Quy hoạch phát triển tổng thể của Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của các cảng biển Bà Rịa-Vũng Tàu như một cửa ngõ vào hệ thống đường thủy của thế giới.

Theo bảng xếp hạng CPPI của Ngân hàng Thế giới và S&P Global Market Intelligence đối với 348 cảng container toàn cầu vào tháng 6 năm ngoái, các cảng container khu vực Cái Mép tại Bà Rịa-Vũng Tàu xếp thứ 32 trên toàn cầu về công suất và thứ 12 về chỉ số hiệu suất tốt nhất.

Đến nay, Cái Mép - Thị Vải, khu vực cảng trọng điểm của Bà Rịa - Vũng Tàu, có khoảng 35 bến cảng, trong đó có 22 bến đang hoạt động, xử lý gần 118 triệu tấn hàng năm, trong đó có bảy cảng container với công suất 6,8 triệu TEU/năm. Cảng quốc tế Gemalink tại khu vực này có thể tiếp nhận tàu container lớn nhất thế giới, với sức chứa lên tới 232.000DWT và hơn 24.000TEU.

Ngoài ra, khu vực cảng này hiện có các tuyến dịch vụ tàu mẹ trực tiếp đến Hoa Kỳ và Châu Âu, cung cấp nhiều lựa chọn hơn cho doanh nghiệp và giảm chi phí logistics bằng cách loại bỏ trung chuyển. Số liệu từ Cục Hàng hải Vũng Tàu cho thấy, tính đến đầu năm nay, 23 trong số khoảng 30 tàu mẹ đến Hoa Kỳ và Châu Âu đã ghé vào khu vực cảng Cái Mép.

Phát biểu tại hội thảo do Sở Giao thông Vận tải Bà Rịa - Vũng Tàu và Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức ngày 31/7, ông Đào Duy Tâm, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý hải quan, cho biết: "Để thúc đẩy lưu thông hàng hóa qua cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, cần thực hiện đồng bộ các cải cách, bao gồm: quy hoạch phát triển cảng biển, vận tải, hiện đại hóa, số hóa, tự động hóa trong quản lý, khai thác cảng, phát triển dịch vụ logistics hàng hải, thủ tục hải quan, chính sách thuế, phí".

Hệ thống cảng biển tại khu vực Vũng Tàu - Cái Mép - Thị Vải hiện đang được kết nối bằng 3 phương thức chính là đường biển, đường bộ và đường thủy nội địa. Tuy nhiên, với siêu dự án sân bay Long Thành đang được triển khai và tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu trong tương lai, hệ thống cảng biển này sẽ sớm được kết nối với cả 5 phương thức vận tải.

Hệ thống cảng biển kết nối với khu vực Đông Nam Bộ thông qua các tuyến sông nội vùng như Cái Mép, Gio Gia, Đồng Tranh, Lòng Tàu, Nhà Bè, Sài Gòn, Đồng Nai. Các tuyến này chia sẻ luồng hàng hải, cho phép tàu thủy nội địa có trọng tải lên đến 10.000 tấn với sức chở 300-400TEU.

Dự án đường 991B, kéo dài gần 10km từ đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đến đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải, dự kiến ​​sẽ được thông xe vào tháng 9. Theo Ban quản lý dự án giao thông khu vực cảng Cái Mép - Thị Vải, dự án này sẽ tăng cường kết nối giao thông nội vùng và kết nối với đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, tuyến Bến Lức - Long Thành và đường ven biển 994 đến Vũng Tàu - Bình Thuận.

Tuyến đường này cũng được quy hoạch kết nối với Sân bay quốc tế Long Thành, dự kiến ​​hoàn thành vào năm 2026, tạo nên chuỗi cung ứng logistics kết hợp đường hàng không - đường biển với cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, rút ​​ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa giữa cảng và sân bay, giảm thiểu thời gian lưu kho, cắt giảm chi phí logistics cho doanh nghiệp.

Tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu đang trong giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi và dự kiến ​​sẽ được xây dựng thành hai giai đoạn, với giai đoạn một từ Biên Hòa đến cụm cảng Cái Mép - Thị Vải và giai đoạn hai từ cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đến Vũng Tàu. Theo Bộ Giao thông Vận tải, đến năm 2050, đoạn Biên Hòa - Thị Vải sẽ xử lý khoảng 22,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm, trong khi đoạn Thị Vải - Vũng Tàu sẽ xử lý khoảng 680.000 tấn hàng hóa mỗi năm.

Về dịch vụ logistics, tỉnh đang thúc đẩy xây dựng khu phi thuế quan kết nối với cảng biển tại khu vực Cái Mép Hạ và Trung tâm Logistics Cái Mép Hạ tại Phú Mỹ. Ngoài ra, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan đang xây dựng thông tư thí điểm cảng mở, nhằm tối ưu hóa năng lực khai thác, tối đa hóa việc sử dụng cầu cảng, giảm chi phí logistics cho hàng hóa xuất nhập khẩu.

Liên quan đến thủ tục quản lý trực tiếp, ông Nguyễn Thanh Sang, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết, hiện đang xây dựng thông tư quy định giám sát hải quan đối với hàng hóa vận chuyển giữa các bến trong cụm cảng container Cái Mép - Thị Vải.

Theo đó, thông tư sẽ giúp doanh nghiệp giảm thời gian, chi phí, đồng thời đảm bảo giám sát hàng hóa, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước. "Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu tập trung tránh mất thời gian cho doanh nghiệp", ông Sang cho biết.

Ngoài ra, Cục Hàng hải Vũng Tàu đã hợp tác với Portcoast Consultant Corporation để phát triển các giải pháp số cho dữ liệu cảng biển Vũng Tàu. Dự án đang triển khai này dự kiến ​​sẽ tăng cường hoạt động vận tải và quản lý cơ sở hạ tầng bằng cách tối ưu hóa quy trình neo đậu tàu, giảm thời gian chờ tàu, đảm bảo an toàn trong hoạt động cảng và dự báo lịch trình bảo dưỡng thiết bị.

Bà Rịa-Vũng Tàu cũng đang có quy hoạch hình thành 4 vùng chức năng gồm: công nghiệp, cảng biển; du lịch và đô thị ven biển; nông nghiệp và cân bằng sinh thái; biển và đảo.

Trong đó, khu công nghiệp và cảng biển được quy hoạch gắn với trục kinh tế động lực công nghiệp - cảng biển Cái Mép - Thị Vải, qua đó định hướng phát triển công nghiệp cảng biển và phát triển đô thị dịch vụ tổng hợp.

Khu vực này sẽ kết nối kinh tế với các khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, logistics dọc theo vành đai 3, vành đai 4 và các tuyến đường cao tốc của vùng Đông Nam Bộ. Đồng thời, quy hoạch cảng biển sẽ kết nối với các khu công nghiệp tại Phú Mỹ, Châu Đức, Đất Đỏ, Long Điền, Bà Rịa, tăng cường lợi thế về giao thông để đón đầu các nhà đầu tư.

kttđtbđt