Kỹ thuật in thạch bản EUV là một
trong những khâu đắt giá nhất trong việc tạo ra các vi mạch tiên tiến cung cấp
năng lượng cho các trung tâm dữ liệu điện tử sử dụng trong ô tô và điện thoại di
động.
Chris Miller, phó giáo sư tại Trường
Fletcher thuộc Đại học Tufts, cho biết: “
ASML độc quyền chế tạo máy in thạch bản EUV, loại thiết bị in thạch bản tiên tiến
nhất cần thiết để tạo ra mọi loại chip xử lý tiên tiến mà chúng ta sử dụng ngày
nay”. “Những chiếc máy do ASML sản xuất, mỗi chiếc đều nằm trong số những thiết
bị phức tạp nhất từng được chế tạo”.
Các tia cực tím là ánh sáng có bước sóng ngắn ở dải cực tím, giúp in những
bóng bán dẫn kích thước siêu nhỏ lên vi mạch. Kỹ thuật in EUV được ASML tạo ra bằng cách chiếu laser vào thiếc nóng
chảy với năng lượng cực cao, sau đó phản xạ qua tấm gương đặc biệt được gọi là Zeiss
mà theo ASML cho biết là bề mặt phẳng nhất trên thế giới. Các hạt ánh sáng EUV
sẽ tiếp cận bề mặt của tấm silicon, nơi chúng in ra các thiết kế siêu nhỏ xác định
các hoạt động của mỗi con chíp.
Trong bối cảnh khủng hoảng thiếu
hụt chip toàn cầu, nhu cầu sản xuất chip bằng công nghệ EUV của ASML tăng cao, nhất
là những đơn hàng liên quan tới các sản phẩm từ máy chơi game PlayStation 5 đến
xe sedan Chevrolet Malibu ngày một trở lên khan hiếm và giá tăng.
Giám đốc điều hành của ASML - Peter
Wennink cho biết ASML đã góp phần giúp giảm chi phí chế tạo chất bán dẫn kể từ
khi công ty này thành lập cách đây 38 năm, và khẳng định sẽ tiếp tục sứ mệnh này
"trong nhiều thập kỷ tới". “Thế giới đang cần nhiều chip hơn,”
Wennink chia sẻ với CNBC: “Vì vậy, chúng tôi cần phải sản xuất nhiều máy
hơn, bằng cách này, giá bán trung bình sẽ tiếp tục tăng lên miễn là chúng tôi
có thể giảm giá mỗi bóng bán dẫn xuống.”
Mặc dù vậy, theo CEO Peter Wennink, cuộc khủng hoảng chip toàn cầu
cũng đặt ra nhiều thách thức cho ASML. Một số nhà cung cấp của ASML, than phiền
và thừa nhận rằng họ có thể giao các module trễ vì thiếu chip. Trong khi đó, việc
thiếu chip khiến công ty không thể sản xuất ra các cỗ máy tạo nên những con
chip khác. Peter Wennink nói: "ASML vẫn có thể xoay xở nhưng vẫn đang phải
vật lộn hàng ngày"
Những cỗ máy 200 triệu đô
la và hơn thế
Theo chia sẻ từ Wennink, ASML đã bán tổng cộng khoảng 140 hệ thống EUV trong thập kỷ qua, mỗi hệ thống hiện có giá lên tới 200 triệu USD, Giá của phiên bản tiếp theo của hệ thống mới, được gọi là High NA, sẽ là hơn 300 triệu đô la.
Hệ thống in thạch bản EUV của
ASML
Joanne Itow, giám đốc điều hành sản
xuất tại Semico Research , nhận xét hệ thống máy EUV thực sự “đắt đến nỗi hầu hết
các công ty không thể mua được” Bà cho rằng: “Chắc chắn EUV đã loại bỏ rất nhiều
những nhà sản xuất không đủ năng lực tài chính ra khỏi thị trường”, bao gồm cả
nhà sản xuất chip GlobalFoundries , công ty đã quyết định ngừng sản xuất các loại
chip tiên tiến hơn vì chi phí cao cách đây vài năm.
Hiện tại, Khách hàng của ASML chỉ
bao gồm 5 nhà sản xuất chip, Ba công ty lớn nhất trong số đó là TSMC, Samsung
và Intel - chiếm gần 84% doanh số bán hàng của ASML năm 2021 . TSMC cho biết
vào năm 2019, hãng này là hãng đầu tiên cung cấp chip khối lượng lớn được sản
xuất bằng công nghệ EUV và Hãng này đã luôn dẫn đầu kể từ đó, trước cả Samsung
và Intel.
