chính. Ông nhấn mạnh và đánh giá: “Chỉ trong vài tuần, chính sách tài khóa đã chuyển từ trạng thái lỏng lẻo sang chặt chẽ.”

“Nhìn chung, việc Bà Truss từ chức là một bước đi cần thiết để chính phủ Anh tiến xa hơn trên con đường khôi phục uy tín trong mắt thị trường tài chính. Nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa và Thủ tướng mới sẽ có nhiệm vụ lớn là điều hướng nền kinh tế vượt qua khủng hoảng giá sinh hoạt, chi phí đi vay và và cả sự tín nhiệm ”.

Theo CNBC