Phó Tổng cục trưởng Bộ Công Thương Phạm Tuấn Anh cho biết ngành điện tử Việt Nam có cơ hội trong bối cảnh thay đổi đầu tư toàn cầu và tái cơ cấu chuỗi giá trị đang diễn ra.

“ Việc kiểm soát hiệu quả tình hình đại dịch và đưa các hoạt động kinh tế - xã hội trở lại bình thường giúp Việt Nam vẫn là điểm đến đầu tư an toàn và hấp dẫn, đặc biệt khi các công ty trên thế giới đang đẩy mạnh đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ”, ông Tuấn Anh nói.

Ngoài ra, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được nâng lên nhờ những nỗ lực tích cực trong hội nhập kinh tế toàn cầu và tham gia vào mạng lưới rộng lớn các hiệp định thương mại tự do, ông nói tiếp.

Ông Tuấn Anh cũng chỉ ra môi trường kinh doanh không ngừng được cải thiện, lực lượng lao động chất lượng cao và thị trường nội địa rộng lớn 100 triệu dân là những yếu tố thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong bối cảnh đó, ông cho rằng ngành công nghiệp điện tử có thể là một trong những ngành được hưởng lợi lớn nhất, với môi trường pháp lý thuận lợi và chính sách khuyến khích của Chính phủ đối với các công ty hoạt động trong lĩnh vực này.

Theo ông Tuấn Anh, lĩnh vực điện tử đã có sự cải thiện lớn trong những năm qua, đặc biệt là giai đoạn 2016 - 2020. Với mức tăng trưởng 24% hàng năm trong sản xuất điện tử giai đoạn 5 năm, Việt Nam đứng thứ 12 trên toàn cầu từ vị trí 47 vào năm 2001 và thứ ba trong ASEAN về xuất khẩu điện tử.

Ông nói: “Các công ty điện tử Việt Nam hiện đã có thể sản xuất phần lớn các thiết bị như TV, điều hòa, máy giặt, điện thoại thông minh hoặc máy in, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu”.

Ông Tuấn Anh cho biết thêm, sự phát triển của ngành chủ yếu nhờ vào các dự án đầu tư lớn từ các công ty đa quốc gia, đặc biệt là các tập đoàn điện tử từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan.

Năm ngoái, xuất khẩu điện thoại và linh kiện của Việt Nam tăng 12,4% so với cùng kỳ lên 57,54 tỷ USD bất chấp tác động nghiêm trọng từ Covid-19, trong khi kim ngạch từ máy tính và linh kiện điện tử đạt 50,83 tỷ USD, tăng 14%. Trong tổng doanh thu xuất khẩu điện thoại và linh kiện sang Trung Quốc tăng mạnh 23% lên 15,18 tỷ USD, trong khi xuất khẩu sang Mỹ tăng 10,3% lên 9,69 tỷ USD và EU là 7,89 tỷ USD, giảm 9,1%.

Chỉ số sản xuất công nghiệp của ngành điện tử tăng 9,6% so với năm 2021 với gần 234 triệu điện thoại thông minh, tăng 7,6% và linh kiện điện thoại trị giá 408,8 nghìn tỷ đồng (17,12 tỷ USD), tăng gần 30%.

Leo lên nấc thang trong chuỗi giá trị toàn cầu

Bên cạnh tiến trình phát triển mạnh mẽ, ông Tuấn Anh từ Bộ KH & ĐT thừa nhận những vấn đề lớn đang cản trở ngành điện tử trong nước hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, bao gồm tỷ lệ nội địa hóa thấp và phần lớn sản phẩm có giá trị gia tăng thấp.

“ Để leo lên bậc thang và tránh bị mắc kẹt trong các hoạt động có giá trị gia tăng thấp trong chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh nghiệp địa phương phải nâng cao năng lực cạnh tranh và hình thành một hệ sinh thái mạnh mẽ trong các ngành công nghiệp phụ trợ, đồng thời trở thành nhà cung cấp chính cho các công ty đa quốc gia”, ông Tuấn Anh cho biết.

Ông Tuấn Anh cũng nhấn mạnh Việt Nam cần có quy hoạch chiến lược và các chính sách đột phá để phát triển ngành điện tử giá trị gia tăng cao, tập trung vào cả phần cứng và phần mềm.

Chia sẻ quan điểm của ông Tuấn Anh, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (VAFIE) Nguyễn Mại kêu gọi Chính phủ có những biện pháp quyết liệt trong việc giải quyết những nút thắt mà cả nhà đầu tư và doanh nghiệp đang gặp phải.

“Các khuyến khích là cần thiết cho các doanh nghiệp FDI để hình thành mối liên kết với các đối tác địa phương của họ, bao gồm hỗ trợ cho các công ty quy mô nhỏ và siêu nhỏ về tài chính, chuyển giao công nghệ, đào tạo và quản trị doanh nghiệp”, ông Mại nói.

 HnT