"Chúng tôi đã đạt thỏa thuận tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày và giảm đáng kể mức thuế nhập khẩu. Thuế đối ứng của cả hai bên sẽ giảm thêm 115 điểm phần trăm", Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết trong cuộc họp báo ngày 12/5.

Cuộc họp có sự tham gia của cả Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer. Trong tuyên bố chung do Nhà Trắng công bố, thuế nhập khẩu 24% với Trung Quốc trong sắc lệnh thuế đối ứng mà ông Trump ký ngày 2/4 sẽ được hoãn áp dụng 90 ngày.

Mức thuế cơ bản 10% vẫn giữ nguyên. Thuế 20% áp lên Trung Quốc do liên quan đến hoạt động buôn bán fentanyl vào Mỹ, áp dụng trước đó, cũng được giữ lại.

Vì thế, tổng thuế nhập khẩu với hàng Trung Quốc sẽ tạm thời giảm từ 145% về 30%. Trong khi đó, Trung Quốc cũng sẽ bỏ một số mức thuế trả đũa thuế đối ứng của Mỹ. Vì thế, thuế áp với hàng hóa Mỹ sẽ tạm thời giảm từ 125% về 10%.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer (trái) và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Scott Bessent tại họp báo ngày 12/5. Ảnh: Reuters

Sau thông báo của Bessent, các chỉ số tương lai trên thị trường chứng khoán Mỹ tăng vọt. S&P 500 tương lai tăng 2,8%. Nasdaq 100 tăng 3,6% và DJIA tương lai tăng 2,3%.

Trong khi đó, giá vàng thế giới hiện giảm tới 100 USD một ounce, về 3.222 USD.

Cuối tuần trước, quan chức Mỹ và Trung Quốc đã có cuộc gặp tại Geneva (Thụy Sĩ) để bàn về vấn đề thương mại. Sau cuộc họp, phía Mỹ cho biết đã đạt được một thỏa thuận giúp giảm thâm hụt thương mại với Trung Quốc. Theo số liệu của Hải quan Trung Quốc, năm ngoái, thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc lên tới 361 tỷ USD.

Theo Tân hoa xã , Phó thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong đánh giá cuộc đàm phán đã diễn ra sâu sắc, thẳng thắn và mang tính xây dựng. Quan chức cấp cao Trung Quốc cũng xác nhận hai bên đã đạt được một loạt đồng thuận quan trọng, nhất trí thiết lập cơ chế tham vấn kinh tế và thương mại.

Tuy vậy, Tianchen Xu - nhà kinh tế học cấp cao tại hãng nghiên cứu EIU cho rằng nỗ lực đạt thỏa thuận toàn diện "sẽ cần rất nhiều thời gian và có thể không mang lại kết quả như ý". Nguyên nhân là cả hai bên đều tỏ ra không sẵn sàng nhượng bộ các vấn đề liên quan đến ưu tiên chiến lược.

"Chúng tôi cho rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ khó đạt được điều gì đó tương tự Thỏa thuận thương mại giai đoạn một trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump", Xu nói.

Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 12/5 cũng cho biết hai bên cam kết hành động theo thỏa thuận trước ngày 14/5. Bắc Kinh cũng sẽ thực hiện tất cả biện pháp cần thiết để hoãn hoặc gỡ bỏ các rào cản phi thuế quan đã áp với Mỹ kể từ ngày 2/4.

Thông báo chung của hai nước, được đăng tải trên Tân hoa xã, viết rằng sau khi thực hiện các hành động nêu trên, hai bên sẽ thiết lập một cơ chế để tiếp tục thảo luận về quan hệ kinh tế và thương mại. Các cuộc thảo luận này có thể luân phiên diễn ra tại Trung Quốc và Mỹ, hoặc tại một nước thứ ba nếu hai bên cùng nhất trí. Khi cần thiết, hai bên có thể tiến hành các cuộc tham vấn về những vấn đề kinh tế và thương mại liên quan.

Tháng 1/2020, hai nước ký thỏa thuận sau hơn một năm đàm phán căng thẳng. Chi tiết thoả thuận thương mại giai đoạn một giữa hai bên được Nhà Trắng công bố dài 86 trang, gồm 8 chương.

Trong đó, có quy định về sở hữu trí tuệ tại Trung Quốc, cam kết Trung Quốc mua ít nhất 200 tỷ USD hàng hoá, dịch vụ của Mỹ trong hai năm sau đó, cũng như không thao túng tiền tệ. Đổi lại, Mỹ giảm thuế với một số hàng hóa của Trung Quốc. Tuy nhiên, Bắc Kinh sau đó không đạt được mục tiêu mua sắm do Covid-19 bùng phát.