Thủ tướng Canada Mark Carney ngày 27/3 nói mối quan hệ trước đây giữa nước này với Mỹ đã “chấm hết”, và tuyên bố sẽ có một “cuộc đàm phán lại trên diện rộng” về thỏa thuận thương mại giữa hai nước - tờ báo Financial Times đưa tin.

Phát biểu tại Ottawa sau một cuộc gặp với các thủ hiến bang Canada, ông Carney nói thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ buộc Canada phải nghĩ lại và định hình lại nền kinh tế của mình, đồng thời tìm kiếm những đối tác thương mại “đáng tin cậy”. “Mối quan hệ trước đây mà chúng tôi có với Mỹ, trên cơ sở tăng cường hội nhập hai nền kinh tế và thắt chặt quan hệ an ninh và hợp tác quân sự, đã chấm hết” - ông Carney nói với các nhà báo.

Phát biểu của ông Carney có vẻ như đặt ra câu hỏi về tương lai của Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada (USMCA), thỏa thuận thương mại được đàm phán trong nhiệm kỳ trước của ông Trump để thay thế Hiệp định Tự do mậu dịch Bắc Mỹ (NAFTA) trước đó giữa ba nước. Từ khi ra đời, USMCA được đánh giá là một trong những thỏa thuận thương mại quan trọng nhất thế giới.

Ông Carney nói Canada sẽ chống lại thuế quan của Mỹ bằng các hành động trả đũa thương mại của chính mình, rằng các biện pháp đáp trả này “sẽ có ảnh hưởng tối đa lên Mỹ và tác động tối thiểu với Canada”.

Trong động thái thương mại mới nhất vào hôm thứ Tư tuần qua, ông Trump tuyên bố áp thuế quan 25% lên “tất cả ô tô không sản xuất ở Mỹ”, có hiệu lực từ ngày 3/4 sắp tới. Ngoài ra, ngày 2/4 là thời điểm ông Trump dự kiến sẽ áp thuế quan có đi có lại lên tất cả các đối tác thương mại có đánh thuế quan và sử dụng các hàng rào phi thuế quan khác đối với hàng hóa Mỹ.

Trước đó trong nhiệm kỳ này, ông Trump đã áp thuế quan 25% lên toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu; thuế quan 25% đối với hàng hóa Canada và Mexico nhưng tạm hoãn đối với các sản phẩm tuân thủ thỏa thuận USMCA; và thuế quan 20% lên hàng hóa Trung Quốc. Canada, Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc đã trả đũa thuế quan Mỹ bằng cách áp thuế quan lên nhiều hàng hóa Mỹ, đồng thời cảnh báo sẽ không bỏ qua việc đáp trả các kế hoạch thuế quan tiếp theo của ông Trump.

Linh kiện ô tô đáp ứng tiêu chuẩn của USMCA đang thuộc diện được tạm hoãn thuế quan Mỹ, nhưng thuế quan ô tô mà ông Trump mới công bố có thể ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Canada. Các hãng xe lớn của Mỹ cũng bị cho là sẽ “hứng đòn” từ thuế quan này do chuỗi cung ứng của họ trải rộng ở nhiều quốc gia.

Trong phiên ngày thứ Năm, giá cổ phiếu hãng xe GM giảm 7,4% và cổ phiếu hãng Ford giảm khoảng 4%. So với Ford, GM sản xuất nhiều ô tô ở Mexico và Canada hơn.

Ông Carney nói nền kinh tế Canada và chuỗi cung ứng trong những lĩnh vực chủ chốt của nước này như ngành công nghiệp ô tô sẽ phải thay đổi một cách căn bản để tự vệ trước những kế hoạch thuế quan tiếp theo của Mỹ. “Chúng ta sẽ phải làm một việc gì đó rất khác. Chúng ta sẽ phải có những thay đổi lớn”, ông nói.

Vị Thủ tướng bày tỏ tin tưởng ngành công nghiệp ô tô của Canada sẽ vượt qua được thuế quan của ông Trump, nhưng việc này đòi hỏi “sự tiếp cận với các thị trường khác” và Canada cần “hình dung lại, xây dựng lại và trang bị lại” ngành công nghiệp ô tô trong nước.

Ông Carney cũng cho biết ông sẽ có cuộc trao đổi với ông Trump “sau 1-2 ngày tới”. Ông nói thêm rằng thuế quan của Mỹ “rốt cục gây tổn hại cho người lao động và người tiêu dùng Mỹ”.

vne