Thông tin trên được ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục quản lý ngoại hối chia sẻ tại tọa đàm "Thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam" chiều 15/10 vừa qua. Theo ông Tuấn, các cơ quan quản lý sẽ chia việc thí điểm sàn giao dịch theo 3 giai đoạn, trong đó, bước đầu sẽ tập trung vào các sản phẩm vàng vật chất.

Trong thời gian này, sàn giao dịch vàng sẽ chỉ hoạt động trong phạm vi nội địa, chưa kết nối với các mô hình trên quốc tế. Các bên tham gia ở giai đoạn đầu gồm: tổ chức cung cấp dịch vụ sàn giao dịch vàng; ngân hàng thanh toán (chuyển tiền, quản lý tài khoản ký quỹ, đối soát) và các thành viên giao dịch gồm ngân hàng, doanh nghiệp được cấp phép nhập khẩu.

Sang giai đoạn hai, cơ quan quản lý sẽ mở rộng thêm sản phẩm vàng miếng. Ở giai đoạn cuối cùng, các loại vàng đang lưu thông trong nước, chứng chỉ quỹ và công cụ phái sinh sẽ xuất hiện và kết nối với quốc tế.

Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng đánh giá việc chỉ giao dịch vàng nguyên liệu trong giai đoạn đầu nhằm kiểm soát và minh bạch hóa các hoạt động nhập khẩu và sản xuất. Sau khi vận hành ổn định giai đoạn này, cơ quan quản lý có thể mở rộng danh mục sản phẩm giao dịch, như vàng miếng do các đơn vị được Ngân hàng Nhà nước cấp phép sản xuất. Khi đó, khối lượng giao dịch sẽ tăng đáng kể, tạo nền tảng để tiến tới các sản phẩm phái sinh như vàng điện tử, chứng chỉ vàng, tương tự mô hình các nước đang áp dụng.

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng phát biểu tại tọa đàm Thành lập sàn giao dịch vàng tại Việt Nam chiều 15/10. Ảnh: BTC

Trước đó, vào tháng 5, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo Việt Nam nghiên cứu thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia hoặc cho phép đưa mặt hàng này vào mua bán trên Sở giao dịch hàng hóa. Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng cho biết Ngân hàng Nhà nước sẽ trình dự thảo Nghị quyết thí điểm sàn giao dịch vàng trong tháng 10.

Ông Đỗ Xuân Tuấn cho rằng việc thành lập sàn giao dịch vàng ở thời điểm này có nhiều thuận lợi, đơn cử như cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng đã bị xóa bỏ. Kể từ ngày 10/10, ngân hàng, doanh nghiệp sẽ được cấp phép sản xuất vàng miếng nếu có giấy phép mua bán, kinh doanh mặt hàng này. Họ cũng phải đáp ứng điều kiện về vốn, với doanh nghiệp từ 1.000 tỷ đồng trở lên, ngân hàng từ 50.000 tỷ đồng.

Tại buổi tọa đàm, Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng chia sẻ các thành viên đầu tiên của sàn giao dịch vàng sẽ là các đơn vị được cấp phép nhập khẩu và sản xuất kim loại quý này. Trong đó, 8 ngân hàng sẽ tham gia bao gồm Agribank, BIDV, VietinBank, Vietcombank, MB, Techcombank, ACB, VPBank.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa quyết định sẽ có một hay nhiều sàn hoạt động. Cơ quan này cho biết tổ chức đáp ứng đủ điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, năng lực quản lý, tài chính và nhân sự sẽ được cấp phép vận hành sàn giao dịch vàng vật chất. "Chúng tôi không thiên về mô hình một sàn duy nhất, mà hướng tới cạnh tranh có kiểm soát, bảo đảm hiệu quả vận hành", ông Phạm Tiến Dũng nói. Nhìn từ các nước khác, Phó thống đốc chia sẻ mô hình quản lý sàn có thể theo hướng Nhà nước giám sát, doanh nghiệp vận hành. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước vẫn là cơ quan quản lý, giám sát, nhưng hệ thống hạ tầng và vận hành kỹ thuật có thể được xây dựng và vận hành bởi doanh nghiệp tư nhân có năng lực.

Trong thời gian thí điểm, ông Phạm Tiến Dũng cho biết sẽ áp dụng cơ chế ký quỹ 100% với người mua trong giai đoạn đầu, để đảm bảo an toàn, tránh rủi ro đối tác. Khách hàng chỉ được phép giao dịch trong giới hạn số tiền đã ký quỹ tại ngân hàng thanh toán được chỉ định.

