Vừa qua, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước thuộc Bộ Công Thương cho biết, gần đây một số doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đã yêu cầu tạm ngừng hoạt động tại các địa phương như TP. HCM, An Giang, Đắk Lắk.

Ông giải thích: “Kể từ năm 2022, thị trường xăng dầu toàn cầu có nhiều biến động do nguồn cung không ổn định và giá cả biến động lớn”.

Để bù đắp cho sự thiếu hụt nguồn cung trong nước, các doanh nghiệp bán buôn nhiên liệu đã nhập thêm các sản phẩm xăng và dầu trong quý II. Thời điểm giá nhiên liệu toàn cầu lên mức cao nhất kể từ đầu năm.

Trong quý III, giá nhiên liệu toàn cầu giảm mạnh, kéo giá bán lẻ xăng dầu tại Việt Nam giảm theo. Nhiều công ty báo lỗ rất lớn nên phải thu hẹp quy mô hoạt động và nhập khẩu. Kể từ đó, các công ty đã giảm hoa hồng bán hàng để các doanh nghiệp bán lẻ không nhận được sản phẩm. Do đó, các doanh nghiệp bán lẻ đang bị thua lỗ khiến họ phải giảm sản lượng kinh doanh.

Các doanh nghiệp tư nhân không có ngân sách đủ cao để nhập hàng tồn kho như những năm trước do thách thức từ thắt chặt tín dụng, giá nhiên liệu tăng, tỷ giá USD / VND tăng, khó tiếp cận ngoại tệ. Họ chủ yếu duy trì lượng hàng đủ cung cấp cho hệ thống phân phối và duy trì lượng hàng tồn kho dự trữ theo quy định.

Chi phí vận chuyển xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam tăng cao. Tuy nhiên, các chi phí này không được phản ánh đầy đủ vào giá cơ sở của các sản phẩm dầu và xăng do chính phủ bán ra. Như vậy, các doanh nghiệp đang hạn chế nhập khẩu để cắt lỗ. Thị trường toàn cầu đang đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung xăng dầu do nhu cầu tăng cao từ các nước châu Âu. Các công ty bán nhiên liệu quy mô nhỏ khó tiếp cận nguồn cung toàn cầu.

Ngoài ra, một số cơ sở kinh doanh bán nhiên liệu ở phía Nam đã bị thu hồi giấy phép trong một tháng rưỡi do vi phạm hành chính. Điều này cũng góp phần khiến nguồn cung thiếu hụt.

"Bộ Công Thương đang phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu sát với giá xăng dầu thế giới, phù hợp với diễn biến cung cầu xăng dầu trong nước để đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan. Điều này cũng sẽ khuyến khích các doanh nghiệp duy trì nguồn cung đồng thời hạn chế tình trạng đầu cơ, buôn lậu xăng dầu qua biên giới, sang các nước láng giềng ”, ông Đông nói.

Đồng thời, các nhà máy lọc dầu cần điều chỉnh kế hoạch sản xuất cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, đồng thời tăng sản lượng sản xuất để cung cấp cho thị trường trong nước.

Theo ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương, cả nước hiện có 17.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu. Cho dù có bao nhiêu cửa hàng bị đóng cửa, Bộ Công Thương và các bộ liên quan sẽ có các biện pháp để giải quyết vấn đề. Trên thực tế, Việt Nam về cơ bản đáp ứng được nguồn cung xăng dầu cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng trong bối cảnh thị trường xăng dầu thế giới có nhiều biến động.

Ông Hải cũng nhận định, vấn đề quan trọng nhất là nguồn cung. Hiện tại, nguồn trong nước chiếm 70–80%, và phải nhập khẩu 20-30% phần còn lại. Tuy nhiên, có nhiều thách thức đối với việc tìm nguồn cung cấp nhiên liệu từ nước ngoài. Trong khi đó, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu thua lỗ trong thời gian dài, ảnh hưởng lớn đến hoạt động nhập khẩu. Do đó, việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp là rất quan trọng.

"Bộ Công Thương sẽ kiến nghị Chính phủ điều chỉnh chi phí để chia sẻ với doanh nghiệp", ông Hải nói.

Nguồn cung dự kiến sẽ vẫn ổn định trong ba tháng cuối năm. Theo báo cáo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, hai nhà máy lọc dầu trong nước gồm Nghi Sơn và Bình Sơn, dự kiến sản xuất 4,4 triệu mét khối, chiếm 80% tổng nhu cầu.

Hai nhà máy lọc dầu đang hoạt động với công suất tối đa. Trong quý 4 năm 2022, Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn dự kiến sẽ hoạt động với 105% công suất của nhà máy lọc dầu Dung Quất. Số lượng còn lại sẽ được nhập khẩu để đảm bảo nguồn cung cho thị trường.

ViR