Từ đầu năm 2021 cho tới nay các công ty vận tải và cảng biển trên thế giới đã phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng chưa bao giờ có trong lịch sử. Và giờ đây khi cuộc khủng hoảng đang dần lắng xuống, các ngành công nghiệp có thể lại phải đối mặt với một phép thử mới : biến thể Omicron.

Per Hong, đối tác cấp cao của công ty tư vấn Kearney, cho biết Omicron là “một thử nghiệm khác về khả năng phục hồi” cho các chuỗi cung ứng toàn cầu vốn đã căng thẳng.

Sian Fenner - nhà kinh tế châu Á tại Oxford Economics, cho biết: “Các chuỗi cung ứng vẫn có thể dễ bị tổn thương bởi sự gián đoạn liên quan đến đại dịch, với biến thể Omicron cho thấy cuộc khủng hoảng vẫn chưa kết thúc”.

Thế giới lần đầu tiên biết đến biến thể omicron mới vào cuối tuần trước, sau khi một nhà khoa học Nam Phi phát hiện sự tồn tại của chủng này. Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã nhanh chóng đưa ra cảnh báo rằng Omicron có thể là một biến thể đáng lo ngại và có khả năng làm dịch bệnh lây lan, bùng phát trở lại khi chúng lần lượt đã xuất hiện tại Anh, Pháp, Israel, Bỉ, Hà Lan, Đức, Ý, Úc, Canada, Hong Kong và mới nhất là Mỹ.

Mặc dù chưa có trường hợp nào được báo cáo về omicron ở Trung Quốc đại lục, nhưng Per Hong dự báo rằng : "Trung Quốc sẽ tiếp tục thắt chặt chính sách “Zero-Covid”, bao gồm việc đóng cửa hàng loạt các thành phố, thực thi kiểm dịch, kiểm tra nghiêm ngặt tại các cảng gồm giám sát tàu và hàng hoá để ngăn chặn biến thể mới".

Một số các nhà phân tích khác cũng cảnh báo rằng Trung Quốc có thể tăng cường các biện pháp Zero-Covid nếu có sự xuất hiện của Omicron. "Nếu điều này xảy ra, không chỉ việc vận chuyển bị hạn chế mà chúng ta chắc chắn sẽ chứng kiến sự thiếu hụt nhiều hơn đối với các nguyên liệu, linh kiện quan trọng và lượng đơn hàng tồn đọng kéo dài đối với các sản phẩm điện tử, ô tô và hàng tiêu dùng thiết yếu".

Nhiều cảng hàng hóa với công suất lớn nhất thế giới đều nằm ở Trung Quốc. Trong 10 cảng bận rộn nhất, thì có tới 7 cảng ở Trung Quốc, theo Hội đồng Vận tải Thế giới.

Chuỗi cung ứng ở khắp nơi trên thế giới đã bị gián đoạn trong suốt một năm qua, từ tình trạng thiếu container đến lũ lụt, Dịch covid khiến các cảng phải đóng cửa. Cuộc khủng hoảng năng lượng ở Trung Quốc và châu Âu mới đây càng làm cho tình hình các cảng vận tải biển thêm nghiêm trọng.

Theo Fenner – nữ chuyên viên phân tích của Oxford Economics, khi các hạn chế được nới lỏng ở châu Á, người lao động có thể quay lại nhà máy làm việc trở lại kể từ tháng 9. Mặc dù nhiều sản phẩm được tạo ra, nhưng thách thức về vận tải vẫn hiện hữu, đặc biệt là ngành hàng không. Đó là chưa kể độ trễ của các chuyến giao hàng còn tồn đọng từ trước".

Trên toàn cầu, chưa đến một nửa số tàu cập cảng đúng hạn trong năm 2021. Các chuyến tàu liên tục trễ hơn 1 tuần so với thời điểm giao hàng, so với mức 4 ngày trong năm 2018 và 2019, theo Oxford Economics.

Công ty nghiên cứu TS Lombard cho biết Việt Nam, một nhà xuất khẩu chủ chốt ở châu Á, sẽ giành lại thị phần xuất khẩu sau làn sóng Covid thứ ba “đặc biệt nghiêm trọng”. Đại dịch đã khiến quốc gia Đông Nam Á này phải đóng cửa các nhà máy, đặc biệt là gây ra nhiều khó khăn cho nhiều công ty Mỹ có cơ sở sản xuất tại đây.

Tuy nhiên, các nhà phân tích từ TS Lombard cho biết, nếu omicron thực hiện công việc phục hồi chuỗi cung ứng, thì nó có thể gây ra mối đe dọa đối với sự phục hồi xuất khẩu của khu vực. Các nhà phân tích đều đưa ra nhận định rằng hầu hết chính phủ các nước nhiều khả năng sẽ chống lại việc tái áp đặt các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt, nhưng điểm mấu chốt là chuỗi cung ứng sẽ vẫn chịu áp lực trong khi mối đe dọa từ Covid vẫn tồn tại.

Theo Oxford Economics, nếu omicron xâm nhập vào chuỗi cung ứng, tác động lên tổng sản phẩm quốc nội của châu Á có thể sẽ giảm 1,6 điểm phần trăm trong năm tới.

Li Shi He lược dịch

Nguồn : CNBC