Vừa qua, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell cho biết, lãi suất dài hạn nhiều khả năng sẽ cao hơn trong bối cảnh nền kinh tế đang thay đổi và chính sách tiền tệ còn nhiều bất ổn.

Phát biểu tại Hội nghị Nghiên cứu Thomas Laubach tại Washington, ông Powell tập trung vào quá trình rà soát khung chính sách của Fed – lần gần nhất được thực hiện vào mùa hè năm 2020. Ông nhấn mạnh, điều kiện kinh tế đã thay đổi đáng kể trong vòng 5 năm qua.

Trong giai đoạn này, Fed đã phải đối mặt với tình trạng lạm phát tăng vọt, buộc NHTW phải thực hiện các đợt tăng lãi suất quyết liệt nhất trong nhiều thập kỷ. Dù kỳ vọng lạm phát dài hạn vẫn nằm gần mục tiêu 2% của Fed, Chủ tịch Powell cảnh báo rằng thời kỳ lãi suất gần bằng 0 khó có khả năng quay trở lại sớm.

“Lãi suất thực cao hơn cũng có thể phản ánh khả năng lạm phát sẽ biến động mạnh hơn trong tương lai, so với giai đoạn giữa các cuộc khủng hoảng trong thập niên 2010. Chúng ta có thể đang bước vào thời kỳ thường xuyên xuất hiện các cú sốc về nguồn cung – một thách thức lớn đối với cả nền kinh tế lẫn các Ngân hàng Trung ương”, ông Powell nhận định.

Sau khủng hoảng tài chính năm 2008, Fed đã duy trì lãi suất gần mức 0 trong suốt 7 năm. Kể từ tháng 12/2024, mức lãi suất này dao động trong khoảng 4,25%-4,5%, với mức giao dịch gần đây nhất là 4,33%.

Những nhận định về “các cú sốc cung” của ông Powell cũng từng được nhắc đến trong những tuần gần đây, cho thấy Fed đang phải đối mặt với thế cân bằng khó khăn giữa việc hỗ trợ thị trường lao động và kiểm soát lạm phát.

Mặc dù không đề cập trực tiếp đến các chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump trong bài phát biểu, nhưng gần đây ông Powell đã thừa nhận rằng thuế quan có thể làm chậm tăng trưởng và thúc đẩy lạm phát. Tuy vậy, mức độ tác động vẫn chưa thể xác định rõ ràng, nhất là khi ông Trump đã tạm lùi lại một số biện pháp thuế mạnh tay trong thời gian đàm phán kéo dài 90 ngày.

Dù vậy, Fed vẫn tỏ ra thận trọng trong việc nới lỏng chính sách, kể cả sau khi đã cắt giảm lãi suất cơ bản thêm một điểm phần trăm hồi năm ngoái.

Kế hoạch 5 năm của Fed

Liên quan đến quá trình rà soát khung chính sách hiện tại, Fed sẽ xây dựng một kế hoạch 5 năm nhằm định hướng các quyết định chính sách cũng như cách thức truyền đạt các động thái này tới công chúng.

Ông Powell cho biết, quá trình lần này sẽ bao gồm cả việc đánh giá lại cách Fed dự báo và giao tiếp với thị trường, đồng thời rà soát lại những điều chỉnh từ lần rà soát trước.

Vào mùa hè năm 2020, khi đại dịch Covid-19 gây ra nhiều biến động kinh tế, Fed đã đưa ra một chính sách mới gọi là “mục tiêu lạm phát trung bình linh hoạt”. Theo đó, họ chấp nhận để lạm phát cao hơn mức bình thường trong một thời gian, với mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng việc làm và giúp nhiều người có cơ hội làm việc hơn.

Tuy nhiên, sau đó lạm phát tăng quá nhanh và vượt ngoài tầm kiểm soát. Điều này khiến Fed buộc phải thay đổi hướng đi, từ bỏ chiến lược ban đầu và tăng lãi suất mạnh để kiềm chế giá cả.

Lần rà soát này sẽ xem xét lại cách Fed đánh giá “thiếu hụt” trong các mục tiêu lạm phát và việc làm. Ông Powell thừa nhận, nhiều quan chức Fed ban đầu đã xem đợt tăng lạm phát năm 2021 là “tạm thời” do yếu tố đặc thù từ đại dịch. Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cho rằng chính khung chính sách năm 2020 không phải là lý do khiến Fed duy trì lãi suất gần bằng 0 khi lạm phát bắt đầu leo thang.

“Trong các cuộc thảo luận gần đây, nhiều thành viên cho rằng nên cân nhắc lại cách dùng từ liên quan đến các ‘thiếu hụt’, cũng như cách tiếp cận mục tiêu lạm phát trung bình. Chúng tôi sẽ đảm bảo tuyên bố đồng thuận mới đủ sức thích nghi với nhiều kịch bản kinh tế khác nhau”, ông Powell chia sẻ.

Nhấn mạnh thêm về ảnh hưởng của các cú sốc cung và tác động đến chính sách, ông Powell cho biết việc cải thiện hiệu quả truyền thông sẽ là một trọng tâm.

“Mặc dù giới học thuật và nhà đầu tư nhìn chung đánh giá cao tính minh bạch của Fed, nhưng vẫn luôn có chỗ để cải thiện. Trong những giai đoạn kinh tế biến động mạnh, việc truyền đạt rõ ràng mức độ bất định là vô cùng quan trọng. Chúng tôi sẽ xem xét cách để làm tốt hơn nữa điều này”, ông nói.

Ông Powell không đưa ra thời điểm cụ thể hoàn tất quá trình rà soát, chỉ cho biết rằng kết quả sẽ được công bố “trong vài tháng tới”. Trong lần rà soát trước, ông đã công bố chính sách mới tại Hội nghị Jackson Hole thường niên của Fed ở Wyoming.

CNBC