Theo Bộ Công an, trong 4 tháng đầu năm 2023, toàn quốc xảy ra 522 vụ cháy, làm chết, bị thương 46 người. Đặc biệt, các vụ cháy liên tiếp xảy ra trong ngày 12 và 13/5/2023 tại phường Đằng Giang, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng làm 3 người tử vong; tại phường Quang Trung, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội làm 4 người trong cùng một gia đình tử vong tiếp tục đặt ra yêu cầu cấp bách về phòng, chống cháy nổ đối với mọi người dân, gia đình, cơ quan, doanh nghiệp. Bộ Công an khuyến cáo người dân một số kỹ năng cần thiết để xử lý khi có cháy.

1. Tìm cách dập lửa, báo cháy và thoát nạn

Cần bình tĩnh tìm ngọn lửa và khói. Nếu đám cháy nhỏ cần tìm cách chữa cháy bằng nước, bình chữa cháy, cát, chăn ướt. Nếu cháy quá lớn không thể dập lửa phải nhanh chóng tìm cách thoát hiểm, hô hoán cho mọi người biết cùng thoát hiểm và gọi điện thoại lập tức đến số điện thoại 114.

2. Nhanh chóng xác định lối thoát hiểm hoặc trú ẩn an toàn

Trước hết phải xác định được lối ra an toàn khỏi căn nhà đang cháy. Thông thường, các lối thoát đến nơi an toàn ở các nhà độc lập hoặc liền kề bao gồm: Lối ra cửa chính của căn nhà; lối ra cầu thang thoát nạn ngoài nhà từ các tầng; lối ra ban công; lối lên trên sân thượng hoặc lối lên mái (tầng thượng) để thoát sang công trình liền kề. Đối với các căn hộ độc lập thì lối thoát nạn an toàn là qua các cửa sổ, ban công khi có các thiết bị hỗ trợ như: thang, thang cây, dây tự cứu hạ chậm…

Không cố mang theo những đồ có giá trị hay tìm vật nuôi trong nhà, không cố tìm hiểu nguyên nhân đám cháy.

Ngắt cầu dao điện nơi xảy ra đám cháy bởi điện gây cháy nổ sẽ dẫn đến đám cháy bùng phát nhanh hơn.

Khi lửa và khói đã chặn mất lối thoát nạn chính: Nếu ở tầng thấp thì có thể thoát ra ngoài qua đường cửa sổ hoặc ban công. Nếu không thể ra ngoài, hãy tập hợp mọi người vào một phòng, ngăn khói và lửa vào qua cửa bằng cách chặn các khe hở quanh cửa với khăn trải giường, chăn, quần áo ướt hoặc băng dính. Kêu cứu từ cửa sổ.

Khi ra ngoài, chỉ mở cửa bạn cần; đóng tất cả các cánh cửa đang mở để ngăn đám cháy lan nhanh. Tuyệt đối không sử dụng thang máy khi xảy ra hoả hoạn.

Đặt mu bàn tay lên cánh cửa, nếu thấy ấm thì không mở, không dùng lòng bàn tay để tránh bị bỏng. Nếu tay nắm cửa mát và không thấy khói quanh cửa, bạn có thể mở cửa chậm và cẩn thận tránh người, mặt sang một bên đề phòng lửa tạt. Khi mở cửa, nếu thấy lửa bùng lên hay có khói xông vào phòng thì đóng cửa thật nhanh, chặt.

Tuyệt đối không nấp dưới gầm giường hoặc phòng, tủ để đồ vì sẽ rất khó khăn để lính cứu hoả tìm ra bạn.

3. Hạn chế tối đa tiếp xúc với lửa hoặc khí độc

Trong quá trình di chuyển cần bình tĩnh và thực hiện các biện pháp để tránh hít phải khói, khí độc bằng cách lấy khăn, áo thấm ướt bịt vào mũi, miệng.

Khi di chuyển tránh chạm vào các đồ đạc có thể dẫn nhiệt gây bỏng. Tuyệt đối không xông qua đám cháy. Luôn giữ cơ thể ở vị trí thấp để tìm đường thoát hiểm, phòng bị nhiễm khói.

Nếu quần áo của bạn bị cháy, đừng chạy, hãy dừng lại và lăn người vòng quanh để dập lửa. Tuyệt đối không quay lại khi đã thoát ra ngoài được; không quay vào khu vực bị cháy vì có thể bị nguy hiểm.