Ngoài ra, khi hạ tầng chưa sẵn sàng, Phó thống đốc nói cơ quan quản lý có thể sẽ không triển khai mô hình lưu ký tập trung mà tại các kho của doanh nghiệp sản xuất, trong giai đoạn đầu tiên. Các kho này đáp ứng tiêu chuẩn về an toàn, bảo quản và sẽ được Ngân hàng Nhà nước giám sát. Khi quy mô đủ lớn, thị trường sẽ hình thành những đơn vị lưu ký trung tâm.

Việc thành lập sàn giao dịch vàng được kỳ vọng sẽ giúp bình ổn thị trường vàng bằng cách chuẩn hóa hoạt động mua bán, tăng tính minh bạch và khả năng quản lý của Nhà nước, đồng thời tạo ra kênh đầu tư mới cho người dân và doanh nghiệp thông qua các sản phẩm giao dịch vật chất lẫn vàng tài khoản.

Thị trường Vàng liên tiếp lập đỉnh

Tuần qua thị trường Vàng chứng kiến mức giá vượt đỉnh mọi thời đại khi cán mốc 4,200 USD/oz lần đầu tiên vào ngày 15/10, nới rộng đà leo dốc kỷ lục khi kỳ vọng ngày càng tăng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ hạ lãi suất và lo ngại về địa chính trị khiến nhà đầu tư đổ xô vào kim loại quý trú ẩn an toàn này.

Kết thúc phiên giao dịch ngày 15/10, hợp đồng vàng giao ngay tiến 1.3% lên 4,193.39 USD/oz, sau khi đạt mức cao mọi thời đại là 4,217.95 USD/oz trước đó. Hợp đồng vàng tương lai cộng 1% lên 4,203.7 USD/oz.

Kim loại quý đã tăng mạnh và dường như chưa muốn dừng lại. Với căng thẳng thương mại Mỹ - Trung bùng phát trở lại trong những ngày qua, nhà đầu tư càng có thêm lí do để phòng ngừa rủi ro cho các khoản đầu tư dài hạn vào cổ phiếu bằng cách đa dạng hoá danh mục đầu tư vào vàng.

Giá vàng đã leo dốc gần 58% từ đầu năm đến nay, chủ yếu nhờ sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm căng thẳng địa chính trị, kỳ vọng hạ lãi suất, hoạt động mua vào của các ngân hàng trung ương, tình trạng phi đô la hoá và dòng vốn ETF mạnh mẽ. Đồng USD suy yếu sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell đưa ra quan điểm “bồ câu” vào ngày 14/10, cho biết thị trường lao động Mỹ vẫn đang sa lầy trong “tình trạng ảm đạm, tuyển dụng thấp”.

Vàng được xem là một kênh phòng ngừa rủi ro truyền thống chống lại sự bất ổn và lạm phát, đồng thời cũng phát triển mạnh trong môi trường lãi suất thấp vì đây là tài sản không đem lại lợi suất.

Nhà đầu tư đang dự báo xác suất 98% Fed sẽ hạ lãi suất 0.25% vào tháng 10/2025, tiếp theo thêm một đợt hạ lãi suất nữa vào tháng 12/2025, với dự báo xác xuất là 100%.

Góp phần làm tăng nhu cầu trú ẩn an toàn, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Washington đang cân nhắc cắt giảm một số quan hệ thương mại với Trung Quốc sau khi cả 2 bên áp đặt các lệnh trả đũa trong tuần này.

Thị trường và các nhà đầu tư cũng đang theo dõi tình trạng chính phủ Mỹ đóng cửa, điều này đã làm gián đoạn việc công bố các dữ liệu chính thức và có thể làm lu mờ triển vọng của các nhà hoạch định chính sách ở nước ngoài.

Ở thị trường trong nước, Giá vàng cũng chứng kiến xu hương liên tiếp đi lên. Ngày 16/10 dòng sản phẩm nhẫn vàng trơn tại một số thương hiệu chạm mốc 154 triệu đồng, cao hơn vài triệu so với vàng miếng SJC.

Hiện, tình trạng khan vàng miếng và nhẫn trơn vẫn diễn ra trên diện rộng. Phần lớn các thương hiệu đều ngừng bán vàng miếng SJC. Với vàng nhẫn trơn, một số đơn vị lớn cũng khan hàng, hẹn lịch hoặc giới hạn lượng mua tối đa chỉ vài phân đến một chỉ trong ngày.

Nhiều người xếp hàng chờ mua vàng tại Bảo Tín Minh Châu sáng ngày 16/10. Ảnh: Hoàng Giang – Vnexpress.net

Theo đại diện doanh nghiệp kinh doanh vàng, tình trạng khan hiếm hàng gần đây xảy ra do nhu cầu các sản phẩm nhẫn trơn và vàng miếng của người mua tăng cao. Ngoài ra, lượng khách đến mua vẫn nhiều hơn bán.

T/H