Theo một báo cáo của Google mà Vnindustry cập nhật trước đó , 40 triệu người đã trực tuyến lần đầu tiên vào năm 2021, nâng tổng số người dùng Internet ở Đông Nam Á lên 440 triệu người, chiếm khoảng 75% toàn bộ dân số.

Phần lớn điều này có thể là do Covid-19. Cũng theo báo cáo tương tự, đã có tổng cộng 60 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới kể từ khi bắt đầu đại dịch. Hơn nữa, trong số những người dùng tham gia nền kinh tế kỹ thuật số vào sáu tháng đầu năm 2021, 60% trong số họ đến từ các khu vực ngoại thành, vượt qua con số 54% từ tháng 3 đến tháng 12 năm trước. Với những phát triển nhanh chóng này, nền kinh tế kỹ thuật số của khu vực hiện đang trên đà vượt qua tổng giá trị hàng hóa 360 tỷ đô la Mỹ vào năm 2025.

Stephanie Davis, Phó chủ tịch Google Đông Nam Á, cho biết điều này có ý nghĩa đối với các công ty kỹ thuật số; chẳng hạn như Google, Đông Nam Á không chỉ ngày càng tham gia vào các dịch vụ kỹ thuật số mà còn dẫn đầu khu vực Châu Á Thái Bình Dương về một số xu hướng hành vi tiêu dùng mới.

Tiềm năng của thị trường số ở Việt Nam

Bên cạnh đó, Việt Nam dự kiến sẽ là thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á vào năm 2026, với Tổng giá trị hàng hóa thương mại điện tử (GMV) đạt 56 tỷ USD vào năm 2026, gấp 4,5 lần giá trị ước tính vào năm 2021, theo báo cáo của Facebook và Bain & Company.

Trong báo cáo thường niên của SYNC Đông Nam Á về nền kinh tế kỹ thuật số trong khu vực, hai nhà quan sát thị trường lớn cho biết nằm ở khu vực sôi động của thế giới, Việt Nam đi đầu trong việc thúc đẩy thay đổi và nắm bắt cơ hội phát triển dựa trên chuyển đổi kỹ thuật số sau đại dịch.

Tại Việt Nam, cứ 10 người tiêu dùng thì có 7 người có quyền truy cập kỹ thuật số và cả nước sẽ có 53 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số vào cuối năm 2021, báo cáo cho biết.

Số lượng danh mục hàng hóa được người mua sắm trực tuyến Việt Nam mua trong năm nay đã tăng 50% so với năm 2020, trong khi số lượng các cửa hàng trực tuyến ở Việt Nam cũng tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái, dẫn đến tổng doanh số bán lẻ trực tuyến tăng gấp 1,5 lần trên toàn quốc.

Khoảng 49% người tiêu dùng Việt Nam đã chuyển sang một thị trường trực tuyến mới trong vòng 3 tháng qua, dựa trên những cân nhắc về các ưu đãi về giá (45%), chất lượng sản phẩm (34%) và sự sẵn có của hàng hóa (33%).

Thế nên, cách tiếp cận tích cực hơn trong việc theo đuổi số hóa vẫn là điều cần thiết để các doanh nghiệp trong nước duy trì sức cạnh tranh và cuối cùng cho phép nền kinh tế Việt Nam tiếp cận các nước tiên tiến trong khu vực.

Các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm trong một diễn đàn doanh nghiệp gần đây do Enternews thuộc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức, thảo luận về vai trò của doanh nghiệp trong nỗ lực tái cơ cấu nền kinh tế Việt Nam giai đoạn 2021-2025.

Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh rằng: “Cần có những đột phá trong quá trình tái cơ cấu nền kinh tế để Việt Nam thực hiện các mục tiêu phát triển dài hạn."

Trong số các ưu tiên chính, ông Phòng kỳ vọng năng suất bình quân tăng ít nhất 6,5% mỗi năm, cao hơn mức 5,8% được ghi nhận trong giai đoạn 2016 - 2020, và số hóa là một công cụ quan trọng để giải quyết vấn đề này.

Chuyên gia Nguyễn Bình Minh đến từ Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam (VECOM) lưu ý rằng, Công nghiệp 4.0 đã làm thay đổi đáng kể thế giới trong những năm gần đây, mang lại cả thách thức và cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước.

Ông Minh cũng cảnh báo khoảng cách ngày càng lớn về số hóa giữa Việt Nam và các nước tiên tiến có thể khiến Việt Nam tụt hậu hơn nữa trong hành trình tìm kiếm sự bền vững.

Ông chỉ ra một thực tế là phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ vẫn đang loay hoay trong việc chuyển đổi sang mô hình kinh doanh số, do hiểu biết và nguồn lực tài chính còn hạn chế là một trong những nguyên nhân chính.

Tuy nhiên, sự chậm trễ trong quá trình số hóa sẽ khiến họ có nguy cơ mất khách hàng. “Phần lớn khách hàng hiện nay đang chuyển sang sử dụng điện thoại thông minh để mua sắm trực tuyến và đáp ứng nhu cầu hàng ngày của họ,” ông Minh cho biết.

Rủi ro đối với lao động trình độ thấp

Với yếu tố con người được xem là yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp khi bắt tay vào chuyển đổi số, Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục và Đào tạo (GD & ĐT) Trương Anh Dũng cho biết, các doanh nghiệp trong nước vẫn đang thiếu sự chuẩn bị trong vấn đề này.

Trong khi gần 80% doanh nghiệp nhận thức được lợi ích từ Công nghiệp 4.0, thì có tới 42% chưa có sự chuẩn bị phù hợp về đào tạo con người.

Ngoài ra, chỉ có 11,8% có kế hoạch trong lĩnh vực này, và 6% đang thực hiện chuyển đổi số, ông Dũng nói.

Theo ông Dũng, Việt Nam đang có lợi thế về dân số trẻ, trong đó có trên 55 triệu người trong độ tuổi lao động, nhưng chất lượng vẫn là một vấn đề với chỉ 24,5% có chứng chỉ theo yêu cầu, thấp hơn đáng kể so với các nước ASEAN và Đông Á.

Ông Dũng cho biết, đây vẫn là một mối lo ngại vì nhu cầu thị trường đối với lao động có kỹ năng cao tăng mạnh và ít cơ hội việc làm hơn cho những người sở hữu kỹ năng cơ bản.

Ông Trương Anh Dũng nói thêm: “Xu hướng này sẽ rõ ràng hơn trong tương lai, đồng nghĩa với việc người lao động cần được đào tạo và trang bị kiến thức mới để thích ứng với nền kinh tế số. Và lực lượng lao động chất lượng cao là yếu tố cốt lõi để Việt Nam đảm bảo sự phục hồi kinh tế nhanh chóng và phát triển bền vững”.

Tổng hợp: Phong