Nên áp dụng thuế giá trị gia tăng đối với các giao dịch có giá trị thấp
thông qua Shopee và TikTok. Ước tính có 4-5 triệu đơn hàng, mỗi đơn hàng có giá
trị dưới 1 triệu đồng (40 USD), được vận chuyển hàng ngày từ nước ngoài về Việt
Nam thông qua các nền tảng này.
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phước trước đó đã trình dự thảo sửa đổi Luật
VAT. Một thay đổi đáng kể trong dự thảo này là việc đưa ra chính sách miễn thuế
VAT đối với một số mặt hàng nhập khẩu trong định mức miễn thuế cũng như đối với
hàng hóa có giá trị thấp.
Hiện nay, pháp luật không miễn thuế VAT cho hàng hóa có giá trị thấp. Điều
này được quy định bởi Quyết định 78/2010 của Chính phủ, miễn thuế nhập khẩu và
thuế VAT cho hàng hóa nhập khẩu có giá trị dưới 1 triệu đồng khi gửi bằng chuyển
phát nhanh. Quà tặng cũng được miễn thuế nhập khẩu theo Nghị định 134 điều chỉnh
Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.
Trong đánh giá của mình, Chủ tịch Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh
đề nghị Chính phủ xem xét lại việc miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu có giá
trị thấp, đặc biệt là hàng hóa mua qua thương mại điện tử xuyên biên giới.
Ông Mạnh chỉ ra rằng nhiều nước đã loại bỏ các miễn trừ như vậy để bảo vệ
nguồn thu và đảm bảo môi trường kinh doanh công bằng giữa nhà sản xuất trong nước
và nhà nhập khẩu.
“Chính phủ nên thực hiện các
chính sách phù hợp để mở rộng và bao gồm nhiều nguồn thu khác nhau trong bối cảnh
ngân sách hạn chế hiện nay”,
ông Mạnh nói.
Ông dẫn báo cáo của VNPT cho biết trung bình mỗi ngày có 4-5 triệu đơn hàng trị giá dưới 1 triệu đồng được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam thông qua các nền tảng như Shopee và TikTok. Hầu hết các đơn đặt hàng được chia thành số tiền nhỏ hơn, từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng (4-12 USD).
Với sự tăng trưởng theo cấp số nhân của thương mại điện tử xuyên biên giới,
khối lượng giao dịch giá trị thấp đã tăng đáng kể. Giao dịch hàng ngày thông
qua các nền tảng như Shopee, Lazada và TikTok ước tính khoảng 45-63 triệu USD,
1,3-1,9 tỷ USD mỗi tháng.
Trong cuộc thảo luận nhóm sau đó, ông Nguyễn Mạnh Hùng, thành viên thường
trực Ủy ban Kinh tế, thừa nhận khối lượng đáng kể các giao dịch nhỏ dưới 1 triệu
đồng (40 USD) hiện được miễn thuế nhập khẩu và thuế VAT thông qua nền tảng
thương mại điện tử. Ông nói: “Trên toàn quốc, giá trị của những đơn hàng nhỏ
này là rất lớn.
Ông Hùng đề nghị Chính phủ nên xem xét áp thuế VAT đối với hàng nhập khẩu
giá trị thấp dưới 1 triệu đồng từ Trung Quốc và Thái Lan.
Đề xuất thuế VAT 5% đối với hàng
hóa khác
Dự luật cũng đề xuất mức thuế VAT 5% đối với các mặt hàng như phân bón, tàu
cá xa bờ, kho lưu ký chứng khoán hiện được miễn thuế VAT. Sự thay đổi này nhằm
mục đích kích thích sản xuất trong nước và tái đầu tư bằng cách cho phép doanh
nghiệp khấu trừ thuế VAT đầu vào.
Tuy nhiên, ông Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc
dân, cho rằng, mức thuế VAT 5% đối với phân bón có thể khiến giá phân bón tăng
cao, gây gánh nặng cho người nông dân. Ông lưu ý, trong khi sản xuất trong nước
đáp ứng được 70% nhu cầu thì 30% còn lại phải nhập khẩu. Ông nói: “Việc áp dụng loại thuế này có thể mang lại
lợi ích cho nhà đầu tư nhưng gây bất lợi cho nông dân, những người sẽ phải chịu
thêm 5% VAT để được khấu trừ thuế đầu vào cho doanh nghiệp”.
Ông Lê Quang Mạnh từ Ủy ban Tài chính và Ngân sách cho biết ý kiến đã bị
chia rẽ. Những người ủng hộ cho rằng thuế VAT 5% đối với phân bón sẽ giải quyết
các vấn đề tồn tại lâu dài trong ngành, trong khi những người phản đối cho rằng
nó sẽ làm tăng chi phí sản xuất, tăng giá phân bón và giảm khả năng cạnh tranh
của nông sản trong nước.
Ngoài ra, Ủy ban Tài chính - Ngân sách còn chỉ ra rằng mức thuế VAT 10% hiện
nay của Việt Nam thấp hơn nhiều nước trong khu vực và trên toàn cầu. Điều này
cho thấy có khả năng tăng thuế suất VAT để mở rộng cơ sở tính thuế. Thuế suất
VAT trung bình toàn cầu là 15%, trong đó châu Á trung bình là 12%, châu Mỹ
Latinh là 14%, các nước OECD khoảng 19% và EU là 22%.
Ông Lê Quang Mạnh lưu ý, rằng một số nước ASEAN đang xem xét tăng thuế suất
VAT để tăng cường thu ngân sách sau Covid-19. Chiến lược cải cách thuế đến năm
2030 cũng bao gồm kế hoạch tăng dần thuế suất VAT. Do đó, ông đề nghị Chính phủ
đánh giá tác động tiềm ẩn và xem xét mức tăng thuế VAT phù hợp sau khi kinh tế
phục hồi.
Dự kiến, Quốc hội sẽ thảo luận về dự thảo sửa đổi Luật VAT vào ngày 24/6.
kttbđttbhn