“Nền kinh tế bạc” là tổng hợp của một chuỗi các hoạt động kinh tế, như cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho người cao tuổi và chuẩn bị cho giai đoạn cao tuổi, bao gồm lưu trú, chăm sóc sức khỏe, du lịch và tư vấn tài chính tối ưu hóa dịch vụ và sản phẩm dành cho người cao tuổi mở ra cơ hội tạo lập chuỗi công nghiệp có phạm vi lớn, hình thức kinh doanh đa dang và mang tiềm năng to lớn.

Theo đó Chính phủ Trung Quốc mới đây đã công bố quy chế hướng dẫn cụ thể nhằm thúc đẩy sự phát triển của “nền kinh tế bạc” hay ngành chăm sóc người già, nhằm ứng phó tích cực trước xu hướng già hoá đồng thời tạo ra những động lực tăng trưởng kinh tế mới. Nền kinh tế bạc của Trung Quốc được cho là có thể trị giá tới 30 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương mức 4,18 nghìn tỷ USD) vào năm 2035.

Hướng dẫn này đánh dấu văn bản chính sách đầu tiên dành riêng cho nền kinh tế bạc, khi nước này đang phải đối mặt với xu hướng dân số ngày càng già đi. Trong khi nhiều cơ quan truyền thông nước ngoài đang thổi phồng những dự báo tiêu cực về tình trạng dân số già của Trung Quốc, thì các chuyên gia lại đưa ra lập luận cho rằng “nền kinh tế bạc” cũng có thể mang lại những điểm tăng trưởng bền vững.

Quy chế hướng dẫn mới bao gồm 26 biện pháp cụ thể trong 4 lĩnh vực, gồm giải quyết những thách thức cấp bách mà người cao tuổi phải đối mặt, mở rộng nguồn cung cấp sản phẩm và dịch vụ chăm sóc người cao tuổi cũng như thúc đẩy các ngành công nghiệp có tiềm năng to lớn.

Theo hướng dẫn, nền kinh tế bạc là tổng hợp của một loạt các hoạt động kinh tế như cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho người già và chuẩn bị cho tuổi già, và nó có tiềm năng rất lớn. Hướng dẫn này nhằm tích cực ứng phó với tình trạng già hóa dân số, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Trong số những nội dung chính là kế hoạch thành lập 10 “khu công nghiệp kinh tế bạc cấp cao” ở các khu vực như khu vực Bắc Kinh-Thiên Tân-Hà Bắc, đồng bằng sông Dương Tử và Khu vực vịnh lớn Quảng Đông-Hồng Kông-Macao. Hướng dẫn này cũng cam kết hỗ trợ tài chính nhiều hơn cho phát triển công nghiệp, bao gồm tối ưu hóa ngân sách chính phủ trung ương để hỗ trợ nâng cấp các cơ sở dịch vụ chăm sóc người cao tuổi mới đủ tiêu chuẩn và thúc đẩy việc sử dụng thiết bị thông minh.

Các doanh nghiệp nhà nước sẽ được khuyến khích và hướng dẫn tích cực mở rộng kinh doanh liên quan đến kinh tế bạc. Đồng thời các doanh nghiệp tư nhân cũng sẽ được trao toàn bộ vai trò trong nền kinh tế bạc và chính quyền cũng sẽ xoá bỏ những rào cản tiếp cận thị trường chưa hợp lý để mở cửa cho khối này.

Hiện tại, Theo dữ liệu ước tính từ China Media Group, quy mô nền kinh tế bạc của Trung Quốc ở mức khoảng 7000 tỷ nhân dân tệ, chiếm khoảng 6% tổng GDP của Trung Quốc và dự báo quy mô của nền kinh tế này có thể đạt 30.000 nghìn tỷ nhân dân tệ vào năm 2035, chiếm khoảng 10% tổng GDP.

Theo hướng dẫn, các bệnh viện và cơ sở chăm sóc sức khỏe được khuyến khích xây dựng năng lực điều trị các bệnh lão khoa và cải thiện dịch vụ phục hồi chức năng cho người cao tuổi.