Sự thống trị của ASML là một hiện
tượng tương đối mới. Một thập kỷ trước, quá trình nghiên cứu và phát triển công
nghệ EUV của ASML được tài trợ bởi các khoản đầu tư đến từ Intel, Samsung và
TSMC. “Chúng tôi không có tiền,” Wennink, người đã gia nhập ASML vào năm
1999, cho biết “Vì vậy, chúng tôi đã ra ngoài và tìm kiếm các đối tác, đó thực
sự là nền tảng cho cách chúng tôi xây dựng công ty. Vì vậy, chúng tôi buộc phải
trở thành một kiến trúc sư hệ thống và một nhà tích hợp hệ thống ”.
ASML khởi đầu là một công ty con thuọc tập đoàn điện tử khổng lồ Philips của Hà Lan vào năm 1984.
Mẫu máy in bán dẫn được ASML ra mắt
đầu tiên là tại một nhà kho cũ nát, nằm cạnh văn phòng Philips tại Eindhoven
(Hà Lan). Mẫu máy được phát triển trên công nghệ được phát minh trong phòng thí
nghiệm quân sự của Mỹ từ những năm 1950.
Christophe Fouquet - phó giám đốc
điều hành của ASML cho biết: “Thiết bị in thạch bản đầu tiên thực sự trông giống
như một máy chiếu. “Về cơ bản thiết bị như một ô kẻ, giữ hình ảnh mà bạn muốn
chiếu. Sau đó, có một hệ thống quang học, sẽ lấy hình ảnh này và chiếu nó lên tấm
wafer. ”
Đến năm 1988, ASML có 5 văn phòng
tại Mỹ với 84 nhân viên và một văn phòng tại Veldhoven Hà Lan, và sau này trở
thành trụ sở chính của Hãng.
Chiến lược bán hàng đặc biệt
: loại trừ Trung Quốc
Hệ thống in thạch bản EUV được tạo
ra từ nhiều module với hàng trăm nghìn linh kiện, đến từ gần 800 nhà cung cấp
khác nhau. Mỗi module được sản xuất tại một trong 60 nhà máy của ASML trên khắp
thế giới, sau đó chuyển tới Veldhoven để lắp ráp. Khi hoàn tất khâu kiểm tra,
chúng được tháo rời để vận chuyển cho các nhà sản xuất chip. Quá trình vận chuyển
cần tới 20 xe tải và 3 chiếc Boeing 747.
ASML không phân phối các sản phẩm
của mình tại thị trường Trung Quốc. Lý do mà CEO Peter Wennink chia sẻ là: “Quyết
định lựa chọn Khách hàng đôi khi không thuộc về chúng tôi, mà nằm ở các chính
phủ”
Được biết vào Năm 2018, chính quyền
cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho đã gây sức ép để ASML không bán các thiết
bị in EUV của mình cho các công ty Trung Quốc.
Theo nhà phân tích Itow, Trung Quốc
muốn tham gia cuộc đua sản xuất chip, nhưng những lý do xuất phát từ nguyên
nhân chính trị khiến họ không thể tiếp cận với các công nghệ tiên tiến.
Mặc dù vậy, ASML được cho là vẫn giao
dịch với các Khách hàng Trung Quốc ở những khía cạnh khác. Hãng này thường tân
trang các hệ thống in sử dụng công nghệ cũ dùng tia cực tím sâu (gọi là DUV) và
bán lại chúng cho quốc gia đông dân nhất thế giới. Theo Wennink, 96% hệ thống
mà ASML từng bán vẫn hoạt động rất tốt.
Trước khi công nghệ in EUV xuất
hiện, các nhà sản xuất chip có thể mua các hệ thống in DUV từ 1 trong 3 hãng là
ASML, Nikon và Canon. Trong khi Nikon, ở Nhật Bản, vẫn là một đối thủ cạnh
tranh lớn nhất trên thị trường đó, thì ASML là lựa chọn duy nhất với công nghệ
in EUV. Các chuyên gia cho biết có thể mất nhiều thập kỷ để bất kỳ công ty nào
khác bắt kịp, vì công nghệ của ASML là độc quyền và được xây dựng một cách rất
phức tạp, và được hỗ trợ từ hàng trăm nhà cung cấp.
“Chúng tôi là lựa chọn duy nhất
đối với một số khách hàng của chúng tôi và một số nguồn cung cấp của chúng tôi
cũng là duy nhất đối với chúng tôi,” Wennink chia sẻ. “Và những mối quan
hệ gần như cộng sinh đó, một số người cho rằng, điều đó còn tệ hơn cả việc kết
hôn vì bạn không thể ly hôn”.
Một cách ASML đã làm để tự bảo vệ
mình trước những rủi ro trong chuỗi cung ứng là mua một số nhà cung cấp của Hãng,
chẳng hạn như Cymer ở San Diego, nơi sản xuất nguồn sáng EUV và Berliner
Glas, tập đoàn kỹ thuật quang học của Đức
ASML dự kiến tăng trưởng doanh
số 20% vào năm 2022 và tăng trưởng doanh thu hàng năm là 11% từ giờ cho đến cuối
thập kỷ này.
Theo CNBC