Đã hoàn thiện cơ chế, chính sách để triển khai gói 350.000 tỷ
Ngày 2/6, phát biểu giải trình về tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội tại phiên thảo luận của Quốc hội về kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, thực hiện sự chỉ đạo của Bộ Chính trị (tại Kết luận số 24-KL/TW, ngày 30/12/2021), Chính phủ đã xây dựng và trình Quốc hội thông qua Nghị quyết 43/2022/QH15, ngày 11/1/2022 về một số chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Sau 19 ngày Quốc hội thông qua Nghị quyết 43/2022/QH15, ngày 30/1/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội và triển khai Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình với 5 nhóm giải pháp bao gồm: mở cửa nền kinh tế mở cửa nền kinh tế gắn với đầu tư nâng cao năng lực y tế, phòng, chống dịch bệnh; bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm; hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng; cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Để triển khai nghị quyết 11, cần ban hành 14 văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái
Tính tới thời điểm hiện tại, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng
đã ban hành được 11 văn bản trên tổng số 14 văn bản theo yêu cầu về tiến độ quy
định trong Nghị quyết số 11/NQ-CP.
Còn lại 3 văn bản hiện đang được khẩn trương hoàn thiện, gồm: Văn bản hướng
dẫn về trình tự, thủ tục để thực hiện chỉ định thầu đối với những gói thầu được
áp dụng cơ chế đặc thù trong những dự án của đường cao tốc Bắc-Nam và 2 thông
tư hướng dẫn về sử dụng Quỹ Phát triển khoa học công nghệ và Quỹ Hỗ trợ viễn
thông công ích. Tuy nhiên, 2 quỹ này không nhiều, khoảng 10.000 tỷ đồng.
"Ba văn bản này, cần thiết cũng phải làm", nhưng không tác động nhiều
đến việc thực hiện chương trình. "Do
đó báo cáo với Quốc hội yên tâm là đến thời điểm hiện nay có thể khẳng định rằng,
tất cả những văn bản, cơ chế, chính sách để triển khai thực hiện Chương trình
phục hồi kinh tế-xã hội và Nghị quyết 43/NQ-QH đã được ban hành đầy đủ",
Phó Thủ tướng khẳng định.
Chi tiết và tiến độ triển khai gói 350.000 tỷ
Về thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, Phó Thủ
tướng Lê Minh Khái nêu rõ: "Tổng gói
hỗ trợ chính xác là 347.000 tỷ đồng (chúng ta hay nói là khoảng gần 350.000 tỷ).
Trong phần này chúng ta phải phân tích rõ mới biết là chậm hay không chậm để
chúng ta yên tâm".
+ Dành 46.000 tỷ đồng cho công tác phòng chống dịch, bệnh COVID-19
Cụ thể, trong tổng số 347.000 tỷ đồng, chúng ta dành 46.000 tỷ đồng (khoảng
2 tỷ USD) để mua vaccine phòng COVID-19 và trang thiết bị y tế. Hiện nay, cơ bản
chúng ta đã kiểm soát được dịch bệnh, độ phủ vaccine cao, chúng ta đã chuyển
sang trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt và phòng chống dịch bệnh hiệu quả.
Do đó, tùy theo tình hình sắp tới, nếu như dịch bệnh xuất hiện những diễn
biến phức tạp thì chúng ta đã có sẵn kinh phí để sử dụng ngay. Như vậy nếu trừ
khoản này, thì số còn lại khoảng 301.000 tỷ.
+ Trong số 301.000 tỷ đồng này chúng ta có thể phân tích theo 2 nhóm.
Một là, 125.000 tỷ đồng, gồm: 64.000 tỷ đồng miễn giảm, thuế; 38.400
tỷ tín dụng ưu đãi thông qua NHCSXH; 6.000 tỷ tiền giảm chi phí cơ hội, giãn tiến
độ nộp thuế; 6.600 tỷ là tiền hỗ trợ cho người lao động thuê nhà.
Hai là 176.000 tỷ chi đầu tư
công, gồm tiền hỗ trợ lãi suất
thông qua các Ngân hàng Thương mại, Ngân hàng Chính sách và 134.000 tỷ là dành
cho đầu tư cơ sở hạ tầng.
Nhanh chóng triển khai các khoản
miễn, giảm thuế, các chương trình tín dụng ưu đãi
- Trước hết, đối với nhóm chi
125.000 tỷ đồng. Trong số này có khoản 64.000 tỷ là tiền miễn, giảm thuế.
Sau khi Nghị quyết 43 được Quốc hội ban hành vào ngày 11/1/2022, đến ngày
29/1/2022 (sau 18 ngày) Chính phủ với sự tham mưu của Bộ Tài chính đã ban hành
Nghị định số 15/2022/NĐ-CP quy định giảm thuế VAT từ 10% xuống 8%, áp dụng từ
tháng 2/2022 đến hết năm 2022. Gói này được thực hiện trong năm, như vậy khoản
chi này đã được Chính phủ thực hiện rất nhanh.
