Giá lương thực đã tăng trong vài tháng qua. Và gạo, một loại lương thực chính và phổ biến ở phần lớn châu Á, có thể là mặt hàng  tiếp theo tăng giá, theo đánh giá của những nhà theo dõi thị trường.

Giá của nhiều loại thực phẩm, từ lúa mỳ , các loại ngũ cốc khác đến thịt và dầu ăn, đã tăng vọt. Đây được xem như hệ quả của một loạt các yếu tố tăng giá từ chi phí phân bón và năng lượng tăng mạnh trong thời gian qua cũng như ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng quân sự giữa Nga-Ukraine.

Các lệnh cấm xuất khẩu lương thực và sưk gián đoạn nghiêm trọng từ các lệnh cấm xuất khẩu từ Ấn độ (với các mặt hàng lúa mỳ), Ukraine ( lúa mỳ, yến mạch, đường…) và Indonesia (dầu cọ)

Gạo đang được dự đoán có thể sẽ trở thành mặt hàng tiếp theo trong xu hướng giá tăng.

Chỉ số giá lương thực của Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc đã cho thấy giá gạo quốc tế tăng tháng thứ năm liên tiếp để đạt mức cao nhất trong 12 tháng , theo dữ liệu mới nhất của tháng 5 được công bố vào tuần trước.

Các chuyên gia cho biết để chắc chắn, sản xuất lúa gạo vẫn rất dồi dào. Nhưng giá lúa mì tăng và chi phí canh tác nói chung cao hơn, sẽ tác động khiến giá gạo tăng làm kéo dài danh sách các mặt hàng thực phẩm và lương thực thiết yếu tăng giá.

Sonal Varma - nhà kinh tế trưởng tại ngân hàng Nomura (Nhật Bản), cho biết: “Chúng ta cần theo dõi giá gạo trong thời gian tới, vì khi giá lúa mỳ tăng quá cao có thể dẫn đến việc thay thế lúa mỳ bằng gạo, làm tăng nhu cầu và giảm lượng dự trữ hiện có”. “Vì vậy, có nguy cơ chúng ta nhận thấy chủ nghĩa bảo hộ từ các quốc gia nhiều hơn.” Vị này nhấn mạnh

Tuy nhiên, Sonal Varma cũng cho rằng rủi ro đối với gạo vẫn ở mức thấp do tồn kho gạo toàn cầu đang dồi dào và thu hoạch ở Ấn Độ dự kiến ​​sẽ khả quan vào mùa hè năm nay.

Cuộc khủng hoảng quân sự giữa Nga với Ukraine đã khiến giá lúa mì tăng cao. Cả hai nước đều là những nhà xuất khẩu lúa mì lớn của thế giới, và điều này đã ảnh hưởng rất lớn, gây gián đoạn hoạt động canh tác và xuất khẩu ngũ cốc từ cả 2 quốc gia. Giá lúa mì đã tăng hơn 50% kể từ một năm trước. Chỉ riêng hôm thứ Hai tuần trước, giá đã tăng 4% ngay sau khi quân đội Nga phá hủy một trong những bến xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất của Ukraine , theo Reuters, dẫn lời nhà chức trách Ukraine.

Thái Lan và Việt Nam được cho là đã đàm phán về một thỏa thuận để tăng giá xuất khẩu gạo của mình, theo một báo cáo của Reuters dẫn lời một quan chức chính phủ Thái Lan vào cuối tháng 5.

Theo nguồn tin chia sẻ với Reuters rằng các thương nhân gạo đã mua nhiều gạo Ấn Độ hơn trong hai tuần qua, theo một báo cáo ngày 6/6.

David Laborde, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực Quốc tế,  tiết lộ với CNBC: “Ngay bây giờ, tôi sẽ lo lắng hơn nhiều khi Ấn Độ áp dụng lệnh cấm xuất khẩu gạo trong những tuần tới - như họ đã nghĩ đến sau lúa mì và đường” .

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Ấn Độ và Trung Quốc là hai nhà sản xuất gạo hàng đầu thế giới, chiếm hơn một nửa tổng sản lượng toàn cầu . Việt Nam đứng thứ năm, trong khi Thái Lan đứng thứ sáu.

Ấn Độ đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu đối với lúa mì vào tháng 5, với lý do cần “quản lý an ninh lương thực tổng thể của đất nước.” Quốc gia này cũng đã áp dụng các hạn chế đối với đường chỉ vài ngày sau lệnh cấm lúa mì.

Việc tăng giá có phù hợp hay không?

Theo Laborde , việc tăng giá sẽ tốt hơn nhiều so với bất kỳ lệnh cấm xuất khẩu nào. Nhà nghiên cứu cho hay: “Chúng ta thực sự nên phân biệt giữa việc tăng giá bù đắp chi phí cao hơn và có lợi cho nông dân (và giúp họ sản xuất), hơn là lệnh cấm xuất khẩu” đẩy giá trên thị trường thế giới lên cao nhưng lại khiến giá giảm ở thị trường nội địa.

Còn theo Nafees Meah - đại diện khu vực Nam Á tại Viện Nghiên cứu Lúa gạo Quốc tế, nhận định thêm rằng chi phí năng lượng đang tăng trên toàn cầu cũng là nguyên nhân tác động phần lớn đến chi phí sản xuất lúa gạo. Nafees chia sẻ  với CNBC:  “Vì vậy, có một lập luận để nói rằng mặc dù giá sản phẩm trên thị trường có vẻ tăng nhưng người nông dân vì sao không thể hưởng lợi từ việc tăng giá đó?

Nếu như giá gạo tăng thêm nữa sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều người dân châu Á, nơi Gạo là mặt hàng lương thực chính được tiêu thụ nhiều nhất.

 “Vì vậy, ở khu vực Đông Nam Á Thái Bình Dương, các quốc gia như  ĐôngTimor, Lào, Campuchia và tất nhiên, những nơi như Indonesia, có dân số rất lớn, và nhiều người dân trong số các quốc gia kể trên sẽ bị ảnh hưởng ất nặng nề nếu giá cứ tiếp tục tăng, Nafees Meah nhận xét.

Giá lương thực đã vượt trên mức trước đại dịch?

Chỉ số giá lương thực của Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc cho thấy giá hiện tại đã cao hơn 75% so với mức trước đại dịch, Frederique Carrier, giám đốc điều hành và người đứng đầu chiến lược đầu tư của RBC Wealth Management cho biết.

Dữ liệu Theo Bà Frederique Carrier cung cấp trong một báo cáo mới đây : “Tình trạng thiếu lao động liên quan đến đại dịch và cuộc khủng hoảng quân sự giữa Nga với Ukraine đã khiến tình hình trở nên trầm trọng hơn khi vừa cắt giảm nguồn cung cấp lương thực, vừa đẩy giá năng lượng lên cao hơn nữa”.

Bà Carrier cũng cho biết, khoảng một phần ba chi phí sản xuất thực phẩm liên quan đến năng lượng. Phân bón loại sản phẩm có chi phí tác động chủ yếu đến giá lương thực là một trong những mặt hàng  sản xuất tiêu tốn rất nhiều năng lượng và giá đã tăng vọt kể từ năm ngoái.

Theo CNBC