Chính phủ Nhật Bản và Hàn Quốc đang dỡ bỏ các chính sách chống hạt nhân, trong khi Trung Quốc và Ấn Độ đang tìm cách xây dựng thêm các lò phản ứng để tránh tình trạng thiếu hụt nguồn cung tiềm năng và hạn chế lượng khí thải. Ngay cả các quốc gia đang phát triển trên khắp Đông Nam Á cũng đang khám phá công nghệ nguyên tử.

Việc áp dụng năng lượng hạt nhân diễn ra sau khi giá khí đốt tự nhiên và than đá, hai loại nhiên liệu hóa thạch được sử dụng để tạo ra phần lớn điện năng của châu Á, đã đạt kỷ lục trong năm nay khi căng thẳng ở thị trường Nga-Ukraine. Khi thế giới trừng phạt Nga, nước xuất khẩu nhiên liệu lớn, nguồn cung dự kiến sẽ tiếp tục eo hẹp và giá cao trong tương lai.

Điều đó đang làm cho năng lượng hạt nhân trở nên hấp dẫn đối với các nhà hoạch định chính sách và các công ty mong muốn kiềm chế lạm phát, đạt được các mục tiêu năng lượng tái tạo và hạn chế sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp năng lượng ở nước ngoài.

Đây là một bước ngoặt đáng kể đối với ngành công nghiệp hạt nhân, vốn trải qua vài thập kỷ bị bao vây bởi chi phí vượt mức, sự cạnh tranh từ nhiên liệu hóa thạch rẻ hơn và các quy định nghiêm ngặt hơn. Việc trì hoãn các dự án hạt nhân lớn dẫn đến sự phá sản của công ty tiên phong trong ngành Westinghouse Electric Co.

Trong khi sự trở lại của điện hạt nhân trên toàn cầu, thu hút sự ủng hộ từ Anh sang Ai Cập, thì sự thay đổi này có lẽ là đáng ngạc nhiên nhất ở châu Á, vì khu vực này từng hứng chịu thảm họa điện hạt nhân Fukushima Dai-Ichi xảy ra với Nhật Bản hơn một thập kỷ trước.

Tuy nhiên, giờ đây, khi hóa đơn tiền điện tăng vọt và các quốc gia đối phó với lạm phát do nhiên liệu hóa thạch gây ra, các chính phủ lại đang tìm đến hạt nhân. Lượng uranium trong các lò phản ứng hạt nhân hiện đang rất dồi dào và có thể sản xuất năng lượng suốt ngày đêm, không giống như các dự án năng lượng tái tạo gián đoạn như gió và mặt trời.

Cũng thúc đẩy ngành công nghiệp là những tiến bộ trong sản xuất công nghệ hạt nhân nhỏ hơn và rẻ hơn, bao gồm các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) có thể trở thành lựa chọn hấp dẫn để giải quyết biến đổi khí hậu.

Điều đó giải thích tại sao Nhật Bản, quốc gia phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu để sản xuất phần lớn điện năng, vào tuần trước cho biết họ sẽ khám phá việc phát triển và xây dựng các lò phản ứng thế hệ tiếp theo, đồng thời thúc đẩy việc khởi động lại các lò phản ứng hạt nhân ngừng hoạt động trước đó. Đây là một sự thay đổi hoàn toàn đối với Nhật Bản, quốc gia trong thập kỷ trước cho biết, họ sẽ không xây dựng các đơn vị mới hoặc thay thế các đơn vị cũ.

Một sự thay đổi tương tự cũng đang diễn ra ở Hàn Quốc. Hàn Quốc muốn năng lượng nguyên tử chiếm 30% tổng sản lượng năng lượng, đảo ngược kế hoạch bỏ lò phản ứng trước đây.

Trung Quốc, nước đang phải vật lộn với đợt nắng nóng lịch sử dẫn đến tình trạng thiếu điện ở nhiều nơi trong nước, tuần trước nói rằng, họ sẽ đẩy nhanh các dự án điện hạt nhân và thủy điện.