- Thứ hai, chúng ta dành 38.400 tỷ tín dụng ưu đãi với 5 chương trình,
giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện trong 2 năm 2022, 2023 (mỗi năm
giải ngân khoảng 19.000 tỷ). Hiện nay cơ bản các cơ chế, chính sách để triển
khai 5 chương trình tín dụng ưu đãi đã xây dựng xong và đến thời điểm hiện nay
chúng ta đã giải ngân được 4.586 tỷ/19.000 tỷ của năm 2022. Như vậy chúng ta
cũng giải ngân được 1/3. Qua đó, có thể đánh giá cùng với xây dựng chính sách
thì NHCSXH đã triển khai giải ngân rất nhanh và kịp thời.
- Khoản thứ ba (6.000 tỷ) là giảm, kéo dài, giãn tiến độ nộp thuế. Trong
tháng 5/2022, Chính phủ đã xây dựng xong 2 nghị định về giảm thuế tiêu thụ đặc
biệt đối với ô tô và giảm một số sắc thuế. Từ nay đến cuối năm chúng ta cũng thực
hiện xong khoản hỗ trợ này.
- Cuối cùng là gói 6.600 tỷ là tiền hỗ trợ cho người lao động thuê nhà.
Phó Thủ tướng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định vào tháng
3/2022, chúng ta mới giải ngân được gần 2 tỷ đồng. Tuy nhiên việc phân bổ vốn
và giao vốn cho các địa phương thì "cũng chưa rõ, nên việc triển khai còn
chậm".
Thời gian tới Bộ Tài chính và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ tiếp
tục phối hợp cùng với các địa phương để thống nhất số liệu để giải ngân gói hỗ
trợ này càng sớm càng tốt.
Thực hiện hỗ trợ lãi suất
(40.000 tỷ đồng) qua các ngân hàng thương mại ngay từ đầu năm
Đối với 176.000 tỷ chi đầu tư công, trong số này có 2 khoản là hỗ trợ lãi suất qua Ngân hàng thương mại (40.000 tỷ đồng) và cấp bù lãi suất, phí quản lý cho NHCSXH (2000 tỷ đồng).
Đối với khoản hỗ trợ lãi suất qua Ngân hàng thương mại (40.000 tỷ đồng),
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 về hỗ trợ lãi
suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ
kinh doanh.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ, tuy Nghị định 31/2022/NĐ-CP ban hành
chậm hơn so với kế hoạch đề ra, nhưng khi tiến hành quyết toán giữa các ngân
hàng thương mại với các doanh nghiệp hợp tác xã và hộ gia đình thì được tính từ
ngày 1/1/2022. Có nghĩa là ngay từ đầu năm nay, các ngân hàng thương mại sẽ áp
dụng mức lãi suất hỗ trợ là 2% với những khoản vay theo các ngành nghề Nghị định
31/2022/NĐ-CP quy định và quyết toán với Nhà nước (Bộ Tài chính và Ngân hàng
Nhà nước). Sau khi quyết toán xong thì xem như gói này được thực hiện được từ
ngày 1/1/2022.
Phó Thủ tướng lý giải thêm, việc hỗ trợ lại suất qua ngân hàng thương mại
đã được triển khai trong năm 2008, 2009. Thời điểm đó, chúng ta đã dành khoảng
1 tỷ USD để thực hiện chương trình này, tuy nhiên việc thực hiện còn nhiều vấn
đề bất cập. Do vậy lần này Chính phủ rút kinh nghiệm để thực hiện chặt chẽ.
Theo đó, Chính phủ đã ban hành nghị định trong đó quy định trách nhiệm của các
bộ, ngành liên quan một cách đầy đủ và chặt chẽ để chương trình được triển khai
thông suốt, thuận lợi.
Triển khai các dự án đầu tư công theo đúng quy định của pháp luật
Trong 176.000 tỷ chi đầu tư công, trừ đi 42.000 tỷ hỗ trợ lãi suất qua
ngân hàng thương mại và cấp bù lãi suất, chi phí quản lý cho NHCSXH thì còn
134.000 tỷ đồng dành cho đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó đầu tư cho các công
trình giao thông khoảng chừng 103.000 tỷ đồng.
Việc triển khai các dự án đầu tư công phải theo quy định rất chặt chẽ của
Luật Đầu tư công. Cho nên "gói này thực hiện chậm". Bình thường đối với
những dự án thực hiện đầu tư công, khi đưa vào kế hoạch đầu tư công đã mất 1
năm rưỡi.
Hiện đã hoàn thành danh mục đầu tư, sau khi có ý kiến của cấp có thẩm quyền,
sẽ phân bổ chính thức để các bộ ngành, địa phương thực hiện các trình tự, thủ tục
theo quy định.
"Đến thời điểm hiện nay có thể nói cơ bản chúng ta hoàn thành các
chính sách và đã giải ngân được 22.000 tỷ trên 300.000 tỷ. Đây là một tiền đề rất
quan trọng để chúng ta tin tưởng rằng gói hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế
- xã hội sẽ thực hiện tốt trong thời gian tới", Phó Thủ tướng khẳng định.
Tóm lược theo BCP