Tập đoàn công nghệ Phần Lan Wartsila đang tìm kiếm cơ hội phát triển các dự án năng lượng linh hoạt tại Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nỗ lực chuyển đổi năng lượng của đất nước. Håkan Agnevall, chủ tịch và giám đốc điều hành của Wartsila, đã có buổi trò chuyện về triển vọng chuyển đổi năng lượng của Việt Nam và cách công ty có thể giúp Việt Nam tăng tính linh hoạt của hệ thống điện với tỷ lệ năng lượng tái tạo ngày càng tăng.

Håkan Agnevall, chủ tịch và giám đốc điều hành của Wartsila.

Ông có thể nói rõ hơn về quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam?

Việt Nam đã đi được một chặng đường dài và thực sự củng cố được vị thế dẫn đầu khu vực trong quá trình chuyển đổi năng lượng. Kể từ mục tiêu đáng khen ngợi của COP26 là đạt mức 0 ròng vào năm 2050, những bước phát triển như thỏa thuận tài trợ cho Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) và Kế hoạch phát triển điện lực VIII (PDP8) đã được phê duyệt vào năm 2023 phản ánh rõ ràng cam kết đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Đặc biệt, hạng mục “thế hệ linh hoạt” mới trong PDP8, bắt đầu với 300MW vào năm 2030 và tăng đáng kể lên 46.200MW vào năm 2050, hoàn toàn phù hợp với quan điểm của chúng tôi về giai đoạn chuyển đổi tiếp theo. Khi Việt Nam tiếp tục thu nhỏ quy mô các nhà máy điện than và tích hợp nhiều năng lượng tái tạo hơn vào hệ thống, sẽ cần một lượng đáng kể các nguồn linh hoạt để đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng ổn định trong bối cảnh nhu cầu tăng trưởng nhanh chóng.

Wartsila có thể hỗ trợ việc thực hiện JETP bằng cách nào?

Theo thỏa thuận JETP, Việt Nam cam kết kéo dài mục tiêu đạt mức phát thải cao nhất là 170 triệu tấn vào năm 2030 và tạo ra ít nhất 47% điện năng từ năng lượng tái tạo trong cùng năm.

Kế hoạch huy động nguồn lực để thực hiện thỏa thuận JETP của Việt Nam kêu gọi ưu tiên tài trợ cho năng lượng tái tạo, lưu trữ năng lượng và cơ sở hạ tầng lưới điện, cũng như chuyển đổi các nhà máy điện than cũ.

Một vài năm trước, chúng tôi từng thực hiện một nghiên cứu về mô hình hóa hệ thống điện tiên tiến trong báo cáo mang tên "Xem xét lại năng lượng ở Đông Nam Á" , trong đó chúng tôi đặt ra các bước tối ưu hóa chi phí cần thiết để Việt Nam đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng và cuối cùng đạt được mục tiêu đầy tham vọng về năng lượng ròng bằng không vào năm 2050.

Chúng tôi hiện đang hợp tác chặt chẽ với bên liên quan địa phương, GENCO3, để phát triển nhà máy điện sử dụng Động cơ đốt trong pittông (RICE) linh hoạt đầu tiên ở miền Bắc Việt Nam nhằm thay thế một nhà máy nhiệt điện than cũ hiện có.

Ưu điểm từ RICE của Wartsila trong việc cân bằng năng lượng tái tạo và mang lại sự linh hoạt cần thiết cho quá trình chuyển đổi năng lượng là gì?

Công nghệ RICE nổi tiếng với tính linh hoạt tuyệt vời, vì nó có thể hoạt động ở mức tải tối thiểu rất thấp, đạt công suất tối đa trong vòng vài phút sau khi khởi động và tăng giảm tốc độ nhanh chóng với nhiều lần khởi động và dừng hàng ngày theo yêu cầu. Điều này cho phép RICE đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu cao điểm đồng thời duy trì sự ổn định của hệ thống trước những biến động về nguồn cung từ các nhà máy điện mặt trời và điện gió.

RICE trước tiên sẽ hoạt động bằng khí tự nhiên hoặc LNG, và trong giai đoạn cuối của quá trình chuyển đổi năng lượng, sẽ được chuyển đổi sang chạy bằng nhiên liệu bền vững như hydro xanh khi công nghệ trở nên phổ biến rộng rãi và khả thi về mặt thương mại.

Những hiểu biết quan trọng từ báo cáo “Tái suy nghĩ lại về năng lượng ở Đông Nam Á” của Wartsila đối với sự phát triển của hệ thống điện Việt Nam?

Báo cáo "Tư duy lại về năng lượng ở Đông Nam Á" của chúng tôi đã mô hình hóa hệ thống điện của Việt Nam trong tương lai, minh họa lộ trình tối ưu hóa chi phí mà quốc gia này cần thực hiện để đạt được mức năng lượng bằng 0 vào năm 2050. Chúng tôi vạch ra lộ trình thực tế cho Việt Nam trong cả ngắn hạn và dài hạn- thời hạn để đạt đến số không ròng. Kết quả cho thấy năng lượng tái tạo sẽ đóng góp tới gần 50% sản lượng điện vào cuối năm 2030. Điều này có nghĩa là cần đầu tư nhiều hơn vào năng lượng tái tạo.

Với một hệ thống dễ biến động hơn bao gồm các nguồn năng lượng tái tạo không liên tục, thị trường điện cần theo kịp bản chất thay đổi của nguồn cung cấp điện. Để nhanh chóng đẩy nhanh việc áp dụng năng lượng gió và mặt trời, các công nghệ linh hoạt như nhà máy điện RICE và kho lưu trữ năng lượng cần được bổ sung vào hệ thống để ứng phó với những biến động về năng lượng tái tạo.

Thiết kế thị trường hiện tại có phù hợp với hệ thống điện trong tương lai?

Đây là một trong những bước quan trọng tiếp theo mà Việt Nam cần thực hiện để hướng tới một hệ thống điện tối ưu trong tương lai. Tiếp nối kết luận của PDP8, bên cạnh việc thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của công nghệ RICE tại Việt Nam, cơ chế và thiết kế thị trường cần bắt kịp với nhu cầu thay đổi về cung cầu điện để đảm bảo khả năng tài chính của các công ty phát điện mang lại sự linh hoạt thiết yếu.

Cần cập nhật cơ chế thị trường để nâng cao giá trị của tài sản linh hoạt thông qua việc phát triển hơn nữa thị trường điện, thanh toán công suất cho các nguồn phát điện linh hoạt và thị trường dịch vụ phụ trợ. Các cơ chế này có thể được điều chỉnh theo các nguồn linh hoạt, đảm bảo rằng công nghệ phù hợp cho hệ thống sẽ được khen thưởng.

Cảm ơn ông đã dành thời gian chia sẻ!

TV-KTTĐTBđt