Tăng tốc hai "siêu" dự án

Sở Công Thương tỉnh Khánh Hòa cho biết, UBND tỉnh vừa có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực hiện hai dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2; đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ hai "siêu" dự án này.

Theo đó, với quyết tâm hoàn thành hai dự án điện hạt nhân trong 5 năm theo chỉ đạo của Trung ương, Khánh Hòa đã kiện toàn Ban Chỉ đạo cấp tỉnh, ban hành quy chế hoạt động; triển khai đồng bộ các nội dung liên quan để tái khởi động dự án.

Đồng thời, HĐND tỉnh cũng đã ban hành nghị quyết quy định cơ chế, chính sách đặc thù về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất phục vụ dự án.

Khu vực dự kiến xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1. Ảnh: T.N

Từ đó, Thủ tướng Chính phủ đã phân bổ 3.236 tỷ đồng cho Khánh Hòa để thực hiện dự án di dân, tái định cư, giải phóng mặt bằng. Nhưng qua sà soát, UBND tỉnh này tiếp tục đề nghị Bộ Tài chính xem xét, bố trí số kinh phí còn lại là 9.156 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương phân bổ trong năm 2025 để thực hiện dự án di dân, tái định cư.

UBND tỉnh Khánh Hòa cho biết, quá trình triển khai dự án còn gặp nhiều khó khăn do cơ sở pháp lý chưa thống nhất. Đáng chú ý, một số nội dung quy định tại Nghị quyết số 41/2009/QH12 của Quốc hội hiện nay đã không còn phù hợp, như: Tổng mức đầu tư, thời gian và lộ trình thực hiện.... Từ đó, cần phải thực hiện điều chỉnh để làm cơ sở pháp lý triển khai các bước tiếp theo.

Tương tự, Quyết định 794/QĐ-TTg ngày 8/6/2015 về dự án di dân, tái định cư cũng cần được điều chỉnh, bởi quy mô khu tái định cư hiện nay cũng đã thay đổi khi Khu tái định cư Nhà máy điện hạt nhân 1 tăng 26,55ha, Khu tái định cư Nhà máy điện hạt nhân 2 tăng 9,4ha.

Bên cạnh đó, có sự khác biệt giữa các quy định về ranh giới giải phóng mặt bằng dự án điện hạt nhân. Trong khi Bộ Công Thương xác định vùng cách ly là 500m tính từ hàng rào nhà máy, còn Thông tư số 13 và văn bản của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) lại yêu cầu khu vực cấm dân cư phải cách hàng rào nhà máy tối thiểu 1 km. UBND tỉnh Khánh Hòa cho rằng, nếu áp dụng quy định của Bộ KH&CN, diện tích thu hồi tăng khoảng 598,5 ha; kinh phí bồi thường tăng thêm khoảng 12.100 tỷ đồng; việc bố trí tái định cư gặp khó khăn do quỹ đất hạn chế, đồng thời tiến độ dự án bị ảnh hưởng vì phải điều chỉnh quy hoạch… EVN, PVN cần sớm điều chỉnh chủ trương đầu tư Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án điện hạt nhân 1 và 2, bàn giao mặt bằng cho các chủ đầu tư trước 31/12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Khánh Hòa đã đề xuất, kiến nghị nhiều nội dung. Cụ thể, Khánh Hòa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập và giao cho tỉnh tổ chức thực hiện. Việc này giúp địa phương chủ động, không phải chờ xong thủ tục điều chỉnh chủ trương và dự án theo đề xuất mới của EVN và PVN . Khánh Hòa cũng kiến nghị cho phép tỉnh tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách đặc biệt từng áp dụng cho tỉnh Ninh Thuận (trước đây). Tiếp đến, Khánh Hòa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các chủ đầu tư là EVN và PVN sớm báo cáo về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án để tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hồi đất. Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính sớm bố trí phần kinh phí còn lại là 9.156 tỷ đồng để triển khai thực hiện dự án di dân, tái định cư.

Bên cạnh đó, có sự khác biệt giữa các quy định về ranh giới giải phóng mặt bằng dự án điện hạt nhân. Trong khi Bộ Công Thương xác định vùng cách ly là 500m tính từ hàng rào nhà máy, còn Thông tư số 13 và văn bản của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) lại yêu cầu khu vực cấm dân cư phải cách hàng rào nhà máy tối thiểu 1 km.

UBND tỉnh Khánh Hòa cho rằng, nếu áp dụng quy định của Bộ KH&CN, diện tích thu hồi tăng khoảng 598,5 ha; kinh phí bồi thường tăng thêm khoảng 12.100 tỷ đồng; việc bố trí tái định cư gặp khó khăn do quỹ đất hạn chế, đồng thời tiến độ dự án bị ảnh hưởng vì phải điều chỉnh quy hoạch…

EVN, PVN cần sớm điều chỉnh chủ trương đầu tư

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án điện hạt nhân 1 và 2, bàn giao mặt bằng cho các chủ đầu tư trước 31/12/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Khánh Hòa đã đề xuất, kiến nghị nhiều nội dung.

Cụ thể, Khánh Hòa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập và giao cho tỉnh tổ chức thực hiện. Việc này giúp địa phương chủ động, không phải chờ xong thủ tục điều chỉnh chủ trương và dự án theo đề xuất mới của EVN và PVN .

Khánh Hòa cũng kiến nghị cho phép tỉnh tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách đặc biệt từng áp dụng cho tỉnh Ninh Thuận (trước đây).

Tiếp đến, Khánh Hòa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các chủ đầu tư là EVN và PVN sớm báo cáo về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án để tạo cơ sở pháp lý cho việc thu hồi đất. Kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính sớm bố trí phần kinh phí còn lại là 9.156 tỷ đồng để triển khai thực hiện dự án di dân, tái định cư.

Cùng với đó, Khánh Hòa kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ KH&CN sớm sửa đổi, bổ sung Thông tư số 13 nhằm tạo cơ sở pháp lý, hướng dẫn địa phương xác định khoảng cách an toàn.

Cuối cùng, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành quyết định bãi bỏ Quyết định số 1504/QĐ-TTg ngày 28/8/2013 về cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ di dân, tái định cư dự án điện hạt nhân.

Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 sẽ được đầu tư xây dựng tại xã Phước Dinh, còn Nhà máy Ninh Thuận 2 đặt tại xã Vĩnh Hải (thuộc tỉnh Khánh Hòa). Theo Quyết định số 794 ngày 8/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ, tổng diện tích thu hồi cho hai dự án nhà máy điện hạt nhân hơn 1.279ha/1.288 hộ, với tổng số 4.911 nhân khẩu. Nhưng tổng diện tích thuộc diện thu hồi của 2 dự án theo thực tế của xã cung cấp hơn 1.129 ha/1.713 hộ, với tổng số 5.229 nhân khẩu. Trong đó, tổng diện tích 2 nhà máy hơn 853,8 ha (nhà máy 1 gần 450 ha và nhà máy 2 hơn 404 ha); tổng diện tích 2 khu tái định cư nhà máy hơn 119,2 ha.

Theo NĐT