Khi Việt Nam và Nhật Bản nâng cấp quan hệ lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, hai nước giờ đây có thể có được mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn. Matsumoto Nobuyuki, trưởng đại diện Tổ chức Xúc tiến Mậu dịch Nhật Bản (JETRO) tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã chia sẻ về cột mốc quan trọng và triển vọng tăng cường quan hệ kinh tế.

Xin ông làm sáng tỏ việc nâng tầm quan hệ Việt Nam - Nhật Bản lên đối tác chiến lược toàn diện?

Năm nay đánh dấu 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Nhật Bản và Việt Nam. Vào tháng 11, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nishimura Yasutoshi đã đến thăm Việt Nam và tổ chức Ủy ban hỗn hợp về hợp tác với Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên.

Cũng trong tháng trước, Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng đã đến thăm Nhật Bản và cả hai nước đã nâng cấp mối quan hệ Nhật Bản-Việt Nam lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Ngoài ra, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự kiến ​​sẽ bay sang Nhật Bản vào ngày 16/12 để tham dự Hội nghị Lãnh đạo đặc biệt ASEAN-Nhật Bản.

Dựa trên mối quan hệ hợp tác giữa hai chính phủ, các hoạt động trao đổi ở cấp khu vực tư nhân dự kiến ​​sẽ trở nên tích cực hơn và chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để phục vụ vấn đề này và chúng tôi mong muốn mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn nữa giữa hai nước.

Quan hệ đầu tư, thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản đến nay như thế nào?

Nhìn vào thương mại giữa Nhật Bản và Việt Nam, dữ liệu tổng hợp cho thấy đã tăng từ khoảng 2,74 tỷ USD năm 1998, cách đây một phần tư thế kỷ, lên 40,4 tỷ USD vào năm 2022. Tổng vốn đầu tư tích lũy trong thời gian đó là khoảng 69 tỷ USD, đứng thứ ba sau Hàn Quốc và Singapore. Xét về số lượng thành viên của Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại ASEAN, Việt Nam chỉ có hơn 2.000 công ty, bỏ xa con số 1.630 công ty của nước đứng thứ hai là Thái Lan.

Năm nay, do nhu cầu ở nước ngoài giảm và đồng Yên yếu, thương mại từ tháng 1 đến tháng 10 chỉ tăng nhẹ 1,6% so với cùng kỳ năm trước và đối với đầu tư, giảm 32,5%.

Sự mất giá của đồng Yên đã có tác động đặc biệt lớn, yếu hơn 43% so với ba năm trước, làm giảm đáng kể mong muốn mở rộng ra nước ngoài. Tuy nhiên, nhìn vào số lượng đầu tư, con số đã tăng 23,3%. Lượng khách đến JETRO TP.HCM tiếp tục tăng cao cho thấy sự quan tâm đến Việt Nam vẫn rất cao.

Nhật Bản và Việt Nam mong muốn tăng cường khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng để đảm bảo hoạt động sản xuất ổn định cho cả hai bên. Tầm quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng Nhật Bản?

Kinh nghiệm gián đoạn chuỗi cung ứng do đại dịch gây ra đã khiến việc thiết lập chuỗi cung ứng linh hoạt trở thành vấn đề lớn và trong số này, Việt Nam đã thu hút sự quan tâm của nhiều công ty Nhật Bản nhờ lợi thế địa chính trị, nguồn nhân lực xuất sắc và các hiệp định thương mại tự do với nhiều quốc gia.

Khi mở rộng sang Việt Nam, các công ty kiểm tra nhiều yếu tố, bao gồm các ưu đãi đầu tư sẵn có, tình trạng cơ sở hạ tầng, khả năng mua sắm trong nước các nguyên liệu thô, phụ tùng cần thiết và môi trường sống. Mặc dù các công ty Nhật Bản đôi khi bị chỉ trích vì chậm đưa ra quyết định đầu tư, một trong những nguyên nhân là do nhiều công ty không quan tâm đến kinh doanh ngắn hạn mà quan tâm đến kinh doanh ở góc độ dài hạn.

JETRO cũng đang hỗ trợ việc di dời các cơ sở sản xuất ra nước ngoài thông qua chương trình tăng cường chuỗi cung ứng ở nước ngoài cho các công ty đang đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ về mặt tài chính, đồng thời cung cấp nhiều hình thức hỗ trợ khác.

Những ngành nghề ưu tiên để có thêm cơ hội đầu tư, hợp tác giữa hai bên là gì, thưa ông?

Giống như ở Hoa Kỳ, lĩnh vực bán dẫn là một trong những lĩnh vực hứa hẹn nhất để mở rộng trong tương lai. Các nhà sản xuất chất bán dẫn và công ty thiết bị sản xuất có thị phần cao trên thị trường toàn cầu đã thiết lập hoạt động tại Việt Nam và các công ty khác cũng quan tâm đến quốc gia này.

Ngành dệt may cũng vẫn còn triển vọng. Mặc dù Việt Nam có thể có hình ảnh mạnh mẽ là một quốc gia có chi phí lao động thấp nhưng ngày càng có nhiều công ty định vị Việt Nam đóng vai trò chỉ huy trong việc giám sát toàn bộ thị trường châu Á. Theo truyền thống, Singapore và Thái Lan đóng vai trò này, nhưng chúng tôi mong muốn được xem điều này sẽ thay đổi như thế nào trong tương lai.

TV-KBĐT