Tin tức từ Nikkei mới đây đăng tải
những phân tích của bà Alicia Garcia-Herrero, kinh tế trưởng khu vực châu Á -
Thái Bình Dương tại Natixis và là thành viên nghiên cứu cấp cao tại Bruegel, một
tổ chức tư vấn có trụ sở tại Brussels.
Theo bà Alicia Garcia-Herrero, thực
tế trong năm qua cho thấy, nguồn cung chip hạn chế đã dẫn đến việc người dùng
phải sử dụng các sản phẩm điện tử với giá cao hơn. Bên cạnh đó là những tác động
khác như gián đoạn trọng hoạt động công nghiệp và ảnh hưởng tới an ninh của chuỗi
cung ứng toàn cầu
Trong số những lý do của tình trạng
này có lý do mang tính chu kỳ và cầu trúc khiến nhu cầu về chất bán dẫn tăng mạnh.
Theo chu kỳ, với quá nhiều hoạt động sản xuất và giáo dục phải chuyển sang trực
tuyến vì đại dịch, nhu cầu các sản phẩm điện tử thực sự bùng nổ. Việc dự trữ
hàng hóa trong bối cảnh đại dịch cũng dẫn đến điểm tắc nghẽn trên thị trường chất
bán dẫn toàn cầu.
Về cấu trúc, ngày càng nhiều
phương tiện cần tới chất bán dẫn, trong đó đặc biệt là các phương tiện thông
minh cần những loại chip đặc biệt được sản xuất tại các cơ sở tiên tiến.
Đứng trước nhu cầu tăng vọt,
ngành bán dẫn toàn cầu đã phản ứng theo hai cách:
Đầu tiên đã tăng chi tiêu vốn. Điều
này thấy rõ ràng ở ông lớn TSMC. Ông lớn chất bán dẫn này sẽ tăng chi tiêu vốn
từ 30 tỷ USD vào năm 2021 lên 44 tỷ USD trong năm 2022 với kỳ vọng nhu cầu toàn
cầu sẽ tiếp tục nóng.
Thứ hai, chính phủ của một số nền
kinh tế lớn đã thực hiện những chương trình chi tiêu khổng lồ nhằm cố gắng sản
xuất chip trong nước. Điển hình là Trung Quốc. Nước này bắt đầu cuộc đua vào
năm 2014 với việc thành lập hai quỹ lớn liên tiếp nhằm hỗ trợ ngành sản xuất
bán dẫn trong nước. Bắc Kinh xác định đây là một trong những bước đi quan trọng
nếu Trung Quốc muốn tiến thêm những bước xa hơn về công nghệ.
Tổng vốn đầu tư của Trung Quốc
theo kế hoạch đã vào khoảng 50 tỷ USD. Điều này chắc chắn sẽ có tác động đến việc
nguồn cung chip nhưng rất có thể chỉ với mảng các chất bán dẫn điện tử thông
thường.
Mỹ, EU cũng có những động thái
tương tự. Bản thân TSMC ngày càng chuyên sâu vào mảng chip công nghệ cao nhưng
vẫn phân bổ 20% tương đương với 9 tỷ USD cho việc mở rộng sản xuất các loại
chip thông thường. Chính vì thế, có thể dẫn đến tình trạng dư cung trong dài hạn
đặc biệt là mảng chất bán dẫn không quá tiên tiến.
Thêm một xu hướng nữa trong ngành
công nghiệp bán dẫn là việc mở rộng sản xuất ra nước ngoài của các nhà sản xuất
chip hàng đầu.
Một xu hướng phát triển khác đang
diễn ra trong ngành công nghiệp bán dẫn là việc mở rộng ra nước ngoài đang được
thực hiện bởi các nhà sản xuất chip hàng đầu trong các dự án trường xanh hoặc
mua lại. TSMC đã công bố kế hoạch đầu tư mạnh hơn tại Mỹ, Nhật Bản và sắp tới
có khả năng là Đức, Cộng hòa Czech. Tương tự như vậy, Foxconn cũng vừa công bố
kế hoạch đầu tư sản xuất chip ở Ấn Độ.
Bà Alicia Garcia-Herrero nhận
đinh, tình trạng thiếu chip sẽ giảm nhẹ vào năm 2022 với việc sản xuất được
thúc đẩy ở châu Á. Dự báo đến năm 2023, nguồn cung sẽ dồi dào hơn, kết quả của
làn sóng sản xuất mới. Tuy nhiên, với mảng chip công nghệ cao, tình trạng thiếu
hụt sẽ vẫn diễn ra.
Chuyên gia này cũng lưu ý những dự
đoán sẽ bị tác động bởi tình hình chính trị do nguồn cung đất hiếm, nguyên liệu
quan trọng để sản xuất chất bán dẫn có thể gặp khó khăn do những căng thẳng địa
chính trị. Những yếu tố khác có tác động
bao gồm biến đổi khí hậu và nhu cầu đáp ứng các mục tiêu phát thải khác nhau.
Thùy An - VTV