Chính sách của chính phủ là tìm ra hướng tuyến tối ưu và kinh tế nhất cho tuyến đường sắt cao tốc Bắc-Nam, cho phép đạt tốc độ 350 km/h.

Ngày 11/7 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra yêu cầu này tại phiên họp Chính phủ thảo luận về chủ trương đầu tư tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Tại cuộc họp, Thủ tướng nhấn mạnh cần có "cách tiếp cận mang tính đột phá, sáng tạo với tầm nhìn chiến lược" để hoàn thành 1.541 km đường sắt cao tốc qua 20 tỉnh, thành phố trong vòng 10 năm, với mục tiêu hoàn thành vào năm 2035.

"Để đạt được mục tiêu này, chúng ta cần nghiên cứu phương án tuyến thuận lợi và kinh tế nhất, đồng thời xem xét tốc độ thiết kế khoảng 350 km/h để các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt", ông cho biết.

Hiện nay, giao thông Bắc Nam gồm ba tuyến đường bộ cùng với đường biển, đường sắt và đường hàng không. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu nghiên cứu xây dựng tuyến đường sắt cao tốc chủ yếu phục vụ vận tải hành khách, có khả năng vận tải hàng hóa nhanh.

Các tuyến đường vận chuyển này cũng có thể được sử dụng cho mục đích quốc phòng và an ninh nếu cần. Tuyến đường sắt hiện tại sẽ được nâng cấp để vận chuyển hàng hóa.

Thủ tướng nhấn mạnh cần đánh giá kỹ lưỡng tổng mức đầu tư, có tính đến địa hình, địa chất của Việt Nam; tiềm năng thu hồi vốn; đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội, tài chính, giao thông, hậu cần. Ông cũng đề xuất xem xét các cơ chế tài trợ từ trung ương đến địa phương, có thể là vay vốn, phát hành trái phiếu hoặc vốn doanh nghiệp.

Bộ Chính trị đặt mục tiêu hoàn thành phê duyệt chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào năm 2025, khởi công xây dựng trước năm 2030. Trong đó, đoạn Hà Nội - Vinh và TP.HCM - Nha Trang sẽ được xây dựng trước, trong giai đoạn 2026-2030, hoàn thành toàn tuyến vào năm 2045.

Cuối năm 2023, Bộ Giao thông Vận tải đã tham vấn các cơ quan chính phủ khác về ba kịch bản liên quan đến tốc độ của đường sắt cao tốc Bắc-Nam. Hai kịch bản đề xuất tốc độ thiết kế là 350 km/h và một kịch bản đề xuất 200-250 km/h. Bộ Kế hoạch và Đầu tư lưu ý rằng hiện tại không có tuyến đường sắt nào có tốc độ thiết kế 350 km/h có thể phục vụ hỗn hợp hành khách và hàng hóa.

Sau nhiều cuộc tranh luận, vào tháng 3, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất một tuyến đường sắt cao tốc với tốc độ thiết kế là 350 km/h để vận chuyển hành khách và nếu cần thiết, vận chuyển hàng hóa. Cụ thể, tuyến đường sắt mới sẽ là đường đôi, khổ 1.435 mm, chiều dài 1.545 km, tốc độ thiết kế là 350 km/h, tải trọng 17 tấn/trục và sẽ chỉ vận hành tàu khách. Tuyến đường sắt Bắc-Nam hiện tại sẽ được nâng cấp để vận chuyển hàng hóa, du lịch và hành khách cự ly ngắn. Tổng mức đầu tư khoảng 67,32 tỷ đô la.

tttđtkbđt