Nếu bên trong còn có người mắc kẹt, hãy mô tả thật chi tiết để lính cứu hoả tiếp cận và cứu người mắc kẹt một cách nhanh nhất.

4. Các nhà, công trình có lồng sắt: Cần thiết trang bị búa, rìu, kìm cộng lực

Đối với các nhà, công trình có lồng sắt bảo vệ phía ngoài, có thể thoát qua ô cửa trên các lồng sắt đó để sang các công trình liền kề.

Nếu không có sẵn các cửa thoát hiểm hãy bình tĩnh tìm kiếm các vật dụng như búa, rìu hoặc các vật dụng khác nhằm bẻ gãy hoặc mở rộng các ô trên lồng sắt để mọi người có thể di chuyển tới nơi an toàn với sự hỗ trợ của những người xung quanh.

Mỗi người dân và các gia đình cần trang bị kiến thức, kỹ năng phòng cháy chữa cháy; trang bị những thiết bị phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm cơ bản để bình tĩnh ứng phó với sự cố cháy, nổ có thể xảy ra bất cứ lúc nào và hạn chế tối đa thiệt hại, thương vong.

Bên cạnh đó, theo Bộ Công an, đối với các hộ gia đình cần bảo đảm và duy trì các điều kiện an toàn về phòng cháy, chữa cháy (PCCC) để loại trừ và giảm đến mức thấp nhất nguy cơ cháy, nổ.

Các gia đình cần trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ như bình chữa cháy xách tay, mặt nạ lọc độc, nước chữa cháy… và biết cách sử dựng những phương tiện này. Mỗi gia đình cần chuẩn bị các phương án thoát nạn và hướng dẫn cho các thành viên trong gia đình cùng biết; cẩn trọng khi sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã, sử dụng các thiết bị sinh nhiệt như bóng điện tròn, bàn là, bếp điện, thiết bị sưởi ấm…

"Các gia đình không để các vật liệu dễ cháy gần nguồn lửa, nguồn nhiệt. Trước khi rời khỏi nhà và trước khi đi ngủ người dân phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt các thiết bị điện không cần thiết", Bộ Công an khuyến cáo.

Trước thực trạng xảy ra cháy nổ nhà dân thời gian qua, Bộ Công an đã đưa ra một số biện pháp PCCC như: Không câu móc, đấu nối điện tùy tiện; không luồn dây điện qua mái lá, mái tôn; không sử dụng nhiều thiết bị điện có công suất lớn vào cùng một ổ cắm; không nên sạc điện thoại, máy tính, xe điện qua đêm.

Ngoài ra, trước khi đi ngủ hoặc ra khỏi nhà, người dân cần kiểm tra nơi đun nấu, nơi thắp hương thờ cúng; tắt các thiết bị không cần thiết; lựa chọn dây dẫn điện có chất lượng, nguồn gốc rõ ràng; thường xuyên kiểm tra, thay thế các thiết bị điện và mạng điện hư hỏng.

Cũng theo Bộ Công an, mỗi hộ dân cần tính toán, thiết kế, thi công lắp đặt hệ thống điện trong nhà đảm bảo tiêu chuẩn và yêu cầu kỹ thuật; nên lựa chọn dây điện có chất lượng cao để đi ngầm trong tường; lựa chọn dây điện có tiết diện phù hợp với khả năng chịu tải của thiết bị tiêu thụ điện; các mối nối dây điện phải đảm bảo đúng kỹ thuật, nối so le và được quấn băng cách điện.

"Khi trong gia đình đun nấu, đốt vàng mã phải có người trông coi. Lựa chọn nhiên liệu, thiết bị đảm bảo chất lượng, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Người dân cần khóa van bình gas, tắt bếp khi không sử dụng và thường xuyên kiểm tra, kịp thời thay thế thiết bị hư hỏng", Bộ Công an khuyến cáo.

Một lưu ý nữa được Bộ Công an khuyến cáo đó là, các hộ dân không nên thiết kế, lắp đặt "chuồng cọp", trường hợp cần thiết nên bố trí ô cửa để thoát hiểm. Mỗi gia đình cần có phương án thoát nạn và chia sẻ cho các thành viên trong gia đình biết. Các gia đình nên hạn chế để trẻ em ở nhà một mình, không để trẻ em chơi đùa tại khu vực ban công.

CTO