Toshiba Corp. cho biết họ có kế hoạch tách thành ba vào tháng 3 năm 2024 để đối phó với áp lực của cổ đông đối với một cơ cấu tập trung hơn, theo con đường tương tự mà tập đoàn công nghiệp đồng hương General Electric từng thực hiện.

Theo kế hoạch, một trong ba đơn vị sẽ tập trung vào cơ sở hạ tầng và một đơn vị thứ hai chuyên vào các thiết bị điện tử như chất bán dẫn điện. Công ty thứ ba, vẫn giữ tên Toshiba, sẽ quản lý cổ phần của công ty trong hãng sản xuất bộ nhớ flash Kioxia Holdings Corp. và các tài sản khác.

Việc chia tách diễn ra sau khi Toshiba ngưng các bộ phận khác trong những năm gần đây, bao gồm thiết bị y tế, máy tính cá nhân, thiết bị điện tử tiêu dùng và đơn vị điện hạt nhân của Mỹ, Westinghouse Electric, đã tuyên bố phá sản vào năm 2017.

Ủy ban chiến lược của hội đồng quản trị Toshiba cho biết họ đã hình dung ra các đợt thanh lý tài sản tiếp theo của các đơn vị và mô tả các mối liên hệ rộng rãi với các công ty cổ phần tư nhân quan tâm đến việc mua các bộ phận của tập đoàn.

Cụ thể, các động thái trên thực tế là việc phá bỏ một tập đoàn có nguồn gốc từ năm 1875. Đội hình kinh doanh công nghiệp và tiêu dùng đa dạng của Toshiba đã từng khiến công ty trở thành một tập đoàn lớn mạnh của Nhật Bản tương đương với GE - một cổ đông lớn của Toshiba trước Thế chiến thứ hai, và Siemens AG của Đức.

Trước đó, hôm thứ Ba, GE cho biết họ sẽ tự tách ra làm ba, trong khi Siemens đã dần chia nhỏ các đơn vị của mình trong những năm gần đây.

Giám đốc điều hành Satoshi Tsunakawa của Toshiba cho biết: “Bạn có thể gọi đây là một sự giải thể, nhưng tôi xem đó là một sự tiến hóa trong tương lai.”

Ông Tsunakawa cho biết, kế hoạch tách ra sẽ làm cho hoạt động linh hoạt hơn bằng cách tách các doanh nghiệp cơ sở hạ tầng có thời gian dài, chẳng hạn như hệ thống xử lý nước, khỏi đơn vị sản xuất các bộ phận điện tử công nghệ cao, mà theo ông đòi hỏi cần đầu tư mạnh và phải đưa ra quyết định nhanh chóng.

Một số công ty Nhật Bản - như Hitachi, vẫn duy trì cấu trúc tập đoàn; song, Toshiba lại được thúc đẩy để tái cấu trúc kỹ lưỡng hơn bởi một loạt các cuộc khủng hoảng. Bởi họ gặp phải một vụ bê bối kế toán vào năm 2015 và điều này khiến các cổ đông nước ngoài nắm hơn một nửa cổ phần công ty.

Những cổ đông đó đã giúp lật đổ chủ tịch hội đồng quản trị trong năm nay và tạo ra một hội đồng quản trị do các nhà tài chính và giám đốc điều hành có kinh nghiệm ở nước ngoài chi phối.

Toshiba cho biết, họ dự kiến doanh thu cơ sở hạ tầng tại công ty vào khoảng 2 nghìn tỷ Yên, tương đương khoảng 17,5 tỷ USD và thấp hơn một nửa so với con số đó ở công ty thiết bị điện tử. Bên cạnh đó, công ty có kế hoạch tổ chức một cuộc họp cổ đông đặc biệt từ tháng 1 đến tháng 3 năm sau để tìm kiếm sự chấp thuận cho việc chia tách.

Ủy ban chiến lược của hội đồng quản trị, do cựu đối tác KPMG Hồng Kông Paul Brough lãnh đạo cho biết: “Một lượng lớn cơ sở đã được thực hiện với các quỹ đầu tư tư nhân đáng tin cậy, những người đã đầu tư về thời gian và nguồn lực vào việc phát triển các kế hoạch tư nhân hóa cho Toshiba”.

Đồng thời, hội đồng quản trị nói rằng, một số cổ đông sẽ muốn bán đấu giá toàn bộ Toshiba cho nhà thầu có cổ phần tư nhân cao nhất, nhưng họ cho biết các cổ đông sẽ được hưởng lợi nhiều hơn nếu bản thân Toshiba thực hiện các bước để gia tăng giá trị một cách nhanh chóng. Ủy ban nói, rằng họ muốn kiếm tiền từ việc Toshiba nắm giữ cổ phần của Kioxia, nhà sản xuất chip trước đây có tên là Toshiba Memory, càng sớm càng tốt và trả lại số tiền thu được cho các cổ đông.

Có thể nói, Toshiba đánh mất lòng tin sau khi vụ bê bối kế toán được đưa ra ánh sáng. Tuy nhiên, chiến lược gia Masayuki Kubota của Rakuten Securities cho biết, chia tách làm 3 và xây dựng lại hệ thống quản trị là một quyết định đúng đắn.

Toshiba là một tập đoàn đa quốc gia công nghệ cao có trụ sở chính tại Tokyo, Nhật Bản. Sản phẩm và dịch vụ của tập đoàn này bao gồm Công nghệ Thông tin, Thiết bị và hệ thống liên lạc, cơ sở hạ tầng cho công nghiệp và xã hội, dụng cụ điện dùng trong nhà, thiết bị y tế, thiết bị văn phòng.

Toshiba được thành lập vào năm 1939 dưới tên Tokyo Shibaura Electric K.K. qua sự hợp nhất của Shibaura Seisaku-sho (thành lập năm 1875) và Tokyo Denki (thành lập năm 1890). Tên tập đoàn chính thức thay đổi sang Toshiba Corporation vào năm 1978.

Toshiba được tổ chức thành bốn nhóm thương mại chính: Nhóm Sản Phẩm Số, Nhóm Thiết Bị Điện Tử, Nhóm Đồ Dùng Gia Dụng và Nhóm Cơ Sở Hạ Tầng Xã hội. Vào năm 2010, Toshiba là công ty máy tính cá nhân lớn thứ năm thế giới về doanh thu (xếp phía sau Hewlett-Packard, Dell, Acer và Lenovo). Cùng năm, Toshiba được xem là công ty sản xuất chất bán dẫn lớn thứ tư thế giới về doanh thu (xếp phía sau Intel Corporation, Samsung và Texas Instruments).

Bài: Phong

Tham khảo: WSJ