Với ứng dụng cao trong phát triển các lĩnh vực công nghệ phức tạp, kim loại đất hiếm đang được xem là yếu tố quan trọng trong cạnh tranh toàn cầu và an ninh quốc gia.
Là trong
những quốc gia có trữ lượng kim loại đất hiếm lớn nhất thế giới, nhưng hiện tại
Nga gần như hoàn toàn phụ thuộc vào việc nhập khẩu nguyên liệu thô chiến lược
này. Báo chí Nga đã tìm hiểu nghịch lý này, trong bối cảnh Chính phủ Nga đang đặt
ra mục tiêu lớn để phát triển công nghệ, trong đó ngành công nghiệp kim loại đất
hiếm.
Chủ đề về
kim loại đất hiếm lúc này rất quan trọng đối với nước Nga, không chỉ vì liên
quan đến bối cảnh mua bán tài nguyên khoáng sản ở Ukraine. Trên thực tế, kim loại
đất hiếm đang được xem là tấm vé bước vào nền kinh tế công nghệ cao của thế kỷ
21.
Theo Bộ
Tài nguyên thiên nhiên Nga, trữ lượng kim loại đất hiếm ở nước này là trên 28
triệu tấn, nhưng phần lớn nhất tập trung ở các vùng rất khó tiếp cận, khai thác
khó khăn và chi phí sản xuất cao.
Theo tờ
Quan điểm, Nga hiện đang sản xuất khối lượng khiêm tốn các nguyên tố này. Nếu
Trung Quốc sản xuất 270.000 tấn kim loại đất hiếm và Mỹ 45.000 tấn thì Nga chỉ
sản xuất 2,6 nghìn tấn mỗi năm, chưa chiếm đến 1% thị trường thế giới.
Theo Tạp
chí Forbes phiên bản phát hành tại Nga, Liên Xô từng có một chu trình sản xuất
kim loại đất hiếm hoàn chỉnh: Khai thác tại mỏ Lovozero ở vùng Murmansk, tuyển
quặng tại Nhà máy Magie Solikamsk ở vùng Perm và sau đó tại Estonia, tách lọc để
thành phẩm.
Năm 1991, 8.500 tấn kim loại đất hiếm đã được sản xuất, chiếm đến 15% thị trường thế giới. Sau khi Liên Xô sụp đổ, các mắt xích trong toàn bộ chu trình sản xuất đã kết thúc ở các quốc gia khác nhau, chuỗi khai thác và chế biến bị phá vỡ.
Theo
chuyên trang RBK, hiện ở Nga có cơ sở duy nhất đang hoạt động nằm ở vùng
Murmansk, nơi đang khai thác quặng kim loại đất hiếm loparite. Khai thác tích cực
nguồn tài nguyên này là Tập đoàn năng lượng nguyên tử Rosatom.
Các chuyên
gia của tờ Expert nhận định, Nga đang đối diện với hai thách thức chính trong mục
tiêu phát triển kim loại đất hiếm đó là bảo đảm hậu cần và tìm kiếm các nhà đầu
tư. Bên cạnh đó, vấn đề chính không phải là khối lượng sản xuất, không phải là
công nghệ, mà là việc sử dụng chúng trong sản phẩm cuối cùng. Nghĩa là cần phát
triển theo hướng sản xuất theo chu trình hoàn chỉnh - cho ra sản phẩm cuối cùng
khi đó khai thác và sản xuất sẽ có lãi.
Hiện Nga đặt
mục tiêu thiết lập chu trình sản xuất kim loại đất hiếm hoàn chỉnh, nhằm đạt được
chủ quyền về nguyên liệu thô và công nghệ. Theo đó, đến năm 2030, tỷ trọng nhập
khẩu kim loại đất hiếm sẽ giảm từ mức 75% hiện nay xuống còn 45%.
Theo TB VTV