Quy định Liên minh châu Âu (EU) 2023/988 của Nghị viện Châu Âu và Hội đồng ngày 10 tháng 5 năm 2023 về an toàn sản phẩm nói chung, còn được gọi là Quy định chung về an toàn sản phẩm (GPSR), thay thế Chỉ thị chung về an toàn sản phẩm và mở ra trong kỷ nguyên mới bảo vệ người tiêu dùng đã có hiệu lực từ ngày 13 tháng 12 năm 2024.

GPSR được áp dụng cho các sản phẩm tiêu dùng (những sản phẩm được thiết kế dành riêng cho mục đích sử dụng chuyên nghiệp sau đó đưa ra thị trường tiêu dùng cũng phải tuân thủ GPSR). GPSR bổ sung cho các luật an toàn cụ thể khác của EU. Quy định này đưa ra một số thay đổi quan trọng ảnh hưởng đến các nhà hoạt động kinh tế (EO) và các cơ quan chức năng, nhằm mục đích cải thiện các tiêu chuẩn an toàn sản phẩm trên toàn EU.

Về phạm vi sản phẩm

Quy định hiện nay bao gồm nhiều loại sản phẩm hơn, bao gồm cả sản phẩm được bán trực tuyến, sản phẩm mới, sản phẩm đã qua sử dụng, sản phẩm đã sửa chữa hoặc tân trang. Danh sách các trường hợp miễn trừ bao gồm: Sản phẩm thuốc dùng cho người hoặc thú y, thực phẩm và thức ăn chăn nuôi, thực vật và động vật sống, sinh vật biến đổi gen và vi sinh vật được sử dụng có giới hạn, có nguồn gốc từ động vật và các sản phẩm phụ, sản phẩm bảo vệ thực vật, thiết bị vận chuyển được vận hành bởi nhà cung cấp dịch vụ, máy bay có rủi ro thấp, đồ cổ, sản phẩm được đánh dấu rõ ràng để sửa chữa hoặc tân trang trước khi sử dụng.

Các chủ thể kinh tế phải tiến hành đánh giá rủi ro chặt chẽ hơn trong suốt vòng đời sản phẩm. Bên cạnh đó, một chủ thể kinh tế có trách nhiệm tại EU (nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, đại diện được ủy quyền hoặc nhà cung cấp dịch vụ hoàn thiện đơn hàng của EU) sẽ được giao các nhiệm vụ liên quan đến sự an toàn của từng sản phẩm thuộc phạm vi điều chỉnh của quy định.

Các cơ quan chức năng quốc gia có nhiều quyền hơn để tiến hành thanh tra sản phẩm hiệu quả hơn và có hành động chống lại những sản phẩm không an toàn. RAPEX - Hệ thống cảnh báo nhanh đối với các sản phẩm nguy hiểm, hiện được đổi tên thành "Safety Gate" - "Cổng an toàn" và tập trung vào việc trao đổi thông tin tốt hơn về các biện pháp được áp dụng đối với các sản phẩm nguy hiểm không phải thực phẩm.

Nghĩa vụ chính của các bên liên quan

Nghĩa vụ chính của nhà sản xuất: Cần đảm bảo sản phẩm an toàn theo thiết kế và thực hiện phân tích rủi ro nội bộ và lập tài liệu kỹ thuật có liên quan; Hành động ngay lập tức và thông báo cho người tiêu dùng và cơ quan quản lý quốc gia, thông qua Cổng thông tin kinh doanh an toàn, nếu họ tin rằng một sản phẩm trên thị trường là nguy hiểm; Chia sẻ thông tin về tai nạn; Cung cấp thông tin thiết yếu về an toàn sản phẩm và khả năng truy xuất nguồn gốc trên sản phẩm hoặc bao bì của sản phẩm; Cung cấp thông tin liên hệ để tiếp nhận khiếu nại, điều tra khiếu nại và lưu giữ sổ đăng ký khiếu nại nội bộ đã nhận được.

Nhà sản xuất có thể chỉ định một đại diện được ủy quyền để thực hiện nghĩa vụ của mình.

Nghĩa vụ chính của nhà nhập khẩu:

Đảm bảo sản phẩm tuân thủ yêu cầu an toàn chung của quy định, từ chối đưa ra thị trường bất kỳ sản phẩm nào mà họ cho là không đáp ứng yêu cầu này. Cung cấp thông tin liên hệ của họ trên sản phẩm và kiểm tra xem chúng có kèm theo hướng dẫn rõ ràng và thông tin an toàn không và cần chịu trách nhiệm đối với các mặt hàng mà họ chăm sóc trong quá trình vận chuyển và lưu trữ. Sau đó phải thông báo cho nhà sản xuất và cơ quan giám sát thị trường quốc gia, thông qua cổng thông tin kinh doanh an toàn, nếu họ tin rằng một sản phẩm nguy hiểm đang có trên thị trường và đảm bảo công chúng được cảnh báo.

