Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ghi nhận sự nỗ lực, cố gắng của Bộ Xây dựng, các bộ, ngành và địa phương, cơ quan, đơn vị trong công tác chuẩn bị đầu tư, rà soát quy hoạch, thiết kế sơ bộ, xác định nhu cầu sử dụng đất và kế hoạch giải phóng mặt bằng Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam; trong đó, biểu dương sự tích cực, chủ động của 05 địa phương (Bình Thuận, Phú Yên, Hà Tĩnh, Thanh Hóa và Ninh Bình) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Mặc dù vậy, theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tiến độ nhìn chung vẫn còn chậm, chưa đồng đều giữa các địa phương; nhiều nội dung còn lúng túng trong tổ chức thực hiện, nhất là công tác phối hợp giữa các cấp, ngành và giải quyết các vướng mắc liên quan đến quy hoạch, pháp lý, tài chính và phân cấp trách nhiệm các cấp chính quyền địa phương.

Bảo đảm đầy đủ điều kiện khởi công dự án vào tháng 12/2026

Đây là dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng của quốc gia, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần xác định rõ trách nhiệm, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, khẩn trương triển khai các nhiệm vụ được giao, bảo đảm đầy đủ điều kiện khởi công dự án vào tháng 12 năm 2026 theo yêu cầu của Chính phủ tại Nghị quyết số 106/NQ-CP ngày 23/4/2025. Trước mắt tập trung hoàn thành thủ tục liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư; lựa chọn một số vị trí quan trọng (nhà ga, đoạn tuyến thuận lợi) để tổ chức lễ động thổ, khởi động các khu Tái định cư phục vụ cho công tác giải phóng mặt bằng của Dự án vào ngày 19/8/2025.

Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng và các địa phương rà soát toàn bộ hướng tuyến, quy hoạch phân khu, thiết kế sơ bộ, nhất là các khu vực có tuyến đi qua rừng tự nhiên, khu bảo tồn, khu di tích lịch sử, văn hóa hoặc các khu vực liên quan quốc phòng, an ninh. Tổ chức tổ công tác làm việc trực tiếp với từng địa phương để hỗ trợ giải quyết khó khăn trong công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng và tái định cư. Tổng hợp danh mục các khu tái định cư có thể khởi công dịp 19 tháng 8 năm 2025 để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố thực hiện thủ tục về đầu tư của công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư như một dự án độc lập sử dụng ngân sách Trung ương; hướng dẫn địa phương chủ động ứng vốn hoặc hỗ trợ tạm ứng vốn hoặc đề xuất phương án điều tiết ngân sách hợp lý cho các địa phương có khó khăn để đảm bảo tiến độ.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn các địa phương thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; công tác chuyển đổi đất rừng, đất lúa theo quy định và cơ chế đặc thù đã được Quốc hội cho phép.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam xây dựng kế hoạch báo cáo Thủ tướng Chính phủ và chủ động triển khai thực hiện công tác di dời công trình điện có điện áp từ 110KV trở lên bảo đảm tiến độ.

Thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh trước ngày 05/7/2025

Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương có tuyến đi qua khẩn trương thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy/Thành ủy trực tiếp chỉ đạo, hoàn thành trước ngày 05 tháng 7 năm 2025. Tập trung chỉ đạo và chịu trách nhiệm trước Chính phủ về việc triển khai công tác giải phóng mặt bằng dự án bảo đảm đúng tiến độ, tuyệt đối không ủy thác toàn bộ trách nhiệm cho các xã/phường.

Khẩn trương hoàn thành công tác kiểm kê đất đai, lập phương án bồi thường, tái định cư, phê duyệt theo thẩm quyền; chủ động ứng vốn ngân sách địa phương thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư… Trường hợp địa phương khó khăn về vốn khẩn trương gửi Bộ Tài chính nhu cầu vốn để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Các địa phương phải chủ động rà soát quy hoạch/điều chỉnh quy hoạch vùng phụ cận nhà ga, định hướng phát triển mô hình TOD, tích hợp với hệ thống giao thông đô thị hiện hữu; tăng cường kết nối đồng bộ giữa đường sắt tốc độ cao và các loại hình vận tải khác; bố trí không gian phát triển dịch vụ, thương mại, logistics, đô thị tại các khu vực phụ cận các ga để khai thác hiệu quả quỹ đất, phát triển toàn vùng, nhất là Thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các đô thị lớn.

Theo BCP