Mexico vừa đưa ra quyết định áp thuế 36,23% đối với sản phẩm dây thép hàn nhập khẩu từ Việt Nam, đánh dấu một động thái mạnh mẽ nhằm bảo vệ ngành công nghiệp thép trong nước. Quy định này, được công bố trên công báo chính thức vào ngày 23/12/2024, nhằm ứng phó với cáo buộc rằng doanh nghiệp Việt Nam đã bán dây thép với giá thấp hơn chi phí sản xuất, một hành vi bị xem là “bán phá giá”.
Đây là bước đi tiếp nối chuỗi biện pháp
phòng vệ thương mại của Mexico, bao gồm áp thuế đối với thép từ Trung Quốc và
kiểm soát hàng hóa giá rẻ nhập khẩu, đồng thời thể hiện quyết tâm bảo vệ các
ngành sản xuất nội địa.
Theo Bộ Kinh tế Mexico, quyết định này được
đưa ra sau một cuộc điều tra khởi xướng cuối năm 2023, dựa trên đơn khiếu nại từ
các doanh nghiệp nội địa như Electrodos Infra SA de CV và Plasticos y Alambres
SA de CV. Các doanh nghiệp này cho rằng sự gia tăng nhập khẩu dây thép từ Việt
Nam với giá thấp đã làm suy giảm thị phần của nhà sản xuất trong nước, đe dọa
tính bền vững dài hạn của ngành công nghiệp.
Báo cáo điều tra chỉ ra rằng dây thép Việt
Nam đã chiếm tới 18,6% thị phần vào năm 2023, tăng hơn 10 điểm phần trăm trong
vài năm gần đây. Một trong những công ty bị nêu tên là Tập đoàn Kim Tín, nhưng
mức thuế 36,23% được áp dụng chung cho toàn bộ các nhà xuất khẩu Việt Nam, thay
vì chỉ nhắm vào một công ty cụ thể.
Chính sách mới này sẽ có hiệu lực ít nhất
5 năm và có thể được gia hạn sau các cuộc rà soát tiếp theo. Khi công bố quyết
định, Tổng thống Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định cam kết hỗ trợ các doanh
nghiệp bản địa duy trì sức cạnh tranh, đồng thời đảm bảo nguồn việc làm ổn định
cho người lao động trong nước. Động thái này phù hợp với chiến lược rộng hơn của
Mexico nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt
từ các sản phẩm nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt là từ châu Á.
Chính sách phòng vệ thương mại của Mexico
không chỉ giới hạn ở dây thép hàn. Một số loại thép tấm cán nguội từ Việt Nam
hiện cũng chịu thuế bổ sung, tuy nhiên doanh nghiệp xuất khẩu có thể xin miễn
thuế nếu chứng minh nguyên liệu thép không xuất xứ từ Trung Quốc. Ví dụ, Tập
đoàn Hòa Phát – nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam – chịu thuế khoảng 12%,
trong khi Posco Việt Nam bị áp mức thuế 26%, nhưng cả hai đều có khả năng miễn
thuế nếu đáp ứng được yêu cầu này. Bộ Kinh tế Mexico nhấn mạnh mong muốn phân
biệt rạch ròi giữa các chuỗi cung ứng, tránh phụ thuộc vào nguồn thép giá rẻ
gây tranh cãi từ Trung Quốc.
Động thái của Mexico diễn ra trong bối cảnh
quốc gia này trước đây từng áp thuế lên tới 80% đối với một số sản phẩm thép nhập
khẩu nhằm bảo vệ các nhà máy sản xuất trong nước. Ternium, một tên tuổi lớn
trong ngành thép Mexico, đã nhiều lần phản ánh về sự cạnh tranh không công bằng
từ thép nhập khẩu giá rẻ, đặc biệt là từ châu Á. Kết quả là chính phủ Mexico đã
tiến hành nhiều cuộc điều tra quy mô lớn để đánh giá xem hàng nhập khẩu này có
thực sự cản trở hoạt động của ngành công nghiệp nội địa hay không.
Trên bình diện quốc tế, Hoa Kỳ cũng đã bày
tỏ quan ngại về nguồn gốc của các sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu vào Mexico,
nhấn mạnh tầm quan trọng của việc minh bạch trong chuỗi cung ứng. Trong bối cảnh
Trung Quốc bị cáo buộc cung cấp dư thừa thép trên thị trường toàn cầu với giá
dưới chi phí sản xuất, chính sách mới của Mexico có thể tạo thêm áp lực và góp
phần định hình giá thép thế giới trong thời gian tới. Việc siết chặt nhập khẩu
không chỉ bảo vệ ngành sản xuất nội địa mà còn mang tính chiến lược nhằm điều
chỉnh cán cân thương mại và duy trì sự bền vững cho nền kinh tế Mexico.
DNHN