Nghĩa vụ chính của nhà phân phối:

Đảm bảo nhà sản xuất và, nếu có thể, nhà nhập khẩu tuân thủ các yêu cầu của quy định, từ chối đưa ra thị trường bất kỳ sản phẩm nào mà họ cho là không đáp ứng các yêu cầu này và phải thông báo cho nhà sản xuất, nhà nhập khẩu và cơ quan giám sát quốc gia, thông qua Cổng thông tin kinh doanh an toàn, nếu họ tin rằng một sản phẩm nguy hiểm đang có trên thị trường và đảm bảo hành động phù hợp được thực hiện.

Nghĩa vụ chung của các chủ thể kinh tế:

Thiết lập các quy trình an toàn sản phẩm nội bộ để tuân thủ quy định; Hợp tác với các cơ quan giám sát thị trường để loại bỏ hoặc giảm thiểu rủi ro từ bất kỳ sản phẩm nào mà họ đưa ra thị trường; Theo yêu cầu của cơ quan chức năng, cung cấp thông tin sản phẩm cụ thể (rủi ro, khiếu nại, biện pháp khắc phục) trong 10 năm và thông tin truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng trong 6 năm.

Thông báo cho cơ quan chức năng về các vụ tai nạn do sản phẩm gây ra và cung cấp dữ liệu cho hệ thống truy xuất nguồn gốc mà Ủy ban Châu Âu có thể thiết lập để lưu trữ thông tin chi tiết về các sản phẩm có khả năng gây ra rủi ro nghiêm trọng đối với sức khỏe và sự an toàn của cộng đồng.

Thông báo trực tiếp cho tất cả người tiêu dùng bị ảnh hưởng về việc thu hồi sản phẩm an toàn và cảnh báo an toàn, trong trường hợp thu hồi sản phẩm bằng cách sử dụng mẫu thông báo thu hồi bắt buộc;

Cung cấp cho người tiêu dùng quyền lựa chọn ít nhất hai trong số các biện pháp khắc phục sau khi sản phẩm bị thu hồi: sửa chữa hoặc thay thế sản phẩm hoặc hoàn lại tiền thỏa đáng và tuân thủ các quy tắc cụ thể đối với bán hàng từ xa bằng cách cung cấp thông tin chi tiết, như một phần của ưu đãi sản phẩm trước hợp đồng, về nhà sản xuất hoặc đại diện của họ, mô tả rõ ràng về sản phẩm và bất kỳ cảnh báo hoặc thông tin an toàn nào, như trong một cửa hàng truyền thống.

Các nghĩa vụ an toàn sản phẩm cụ thể của nhà cung cấp hàng hóa trực tuyến

Các nghĩa vụ cụ thể về sản phẩm sau đây dựa trên các yêu cầu chung của Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số:

Triển khai hai điểm liên lạc duy nhất để giao tiếp trực tiếp về các vấn đề an toàn: một điểm dành cho cơ quan giám sát thị trường, điểm còn lại dành cho công chúng; Đăng ký với cổng thông tin Safety Gate; Có các quy trình an toàn sản phẩm nội bộ; Đảm bảo rằng nếu không có thông tin tối thiểu về an toàn sản phẩm và khả năng truy xuất nguồn gốc do nhà giao dịch có liên quan cung cấp, thì danh sách không thể được công bố (nghĩa vụ tuân thủ theo thiết kế);

Kiểm tra ngẫu nhiên xem các sản phẩm được cung cấp có an toàn hay không bằng cách sử dụng cơ sở dữ liệu công cộng, bao gồm cổng thông tin Safety Gate; phản hồi trong thời hạn ngắn đối với các lệnh của chính phủ và thông báo của bên thứ ba và đảm bảo rằng các danh sách đã bị xóa không thể xuất hiện lại; cung cấp thông tin phù hợp và kịp thời cho người tiêu dùng khi sản phẩm bị thu hồi bằng cách liên hệ trực tiếp với tất cả những người đã mua sản phẩm trên trang web của họ và công bố thông tin chi tiết trên trang web của họ; thông báo, trong trường hợp thu hồi hoặc tai nạn, cho đơn vị kinh tế có liên quan và thông báo và hợp tác với các cơ quan giám sát thị trường.

Theo TCVN