Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung dự kiến ​​sẽ trở nên căng thẳng hơn khi Mỹ mới đây công bố mức thuế bổ sung 10%, nâng tổng mức thuế lên 20% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc từ đầu tháng 3, ngoài mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada.

Điều này tác động đáng kể đến các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, đặc biệt là đối với hoạt động xuất nhập khẩu.

Bà Nguyễn Kim Thanh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần thực phẩm Sa Kỳ - một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản lớn tại đồng bằng sông Cửu Long, cho rằng quyết định tăng thuế nhập khẩu đối với Trung Quốc, Canada và Mexico của Hoa Kỳ cùng nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại toàn cầu có thể đặt ra cả thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam .

Theo góc nhìn tích cực, khi sản phẩm Trung Quốc trở nên đắt đỏ hơn do thuế quan cao hơn, các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ sẽ tìm kiếm nhà cung cấp thay thế, và Việt Nam có thể là một lựa chọn tiềm năng.

Cụ thể, đối với ngành thủy sản, nếu Trung Quốc áp thuế cao hơn, các doanh nghiệp Việt Nam, trong đó có Sa Kỳ Foods, có thể đẩy mạnh xuất khẩu cá tra, cá rô phi, cá ngừ, tôm và các mặt hàng thủy sản khác sang Mỹ.

“Nếu chủ động tiếp cận các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ đang tìm kiếm nguồn hàng mới, chúng tôi có thể đảm bảo được các hợp đồng lớn từ thị trường này. Đối với Sa Kỳ Foods, từ cuối năm ngoái, chúng tôi đã nhận được nhiều đơn hàng từ các đối tác Hoa Kỳ cho quý I và quý II năm 2025. Mục tiêu của chúng tôi đối với thị trường Hoa Kỳ trong năm nay là tăng trưởng 40-60%. Ngoài ra, chúng tôi tiếp tục tận dụng hiệu quả các lợi thế từ các hiệp định thương mại như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương và EVFTA để gia tăng thị phần tại Hoa Kỳ”, bà Thanh cho biết.

Theo các chuyên gia, không chỉ Việt Nam mà cả Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan cũng sẽ nắm bắt cơ hội này để đẩy mạnh xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Do đó, nếu doanh nghiệp không đưa ra được mức giá cạnh tranh hoặc sản xuất các mặt hàng đạt tiêu chuẩn Hoa Kỳ, họ có thể mất thị phần vào tay đối thủ cạnh tranh.

Ông Hoàng Danh Hữu, nhà sáng lập kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Nông trại EDE (Miss EDE), một doanh nghiệp kinh doanh cà phê tại khu vực Tây Nguyên, cho biết rủi ro về thuế quan và căng thẳng thương mại là rất cao.

“Ngoài ra, giá cà phê thô liên tục tăng trong thời gian dài sẽ khiến xuất khẩu năm 2025 biến động hơn, đặc biệt là nông sản và cà phê sang các thị trường trọng điểm như Mỹ, EU”, ông Hữu cho biết.

Ông Thái Anh Tuấn, Tổng giám đốc Simexco Daklak cho biết, Hoa Kỳ là một trong những thị trường trọng điểm của công ty và công ty đang theo dõi thông tin, chuẩn bị tốt nhất có thể cho mọi bất lợi.

“Chúng tôi tự tin đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của thị trường đầy thách thức này bằng cách hợp tác với 45.000 nông dân và tận dụng hơn 50.000 ha diện tích canh tác phát triển bền vững. Trước những dự báo biến động toàn cầu, ngoài EU và Hoa Kỳ, năm nay chúng tôi đặt mục tiêu tăng xuất khẩu sang các thị trường khác để giảm rủi ro do phụ thuộc vào các thị trường chính”, ông Tuấn cho biết.

Bên cạnh việc tiếp tục tập trung thị trường, thực hiện giải pháp đầu tư công nghệ, tối ưu hóa chi phí sản xuất để giảm giá thành, tăng lợi nhuận, hầu hết doanh nghiệp đều lựa chọn đa dạng hóa thị trường, áp dụng chiến lược “không bỏ hết trứng vào một giỏ” để tránh rủi ro từ thị trường nhập khẩu.

Bà Nguyễn Kim Thanh, giám đốc điều hành Sa Kỳ Food, cho rằng nếu Hoa Kỳ thắt chặt nhập khẩu, các doanh nghiệp trong nước có thể tăng doanh số bán hàng sang các thị trường khác như Canada, Nhật Bản và EU nhờ thuế quan ưu đãi.

Các doanh nghiệp cũng có thể tận dụng Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU để lấy nguyên liệu thô từ EU nhằm giảm chi phí sản xuất.

Ngoài ra, do Việt Nam có hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ nên các doanh nghiệp sẽ tối ưu hóa Mã HS - mã phân loại chuẩn hóa quốc tế được sử dụng trong thương mại toàn cầu để phân loại sản phẩm và xác định mức thuế quan và quy định thương mại áp dụng, nhằm giảm thuế nhập khẩu và tăng khả năng cạnh tranh.

Tuy nhiên, khi chiến tranh thương mại tiếp tục leo thang, đặc biệt là giữa các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc, hoặc giữa các khối kinh tế lớn, hầu hết doanh nghiệp đều dự đoán xuất khẩu của Việt Nam có thể bị ảnh hưởng đáng kể.

Trong trường hợp như vậy, vai trò của chính phủ trở nên quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp vượt qua thách thức và nắm bắt cơ hội.

“Doanh nghiệp kỳ vọng Chính phủ hỗ trợ thông qua các giải pháp như giảm thuế nhập khẩu nguyên liệu, miễn thuế xuất khẩu một số mặt hàng chiến lược, cho vay ưu đãi đầu tư sản xuất, giảm chi phí logistics, phát triển tuyến vận tải trực tiếp giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, tham gia các khoản FTA mới để mở rộng thị trường”, bà Thanh cho biết.

tttbđtkttbđt