Trải qua một năm 2023 đầy biến động với ít đơn đặt hàng hơn, doanh thu sụt giảm và lợi nhuận giảm, các nhà xuất khẩu đang phải đối mặt với những trở ngại hơn nữa từ đầu năm 2024 trong bối cảnh chi phí vận chuyển tăng cao.

Tập đoàn Vina T&T Group có trụ sở tại TP.HCM vận chuyển hàng chục container chứa đầy trái cây tươi sang thị trường Hoa Kỳ và EU mỗi tuần.

Nhưng những căng thẳng gần đây ở Biển Đỏ đã khiến chi phí vận chuyển tăng 30-50%, đồng thời kéo dài thời gian vận chuyển thêm khoảng 15 ngày, tác động tiêu cực đến chất lượng sản phẩm.

Nguồn tin từ CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, có trụ sở tại TP Cần Thơ, tiết lộ, mặc dù sản lượng xuất khẩu gạo sang EU và Mỹ của công ty không lớn bằng thị trường châu Á nhưng sự biến động của chi phí vận chuyển đã ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.

Nguồn tin cho biết: “Trước đây, xuất khẩu gạo sang châu Âu có giá dưới 1.000 USD/container nhưng hiện nay đã tăng vọt lên 3.000 - 4.000 USD, đặt gánh nặng thực sự lên vai các công ty”.

Ông Cao Hữu Hiếu, Giám đốc điều hành Tập đoàn nhà nước Vinatex, tiết lộ, các đơn vị thành viên thuộc tập đoàn phải chịu chi phí đầu vào ngày càng tăng do căng thẳng Biển Đỏ . Việc tăng đơn giá cho các mặt hàng xuất khẩu gặp khó khăn do lượng đơn hàng vẫn đang có xu hướng giảm bởi ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu và thắt chặt chi tiêu tại các thị trường lớn.

Theo Cục Hàng hải Việt Nam (VMA), chi phí vận chuyển container từ châu Á đến châu Âu và châu Mỹ trong tuần đầu tiên của tháng 1 tăng vọt khoảng 60% so với cuối năm 2023.

Hiện tại, những chi phí tương tự đó đã tăng khoảng 88% so với mức trước đại dịch.

Như vậy, một container từ Việt Nam đến Tây Mỹ được báo cáo có giá 2.650 USD/chiếc 40 feet, trong đó Đông Mỹ đạt 3.900 USD và châu Âu đạt 4.900 USD.

Điều đáng lo ngại là bên cạnh chi phí vận chuyển tăng vọt còn có tình trạng hủy chuyến của các hãng tàu lớn trên toàn cầu.

Chẳng hạn, từ tuần thứ hai của tháng 1 đến giữa tháng 2, tỷ lệ lô hàng bị hủy đạt 12% (78 trên 850).

Thông thường, con đường ngắn nhất với chi phí tối ưu cho việc vận chuyển container từ châu Á sang châu Âu là đi qua Biển Đỏ và kênh đào Suez.

Kể từ khi xảy ra xung đột ở khu vực Biển Đỏ, các công ty vận tải biển đã phải thay đổi hành trình, không đi qua Kênh đào Suez mà thay vào đó đi vòng quanh Mũi Hảo Vọng, kéo dài hành trình thêm 10-14 ngày và đẩy chi phí lên đáng kể.

Để tránh sự chậm trễ, nhiều công ty sử dụng vận tải hàng không, khiến chi phí của họ tăng mạnh.

Mặt hàng vận chuyển trên các chuyến bay từ Việt Nam đi châu Âu chủ yếu là hàng may mặc, doanh nghiệp gặp khó khi phải chi thêm chi phí vận chuyển nhưng đơn giá không thể tăng tương ứng.

Trong bối cảnh đó, Bộ Giao thông vận tải đang yêu cầu hỗ trợ vận chuyển container đi châu Âu và châu Mỹ.

Bộ GTVT đã yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực hàng hải phối hợp với các đơn vị liên quan để đảm bảo hệ thống cảng biển thông suốt trong cả nước. Hy vọng là các biện pháp tăng cường hiệu quả của cơ sở hạ tầng hàng hải có thể được đẩy nhanh.

“VMA cần đẩy nhanh các thủ tục cho tàu ra vào cảng cũng như các thủ tục xếp dỡ hàng hóa, đặc biệt đối với tàu container đi châu Âu và châu Mỹ. Cũng cần làm việc với các hãng tàu, kêu gọi họ duy trì tuyến đường, bổ sung vỏ container cho Việt Nam để đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày càng tăng”, Bộ GTVT cho biết.