Ông Thomas Jacobs, Giám đốc Quốc gia của Công ty Tài chính Quốc tế (IFC) tại Việt Nam, Campuchia và Lào ở Diễn đàn Quốc tế về “Đột ​​phá kỹ thuật số”, cho biết, các giải pháp kỹ thuật số kết hợp với các giải pháp đổi mới sáng tạo và nguồn vốn đầu tư từ khu vực tư nhân sẽ tạo ra một cuộc cách mạng mới trong lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam.

Jacobs cho biết sự thành công của ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ phụ thuộc vào khả năng cạnh tranh với các sản phẩm chất lượng cao, có thể truy xuất nguồn gốc và bền vững thông qua chuỗi cung ứng hiệu quả.

Tuy nhiên, do nông dân quy mô nhỏ chiếm đa số ở Việt Nam nên điều này đã tạo ra những thách thức phức tạp trong việc triển khai các công nghệ và phương pháp sản xuất mới, nhằm giải quyết các tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao chất lượng nông sản, theo người quản lý quốc gia.

Để đạt được mục tiêu, Chính phủ Việt Nam, nông dân, doanh nghiệp nông nghiệp và các bên liên quan trong ngành nông nghiệp cần chung tay, Jacobs nhấn mạnh và cho biết IFC đã và đang hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để giúp nông dân sản xuất các loại thực phẩm thiết yếu như gạo và các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu quan trọng, trong đó có cà phê và hạt tiêu, áp dụng các công cụ kỹ thuật số và phương pháp canh tác thông minh để tăng số lượng và giảm chi phí.

Cụ thể, IFC đang đầu tư vào các công nghệ tiên tiến cho chuỗi giá trị nông nghiệp, bao gồm công nghệ bảo quản giúp kéo dài thời hạn sử dụng của nông sản, công nghệ điện tử thông minh giúp nông dân tối ưu hóa việc cho cá ăn và nền tảng kết nối trực tiếp nông dân với người tiêu dùng thông qua bán lẻ trực tuyến.

Công nghệ nông nghiệp chính xác giúp tạo ra sản phẩm tốt hơn

Theo Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân của Việt Nam, đóng góp 12% GDP và gần 30% việc làm tại địa phương. Mặc dù nền nông nghiệp của đất nước đã đạt được những bước tiến lớn trong những thập kỷ gần đây nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để nâng cao tiềm năng phát triển của ngành.

"Do đó, công nghệ nông nghiệp cần phải chính xác để tạo ra các sản phẩm tốt hơn và chất lượng cao hơn. Các công cụ kỹ thuật số như máy bay không người lái, hình ảnh vệ tinh và hệ thống GPS có thể giúp thu thập dữ liệu về điều kiện đất đai, sức khỏe cây trồng và tình trạng nhiễm sâu bệnh, cho phép nông dân đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu và tối ưu hóa việc phân bổ nguồn lực", Carolyn nói.

Bà nói thêm, rằng các công nghệ kỹ thuật số như cảm biến, nền tảng điện tử và blockchain có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc của chuỗi cung ứng nông sản. Điều này đảm bảo tính minh bạch và tạo dựng niềm tin của người tiêu dùng bằng cách cung cấp thông tin về nguồn gốc sản phẩm, phương pháp sản xuất và chất lượng sản phẩm. Cải thiện an toàn thực phẩm không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng mà còn mở ra cơ hội tiếp cận nhiều hơn với thị trường quốc tế.

Nền tảng thương mại điện tử giúp kết nối trực tiếp người nông dân với người tiêu dùng và bán sản phẩm trực tuyến mà không qua trung gian. Điều này không chỉ làm giảm chi phí giao dịch mà còn giúp nông dân tạo ra lợi nhuận cao hơn. Nông dân có thể giảm sự phụ thuộc vào giao dịch tiền mặt và cải thiện khả năng tiếp cận tài chính ở khu vực nông thôn thông qua hệ thống thanh toán kỹ thuật số và dịch vụ ngân hàng di động.

Chuyển đổi số trong nông nghiệp để bắt kịp tăng trưởng xanh

Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu trên toàn cầu, mở ra cơ hội chưa từng có để Việt Nam bứt phá trên bảng xếp hạng quốc gia.

“Trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố lâu dài tất yếu, không thể bỏ qua ngành nông nghiệp”, ông Hiệp cho biết thêm: “Chuyển đổi số có thể giúp nông dân tiếp cận thị trường nhanh hơn, cũng như đưa ra các phương pháp nông nghiệp hiện đại để cải thiện việc quản lý quy trình sản xuất và tạo sự minh bạch ở mọi khâu sản xuất.”

Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, chuyển đổi số là một quá trình xuyên suốt và liền mạch. “Chúng ta cần suy nghĩ và hành động khác biệt để thành công. Phần mềm, máy tính, đám mây chỉ là công cụ và nông dân cần được khuyến khích tham gia chuyển đổi số.”

Ông nhắc lại rằng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang lập bản đồ kiến ​​trúc dữ liệu nông nghiệp và sẽ ra mắt trong tháng này. Đây là bản lề để thực hiện chuyển đổi kỹ thuật số, truy tìm nguồn gốc và giúp các địa phương hoạt động đồng bộ hơn.

Alan Johnson, điều phối viên của IFC, nói rằng: “Nhờ chuyển đổi kỹ thuật số, nông dân có thể xây dựng thương hiệu hướng tới sự minh bạch, vì họ có thể tích hợp thông tin và hình ảnh vào sản phẩm của mình” .

“Để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy phát triển thị trường hàng hóa và hội nhập quốc tế, người nông dân ngày nay cần có kiến ​​thức, hiểu biết về khoa học công nghệ bên cạnh kỹ năng làm nông nghiệp. Điều quan trọng là phải nâng cao trình độ học vấn, kỹ năng làm nông cho nông dân, cũng như kiến ​​thức về quản lý sản xuất kinh doanh của họ”, ông nhấn mạnh.

Ông cho biết thêm, với vai trò là trụ cột của nền kinh tế quốc dân, chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp sẽ là một trong những yếu tố then chốt giúp người nông dân, trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, tối ưu hóa hoạt động sản xuất và đặc biệt bắt kịp tốc độ tăng trưởng xanh.

HnT