Đề xuất này được trình bày tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 25/4 vừa qua về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Với các dự án nhà ở xã hội không sử dụng vốn đầu tư công, Chính phủ kiến nghị UBND cấp tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời giao thẳng chủ đầu tư mà không cần thông qua hình thức đấu thầu. Cơ chế này được kỳ vọng sẽ rút ngắn khoảng 200 ngày so với quy định hiện hành.

Điều kiện để nhà đầu tư được xem xét giao dự án bao gồm: là doanh nghiệp, hợp tác xã có chức năng kinh doanh bất động sản; đáp ứng tỷ lệ dư nợ tín dụng, dư nợ trái phiếu doanh nghiệp trên vốn chủ sở hữu; có vốn chủ sở hữu tối thiểu 20% tổng vốn đầu tư với dự án dưới 20 ha và 15% với dự án từ 20 ha trở lên. Trường hợp thực hiện nhiều dự án, doanh nghiệp phải bảo đảm đủ vốn chủ sở hữu để phân bổ đúng tỷ lệ.

Nếu có nhiều nhà đầu tư đủ điều kiện, việc lựa chọn sẽ căn cứ vào kinh nghiệm thực hiện dự án, năng lực tài chính và thời điểm nộp hồ sơ.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh lý giải đề xuất bỏ đấu thầu là do Nhà nước quản lý chặt chẽ về lợi nhuận định mức, giá thành, giá bán và diện mua nhà. Do đó, đấu thầu không mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội mà chỉ làm chậm tiến độ. Theo quy định hiện hành, thời gian từ bước chấp thuận chủ trương đầu tư đến lựa chọn nhà đầu tư mất khoảng 300 ngày.

"Với đề xuất mới, thời gian này chỉ còn tối đa 75 ngày, giảm khoảng 70%", ông Sinh nói.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cơ bản nhất trí với việc cắt giảm thủ tục nhưng đề nghị Chính phủ bổ sung cơ chế giám sát, kiểm soát hiệu quả để phòng chống tiêu cực, lãng phí. Ủy ban cũng yêu cầu làm rõ hơn các tiêu chí lựa chọn chủ đầu tư khi có nhiều nhà đầu tư cùng đăng ký.

Ngoài chính sách trên, dự thảo nghị quyết còn điều chỉnh nhiều nội dung quan trọng khác như: quy định chủ đầu tư được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 13% tổng chi phí đầu tư; đề xuất thành lập "Quỹ phát triển nhà ở xã hội Quốc gia"; miễn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án nhà ở xã hội.

Chính phủ cũng đề xuất cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã trong khu công nghiệp thuê nhà ở xã hội để bố trí cho người lao động và bổ sung các chính sách hỗ trợ về quỹ đất, giải phóng mặt bằng và hạ tầng kỹ thuật.

Dự thảo nghị quyết dự kiến sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp khai mạc đầu tháng 5.