Trong khi xuất khẩu dệt may, sản phẩm gỗ và thủy sản giảm mạnh trong 5 tháng đầu năm 2023 thì xuất khẩu gạo và trái cây lại tăng.

Theo Tổng cục Thống kê, tổng kim ngạch xuất khẩu từ tháng 1 đến tháng 5 đạt 136,17 tỷ USD, giảm 11,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu thủy sản, đồ gỗ, thủ công mỹ nghệ, dệt may giảm hai con số. Nhiều doanh nghiệp hết đơn hàng.

Tuy nhiên, trái cây, gạo và một số sản phẩm thiết yếu khác là những điểm sáng. Theo Hiệp hội Trái cây Việt Nam, xuất khẩu rau quả tăng 29% lên 1,9 tỷ USD, chủ yếu nhờ nhập khẩu từ Trung Quốc tăng.

Trong số các thị trường rau quả hàng đầu, xuất khẩu sang Trung Quốc, Mỹ, Hà Lan và Malaysia tăng mạnh nhất. Chỉ riêng Trung Quốc đã chiếm 805 triệu USD giá trị sản phẩm.

Xuất khẩu các mặt hàng thực phẩm chế biến như mì ăn liền, bún, gia vị tăng 10-30%. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần thực phẩm Colusa – Miliket, cho biết xuất khẩu sang 30 quốc gia và vùng lãnh thổ tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông cho biết thêm, xuất khẩu sang các thị trường xuất khẩu chủ lực như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc tăng mạnh.

Giám đốc công ty Lotus Rice, Huỳnh Văn Khỏe cho biết: “Mỗi năm Lotus Rice xuất khẩu vài nghìn tấn gạo sang thị trường EU nhưng năm nay “không mua được gạo chất lượng để bán. Chưa năm nào chúng tôi thấy nhiều đơn hàng xuất khẩu gạo như vậy. Giá gạo có tăng nhưng đối tác của chúng tôi vẫn muốn mua số lượng lớn”.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Vina T&T, cho biết việc Trung Quốc mở cửa trở lại giúp hưởng lợi rất nhiều.

Ông cho biết trong 4 tháng đầu năm, xuất khẩu trái cây của công ty ông đã tăng 20%. Ông cho biết thêm, họ có hợp đồng vận chuyển 1.500 container (mỗi container 15 tấn) sầu riêng sang Trung Quốc.

Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết trái cây Việt Nam đang trở nên phổ biến vì hương vị của chúng.

Ông cho biết thêm, sầu riêng, xoài và thanh long của Việt Nam có giá tốt hơn và chất lượng cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Ông nói: “Việt Nam cũng có khí hậu thuận lợi, kỹ thuật canh tác tốt hơn các nước khác và cho trái quanh năm”.

Ông cho rằng nửa cuối năm nay, xuất khẩu rau quả có thể tăng đột biến nếu các doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu của thị trường Trung Quốc bằng các biện pháp thực hành nông nghiệp tốt. “Dự kiến xuất khẩu rau quả năm nay có thể đạt 4 tỷ USD.”'

Một số yếu tố thúc đẩy sự bùng nổ xuất khẩu. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại dẫn đến nhu cầu lương thực tăng cao, xung đột Nga và Ukraine buộc các nước phải dự trữ lương thực và hạn hán làm giảm nguồn cung lương thực toàn cầu.

Các thị trường như châu Âu, Mỹ, Anh đều tăng cường nhập khẩu lương thực để dự trữ.

Báo cáo của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết sản lượng toàn cầu niên vụ 2022-2023 dự kiến ​​giảm 2% so với năm ngoái xuống 503 triệu tấn, mức giảm hàng năm đầu tiên kể từ niên vụ 2015-2016.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cảnh báo rằng bức tranh lớn cho xuất khẩu trong thời gian còn lại của năm 2023 không có triển vọng tích cực. Kinh tế toàn cầu vẫn trong tình trạng suy thoái, lạm phát vẫn ở mức cao và rủi ro tăng giá nguyên vật liệu vẫn rình rập.

RA