Hướng dẫn này cũng khuyến khích các công ty cung cấp dịch vụ ăn uống, tổ chức từ thiện và viện dưỡng lão hỗ trợ ăn uống cho người già. Các công ty giao thực phẩm và logistic được khuyến khích tích cực tham gia vào hoạt động kinh doanh giao thực phẩm cho người cao tuổi.

Hướng dẫn cho biết các sản phẩm công nghệ cao hướng tới người cao tuổi như robot điều dưỡng tại nhà và các thiết bị hỗ trợ phục hồi chức năng cần được phát triển và quảng bá.

Ngoài việc kêu gọi cải thiện các dịch vụ trong nước, hướng dẫn này còn khuyến khích các công ty du lịch và công ty văn hóa phát triển thêm các sản phẩm phục vụ nhu cầu của người cao tuổi.

Trung Quốc, với dân số 1,41 tỷ người, đang phải đối mặt với vấn đề già hóa ngày càng nghiêm trọng. Theo Bộ Nội vụ nước này ước tính đến cuối năm 2022, Trung Quốc có hơn 280 triệu người trên 60 tuổi, chiếm khoảng 20% ​​tổng dân số. Trong nhóm này có khoảng 210 triệu người trên 65 tuổi.

Yang Xiaoqi – 1 nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Lão hóa Trung Quốc, cho biết: “Trung Quốc là 1 thị trường tiềm năng để phát triển “nền kinh tế bạc” vì dân số già ngày càng tăng. Số liệu cho thấy Trung Quốc sẽ có dân số già lớn nhất thế giới cho đến năm 2067. Và dự tính trong giai đoạn từ 2024 đến 2050 tốc độ gia tăng dân số ở độ tuổi trên 60 có thể ở mức 1,8 lần hiện nay từ khoảng 293 triệu đến 509 triệu người.”

Theo ông Yang cho biết nghĩa vụ hiếu thảo của thế hệ trẻ đối với người già cũng sẽ thúc đẩy nền kinh tế bạc vì nhiều sản phẩm dành cho người cao tuổi được người trẻ mua cho các thành viên lớn tuổi trong gia đình họ.

Còn theo Pang Shi - GĐ bộ phận việc làm và kinh doanh của Học viện Khoa học Nhân sự Trung Quốc tại Bắc Kinh, cho biết việc phát triển “nền kinh tế bạc” là một phản ứng tích cực đối với vấn đề lão hóa, có thể giúp thiết lập cơ chế dịch vụ điều dưỡng và lương hưu chất lượng cao. Bà chia sẻ: “Phát triển các ngành thu hút người cao tuổi như du lịch và chăm sóc sức khỏe là một cách tốt để mang lại lợi ích kinh tế xã hội cho nhóm người cao tuổi và để họ tận hưởng những năm còn lại của cuộc đời”.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, Trung Quốc vẫn phải đối mặt với những thách thức trong nỗ lực thúc đẩy nền kinh tế bạc do cơ chế an sinh xã hội chưa đầy đủ và còn tồn tại những điểm yếu trong việc thúc đẩy công nghệ và đổi mới.

Li Jun - nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết: “Những người già ngày nay có điều kiện kinh tế tốt hơn. Trung Quốc cũng có các ngành công nghiệp hoàn chỉnh để đáp ứng nhu cầu của người già. Nhưng hệ thống an sinh xã hội chưa thực sự hoàn hảo để có thể thúc đẩy khả năng tiêu dùng của người dân.”

Ông Li nhấn mạnh thêm: “Mặc dù chúng ta phải đối mặt với nhiều vấn đề, nhưng sự phát triển của “nền kinh tế bạc” là xu hướng tất yếu của Trung Quốc và một số quốc gia đã và đang phát triển trên phạm vi toàn cầu, vì tuổi dân số ngày càng tăng sẽ làm thay đổi cơ cấu nhân khẩu học của các quốc gia và ảnh hưởng đến phương thức phát triển kinh tế trong tương lai”.

Th Theo GLT &CND