Trung Quốc đang trong giai đoạn xây dựng các lò phản ứng lớn nhất trong lịch sử ngành công nghiệp hạt nhân để đáp ứng nhu cầu năng lượng, đồng thời hạn chế sự phụ thuộc vào các nhà máy nhiệt điện than.

Trung Quốc có gần 24 gigawatt công suất điện hạt nhân đang được xây dựng, trong khi 34 gigawatt khác đang được lên kế hoạch, dữ liệu của WNA cho thấy.

Nếu tất cả những điều đó thành hiện thực, Trung Quốc sẽ trở thành nhà sản xuất điện hạt nhân hàng đầu thế giới.

Việc mở rộng sang lĩnh vực năng lượng nguyên tử của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cũng đang đạt được đà phát triển khi nhà sản xuất điện lớn nhất Ấn Độ đang tìm cách phát triển hai dự án điện hạt nhân lớn.

Quốc gia này tạo ra khoảng 70% điện năng sử dụng than đá và khoảng 3% điện năng từ hạt nhân, nhưng Thủ tướng Modi đang đặt mục tiêu tăng hơn gấp ba sản lượng điện hạt nhân trong thập kỷ tới.

Ngay cả các quốc gia khu vực Đông Nam Á cũng đang xem xét năng lượng hạt nhân. Tháng trước, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr đã nói với Quốc hội Philippines, rằng ông sẽ thăm dò các nhà máy hạt nhân để giảm chi phí điện năng và tăng cường khả năng cung cấp năng lượng. Indonesia đang có kế hoạch khởi động nhà máy hạt nhân đầu tiên vào năm 2045, một phần trong mục tiêu đầy tham vọng là đạt mức phát thải ròng bằng không vào năm 2060.

Đầu năm nay, Singapore cho biết công nghệ địa nhiệt hoặc hạt nhân thế hệ tiếp theo có thể chiếm 10% tổng năng lượng của quốc đảo vào năm 2050.

Trong khi các chi tiết còn mơ hồ nhưng... đó là sự thay đổi so với một thập kỷ trước.

Song, không phải tất cả các chính phủ ở châu Á đều bị thuyết phục. Đài Loan đã không thay đổi quan điểm của mình để loại bỏ dần điện hạt nhân.

Bộ Kinh tế Trung Quốc cho biết tuần trước, quốc gia này có kế hoạch đóng cửa các lò phản ứng của mình vào cuối vòng đời 40 năm đến năm 2025.

Châu Âu đã chứng minh rằng ngay cả khi có một đội lò phản ứng khổng lồ không phải lúc nào cũng đảm bảo cung cấp điện. Pháp, một trong những nhà sản xuất điện hạt nhân hàng đầu thế giới, đang phải vật lộn với giá điện cao kỷ lục một phần do các lò phản ứng bị ngừng hoạt động.

Trong khi đó, các dự án thế hệ tiếp theo như SMR vẫn còn cách đây nhiều năm hoặc thậm chí nhiều thập kỷ và không đưa ra giải pháp khắc phục ngay lập tức cho cuộc khủng hoảng năng lượng, nhưng các chính phủ và công ty đang chuyển sang xác nhận công nghệ ngay bây giờ để tránh các cuộc khủng hoảng trong tương lai.

Tập đoàn SK Group của Hàn Quốc trong tháng này cho biết họ sẽ đầu tư 250 triệu đô la Mỹ vào TerraPower LLC, người đồng sáng lập Microsoft Corp do Bill Gates hậu thuẫn.

Vào tháng 3, Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản cho đầu tư 110 triệu đô la Mỹ vào Nuscale Power, công ty đang phát triển các SMR.

David Hess, một nhà phân tích chính sách tại Hiệp hội Hạt nhân Thế giới nói: “Mỗi quốc gia phải đối mặt với những thách thức riêng trong việc thực hiện chương trình hạt nhân của mình. Nhưng các sự kiện gần đây đã chứng kiến những trở ngại này biến mất hoặc thu nhỏ đáng kể."

Bloomberg