Cơn “khát” nhân lực sau Tết

Sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, thị trường lao động Việt Nam ghi nhận sự bùng nổ nhu cầu tuyển dụng. Các doanh nghiệp tại nhiều địa phương đẩy mạnh tuyển dụng, tập trung vào ngành công nghệ, logistics, và kinh tế xanh. Đặc biệt, lĩnh vực IT, an ninh mạng, và tự động hóa chiếm ưu thế, phản ánh xu hướng chuyển đổi số toàn cầu.

Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tỷ lệ thất nghiệp cả nước giảm còn 2.22% (quý IV/2024), trong khi thu nhập bình quân tăng 8.6% so với 2023. Sự phục hồi này cho thấy tín hiệu tích cực từ chính sách kích cầu của Chính phủ và sự linh hoạt của doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động .

Các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng lớn nhất hiện nay tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực sản xuất – chế biến, thương mại – dịch vụ, logistics và công nghệ thông tin. Đặc biệt, ngành công nghệ số và các vị trí liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) đang thu hút sự quan tâm của doanh nghiệp bởi khả năng gia tăng hiệu suất làm việc và tối ưu hóa quy trình sản xuất.

Một giám đốc nhân sự doanh nghiệp tại Hải Phòng cho biết, công ty ông nhận thấy, trong giai đoạn đầu năm, thị trường lao động có xu hướng ổn định nhưng cũng gặp những biến động do áp lực chuyển đổi số. Vì vậy, công ty đã triển khai các gói phúc lợi hấp dẫn và chương trình đào tạo chuyên sâu để nâng cao tay nghề, giúp nhân viên phát triển và đáp ứng nhu cầu sản xuất hiện đại.

Trong khi đó, một lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ khác tại Hải Dương cho rằng, với xu hướng chuyển đổi số đang mạnh mẽ, công ty đang ưu tiên tuyển dụng các vị trí nhân sự có kỹ năng lập trình, phân tích dữ liệu và ứng dụng công nghệ mới. Để giữ chân nhân tài, công ty không chỉ cạnh tranh về lương mà còn đầu tư vào đào tạo nội bộ và các chương trình phát triển kỹ năng mềm, nhằm xây dựng một môi trường làm việc sáng tạo và linh hoạt

Trên thực tế, các vị trí như lập trình viên, chuyên viên phân tích dữ liệu, kỹ sư an ninh mạng, cũng như các chuyên gia AI được dự báo sẽ tiếp tục dẫn đầu về nhu cầu tuyển dụng trong thời kỳ chuyển đổi số. Báo cáo TopCV chỉ ra 64% doanh nghiệp ưu tiên tuyển nhân sự có khả năng tích hợp AI vào chiến lược (GENAI).

Ngoài ra, các ngành sản xuất và logistics cũng đang “khát” những lao động có tay nghề cao, như kỹ sư tự động hóa, chuyên viên quản lý chuỗi cung ứng và quản lý chất lượng. Theo các báo cáo cho thấy, nhu cầu quản lý chuỗi cung ứng tăng 25% so với 2024, đáp ứng yêu cầu tối ưu hóa từ làn sóng thương mại điện tử và FDI. Các ngành này không chỉ giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn góp phần đẩy mạnh chuỗi cung ứng linh hoạt, đáp ứng nhu cầu thị trường trong thời kỳ cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

Thách thức từ khoảng trống kỹ năng

Theo một báo cáo của công ty công nghệ thông tin và kết nối mạng Cisco, chỉ 38% doanh nghiệp tại Việt Nam sở hữu đủ GPU để phát triển AI, và 39% đảm bảo bảo mật dữ liệu. Trong khi đó, báo cáo của TopCV nhấn mạnh: “Kỹ năng số không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu sống còn”.

Năm 2025 là cột mốc để Việt Nam đạt mục tiêu nền kinh tế số 20% GDP.

Trên thực tế, Việt Nam đang đi theo mô hình “Trung Quốc +1”, thu hút FDI nhờ chi phí lao động cạnh tranh và vị trí địa chính trị. Mô hình này cho phép các tập đoàn đa quốc gia giảm bớt rủi ro khi phụ thuộc quá mức vào Trung Quốc, và Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn nhờ vào chi phí lao động thấp. Sự chuyển dịch sản xuất sang Việt Nam không chỉ mang lại nguồn vốn FDI dồi dào mà còn giúp gia tăng việc làm và thúc đẩy công nghiệp hóa.

Tuy nhiên, nếu chỉ dựa vào chi phí lao động thấp, mô hình này có thể phát triển trong ngắn hạn nhưng sẽ gặp khó khăn khi thị trường toàn cầu chuyển dịch theo hướng công nghệ cao và năng suất lao động. Bài học từ Indonesia và Philippines cho thấy, thiếu đầu tư vào giáo dục và R&D sẽ làm giảm khả năng chuyển đổi sang sản xuất giá trị gia tăng cao, từ đó cản trở tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.

Theo các chuyên gia kinh tế, để không bị mắc kẹt trong vòng xoáy “thâm dụng lao động giá rẻ”, Việt Nam cần chuyển đổi sang mô hình phát triển dựa trên tri thức và đổi mới sáng tạo. Việc tăng cường đầu tư vào giáo dục sẽ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trang bị cho người lao động những kỹ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu của các ngành công nghiệp công nghệ cao, R&D và các lĩnh vực giá trị gia tăng.

Đây là bước quan trọng để Việt Nam có thể cạnh tranh trên trường quốc tế khi mà các nước khác cũng đang nhanh chóng nâng cao trình độ công nghệ của mình.

DĐDN