Số liệu theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho thấy, trong năm 2022 Indonesia đã sản xuất tổng cộng 1,6 triệu tấn niken, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Indonesia cùng với Australia được xem là 2 quốc gia có trữ lượng Niken lớn nhất thế giới.

Với kỳ vọng đưa Indonesia đi lên từ chuỗi giá trị từ hàng hóa thô, chính phủ của Tổng thống Joko Widodo vào năm 2020 đã ban hành 1 lệnh cấm qua đó các sản phẩm quặng niken chưa qua chế biến sẽ không được phép xuất khẩu. Lý do này đã khiến hàng loạt các công ty cung cấp kim loại trên toàn cầu tìm cách tiếp cận thị trường này thông qua đầu tư vốn vào đây.

Mới đây nhất vào đầu tháng 5 vừa qua, Nhà sản xuất thép Hàn Quốc POSCO Holdings thông tin cho biết Hãng này sẽ chi 441 triệu USD để xây dựng một nhà máy luyện niken trên đảo Halmahera, tỉnh Bắc Maluku của Indonesia. Việc xây dựng dự kiến ​​sẽ bắt đầu vào cuối năm nay và mục tiêu bắt đi vào hoạt động vào đầu năm 2025. Theo công suất thiết kế nhà máy của POSCO sẽ sản xuất niken trung gian để sử dụng trong pin sạc có thể cung cấp năng lượng cho khoảng 1 triệu xe điện.

Không chỉ có POSCO, trước đó Nhà sản xuất hóa chất BASF của Đức và công ty khai thác mỏ Eramet của Pháp cũng công bố khoản đầu tư 2,6 tỷ đô la vào một nhà máy lọc dầu ở Bắc Maluku, nơi sẽ sản xuất hợp chất niken-coban được sử dụng trong pin EV. Các lãnh đạo cấp cao của 2 công ty kể trên đã có cuộc gặp với Tổng thống Widodo ở Đức vào ngày 16/4 vừa qua và trình bày về kế hoạch của họ.

Tại hội chợ thương mại Hannover Messe diễn ra tại Đức hồi tháng 4 vừa qua, tổng thống Widodo cho biết: “Đầu tư vào Indonesia có nghĩa là đầu tư vào một tương lai tươi sáng hơn”.

Ngoài những nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc hay Châu Âu kể trên, thì các doanh nghiệp Trung Quốc cũng là những người đi đầu trong làn sóng đầu tư vào sản xuất niken ở Indonesia.

Theo số liệu thống kê từ bộ Đầu Tư của Indonesia cho hay, năm 2022 Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào lĩnh vực kim loại của Indonesia đạt khoảng 10,9 tỷ USD trong đó gần 60% đến từ Trung Quốc đại lục, Hồng Kông, và 1 số công ty Trung Quốc đầu tư thông qua Singapore.

Trung Quốc hiện là quốc gia dẫn đầu thế giới về việc sử dụng xe điện và là quốc gia chiếm tới 60% nhu cầu sử dụng niken toàn cầu.

Các khoản đầu tư của Trung Quốc đại lục, Hồng Kông và Singapore vào Indonesia chủ yếu tập trung vào các tỉnh Sulawesi và Bắc Maluku, nơi có phần lớn trữ lượng niken của quốc gia Đông Nam Á này.

Một nguồn tin trong ngành cho biết các công ty Trung Quốc có xu hướng được hoan nghênh hơn cả nhờ sở hữu bí quyết chế biến niken. Các công ty Indonesia đã tìm kiếm quan hệ đối tác Trung Quốc trước khi ra mắt công chúng. Trimegah Bangun Persada – công ty con thuộc tập đoàn địa phương Harita Group của Indo, đã đưa một nhà máy luyện niken vào hoạt động trong năm 2021 với Lygend Resources & Technology của Trung Quốc. Cơ sở này trở thành cơ sở đầu tiên ở Indonesia sử dụng quy trình được gọi là lọc axit áp suất cao để chiết xuất niken từ quặng cấp thấp. Nhờ đó Trimegah Bangun Persada sau đó đã huy động được nguồn vốn khoảng gần 673 triệu đô la sau đợt IPO cổ phiếu hồi tháng 4.

Tương tự Merdeka Battery Materials - 1 nhà máy luyện niken dưới sự bảo trợ của Merdeka Copper Gold cũng đã huy động được gần 620 triệu đô la sau khi công bố hợp tác với gã khổng lồ pin xe điện Trung Quốc là CATL.

Cơn sốt niken tại Indonesia thậm chí còn khiến các nhà đầu tư Mỹ và Trung Quốc xích lại gần nhau khi cuối tháng 3 vừa qua, Ford Motor đã quyết định đầu tư vào các hoạt động luyện niken của Vale Indonesia ở tỉnh Đông Nam Sulawesi khi liên doanh cùng với Zhejiang Huayou Cobalt của Trung Quốc.

Đại sứ Mỹ tại Indonesia - Sung Kim chia sẻ nhận định của mình với Nikkei khi đánh giá về khoản đầu tư của Ford: “ Tôi nghĩ rằng họ đã cẩn thận xem xét tất cả các yếu tố liên quan trước khi bắt đầu hợp tác. ... Vì vậy, tôi thấy đó là một tín hiệu rất tích cực.”

Mặc dù chứng kiến sự đi xuống của giá Niken trong những tháng đầu năm nay xong hiện tại chính quyền Indonesia hiện chưa đưa ra động thái nào để cắt giảm sản lượng Niken. Và theo các chuyên gia đây sẽ chỉ là tình trạng tạm thời khi các yếu tố suy thoái kinh tế tác động ngắn hạn đến nền công nghiệp chế biến Niken bởi hầu hết nhiều nơi trên thế giới tình trạng bảo hộ đã xuất hiện đối với các nguồn tài nguyên sử dụng trong ngành xe điện dự báo sẽ là tương lai của thế giới.

Theo Nikkei